بیطرف کدام طرفی است؟

سهیلا گلی‌زاده، گروه اقتصادی: نام حبیب‌الله بیطرف در حالی به عنوان وزیر نیروی پیشنهادی دولت دوازدهم مطرح شد که وی علاوه بر همراهی برخی فعالان صنعت برق، انتقادهایی را هم از فعالان حوزه آب و کارشناسان محیط زیستی با خود به همراه دارد.

کارشناسان محیط زیستی معتقدند که بیش‌تر فعالیت‌های بیطرف در زمینه‌های عمرانی بوده و بر همین مبنا عملکرد وی در دوره 8 ساله سکان‌داری وزارت نیرو هم بر مبنای تعریف پروژه‌های عمرانی از جمله سدسازی پیش رفته است. بر همین اساس بخشی از سوابق گزینه جدید وزارت نیرو در ادامه آمده است:

سوابق وزیر نیروی پیشنهادی

حبیب‌الله بیطرف فارغ‌التحصیل مهندسی راه و ساختمان از دانشگاه تهران است که از سال 76 تا 84 در دولت هفتم و هشتم سابقه وزارت را بر صنعت آب و برق کشور در کارنامه خود دارد.

در سوابق شغلی و اجرایی بیطرف از ابتدای انقلاب، عضویت مرکز تحقیقات آب جهاد سازندگی، استاندار استان یزد، معاون آموزش و سازندگی وزارت نیرو، رئیس هیات مدیره سازمان سازندگی و آموزش وزارت نیرو، مجری طرح‌های ملی کارون 3 و 4 و همچنین مسئولیت وزارت نیروی دولت هفتم و هشتم دیده می‌شود.

پس از دوره 8 ساله وزارت نیرو، بیطرف به عنوان عضو هیات علمی پژوهشی پژوهشگاه نیرو، عضو هیات مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران، رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران و در نهایت معاون مهندسی، پژوهش و فناوری وزارت نفت فعالیت داشته است.

در پیشینه فعالیت‌های تخصصی و علمی حبیب‌الله بیطرف عضویت در انجمن‌های مدیریت پروژه ایران، مهندسین عمران، مهندسین منابع آب ایران و انجمن مهندسان راه و ساختمان ایران و همچنین رئیس شورایعالی انجمن مدیریت پروژه ایران، عضویت در کمیسیون دائمی شورای عتف، رئیس کمیسیون تخصصی انرژی شورای عتف و عضویت در هیات مدیره انجمن نفت ایران دیده می‌شود.

گرچه وزیر پیشنهادی نیرو برای دولت دوازدهم جز تصدی در این وزاتخانه به عنوان وزیر، برخی سمت‌ها و مسئولیت‌های دیگر نیز در حوزه‌های آب و برق داشته اما همچنان فعالان و کارشناسان محیط زیستی بر تعدد پروژه‌های سدسازی در دوره 8 ساله تصدی وی در وزارت نیرو انتقاد دارند و معتقدند که رویکرد محیط زیستی هیچ جایگاهی در عملکرد وی نداشته است.

از کمپین "نه به بیطرف" تا حمایت سندیکای صنعت برق و کمیسیون آب از گزینه جدید وزارت نیرو

از سویی حتی با وجود حمایت برخی فعالان و تشکل‌های صنعت برق از بیطرف، برخی هم کمپینی با نام نه به بیطرف برای آنچه که مقابله با تفکر سازه‌ای عنوان می‌شود، به راه‌ انداخته‌اند.

این در حالی است که روزهای اخیر هم تصاویری از وضعیت سدهای احداث شده در دوره تصدی بیطرف در فضای مجازی منتشر شده است. یکی از این تصاویر مربوط به احداث سد مخزنی فریم صحرا در سال 79 بر روی رودخانه عروس و داماد از سرشاخه‌های تجن در ساری است که با گذشت چند سال از زمان احداث کاملا بلااستفاده رها و اراضی اطراف آن نیز خشک و بایر شده است.

البته با وجود انتشار این تصاویر فدراسیون آب ایران در نامه‌ای خطاب به نمایندگان مجلس از گزینه پیشنهادی وزارت نیرو حمایت کرده و در نامه خود آورده است که کارنامه بیطرف در هشت ساله تصدی وی به عنوان وزیر نیرو بیانگر اعتقاد آن به توسعه پایدار، مدیریت حوزه‌های آبریز، توسعه بر اساس توان اکولوژیکی مناطق و همکاری با بخش خصوصی و تشکل های مردمی و بهره‌برداران بوده است و بر همین اساس خواستار توجه ویژه مجلسی‌ها به سوابق وی شده‌اند.

از سوی دیگر سندیکای صنعت برق هم در نامه‌ای به کمیسیون های انرژی، اقتصادی و برنامه، بودجه و محاسبات مجلس حمایت خود را از بیطرف اعلام کرده و از نمایندگان خواسته تا با رای اعتماد خود، وزیر نیروی دولت دوازدهم را با پشتوانه قوی و گسترده حمایت کنند.

در این نامه که به امضای دبیر این تشکل رسیده ضمن اشاره به شرایط دشوار صنعت برق که ناشی از تحریم ها، ساختار اقتصادی و کمبود شدید نقدینگی است، بهبود شرایط دشوار کنونی در گرو مدیریتی لایق و اثربخش دانسته شده و از این رو انتخاب بیطرف به عنوان وزیر نیرو انتخابی اصلح عنوان شده است.

بیطرف باید 4 سال قبل به وزارت نیرو می‌آمد

اما دبیر انجمن برق هم از پیشنهاد بیطرف به عنوان وزیر نیروی دولت دوازدهم حمایت کرده و معتقد است که بیطرف حتی باید 4 سال قبل به وزارت نیرو می‌آمد.

علیرضا کفش‌کنان درباره پیشنهاد بیطرف برای سکان‌داری وزارت نیرو در کابینه دولت دوازدهم به خبرنگار آنا گفته است: عملکرد بیطرف در دوره قبل حضور وی در وزارت نیرو قابل دفاع است و حتی باید 4 سال قبل به وزارت نیرو بازمی‌گشت.

وی معتقد است که عملکرد بیطرف در دوره سکان‌داری وزارت نیرو کاملا مثبت ارزیابی می‌شود و بیش‌تر فعالان صنعت آب و برق این نگاه را دارا هستند. حتی پیشنهاد وی بارقه‌های امید را در دل فعالان صنعت آب و برق روشن کرد.

به گفته کفش‌کنان، قطعا بدنه وزارت نیرو از انتخاب بیطرف استقبال خواهد کرد چرا که در دوره پیشین حضور وی کارنامه درخشانی از خود به جای گذاشته است.

وی همچنین تاکید کرده که در زمان ورود بیطرف به وزارت نیرو ظرفیت تولید برق در کشور 23 هزار مگاوات بوده است و زمانی که وی این وزارتخانه را تحویل داده ظرفیت تولید به 41 هزار مگاوات رسیده که علاوه بر آن 17 هزار مگاوات ظرفیت نیروگاهی هم در دست احداث بوده است؛ از این رو عملکرد بیطرف در ایجاد شبکه‌های انتقال و توزیع برق مناسب ارزیابی می‌شود و بر همین مبنا شاید بتوان گفت که بیطرف در صورت کسب رای اعتماد یکی از موفق‌ترین وزرا در کابینه دولت دوزادهم باشد.

سدسازی محور انتقادها به بیطرف

این اظهارات در حالی عنوان می‌شود که هومان خاکپور کارشناس منابع طبیعی هم انتخاب بیطرف را موجب برانگیخته شدن نگرانی فعالان محیط زیستی عنوان می‌کند و معتقد است: وزیر نیروی پیشنهادی دولت دوازدهم بیش‌تر تخصص عمرانی داشته و حتی در عملکرد گذشته وی نیز کاملا مشهود است که رویکردهای زیست محیطی هیچ جایگاهی ندارد.

وی با بیان اینکه در بیش‌تر برنامه‌های ارایه شده از سوی بیطرف بر محوریت سدسازی تاکید شده است، به خبرنگار آنا می‌گوید: آنچه که در روند مدیریت آب کشور در گذشته مورد انتقاد است، بحث ساده محوری است. بدین معنا که در این بخش بیش‌تر به دنبال مدیریت مصرف و توزیع بوده‌ایم و توجهی به مدیریت تولید نشده است.

وی تاکید می‌کند: بر همین مبنا هم شاهد هستیم که پروژه‌های سدسازی و انتقال آب تشدید شده است که البته این امر مربوط به یک دولت و دو دولت نیست.

خاکپور ادامه داد: در دوروه تصدی بیطرف بر وزارت نیرو بسیاری از پروژه‌های سدسازی و انتقال آب کلید خورد که از شاخص‌ترین این پروژه‌ها می‌توان به سد گتوند اشاره کرد. این سد اکنون یکی از چالش‌های عظیم محیط زیستی در کشور به شمار می‌رود و حاشیه‌های بسیاری را نیز با خود به همراه دارد. البته سدهای دیگری نیز در استان‌های شمالی کشور به بهره‌برداری رسیدند که جانمایی درستی نداشتند و از این رو تبعات زیست محیطی بسیاری را تحمیل کردند.

وی عنوان کرد: در دولت یازدهم و در زمان تصدی چیت‌چیان بر وزارت نیرو هم شاهد تغییر آنچنانی سیاست‌ها در بخش آب نبودیم و اگر تغییر رویکردی در بحث سدسازی صورت گرفت، بیش‌تر به علت کمبود اعتبارات بود.

این کارشناس منابع طبیعی و محیط زیست با تاکید بر اینکه شعارهای محیط زیستی رئیس‌جمهوری در دولت یازدهم انتظارات فعالان منابع طبیعی را بالا برد، گفت: شاید اگر دکتر روحانی شعارهای محیط زیستی نمی‌داد، انقدر هم انتظارات محیط‌ زیستی بالا نمی‌رفت. برای نخستین بار رئیس‌جمهور کشور اعلام کرد که دولت من یک دولت محیط زیستی است و همه وزرا هم از توسعه پایدار سخن گفتند.

وی تاکید کرد: در زمان تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری دولت دوازدهم هم رئیس‌جمهوری بر شعارهای محیط زیستی تاکید کردند اما اکنون در بزنگاهی که باید این شعارها محقق شوند، شاهد آن هستیم که افرادی به کابینه می‌آیند که قرار است رویکردهای گذشته را تکرار کنند.

خاکپور بیان کرد: پیشنهاد بیطرف برای وزارت نیرو نگرانی استان‌هایی را که به عنوان هدف در سدسازی قرار می‌گیرند را بر انگیخته است. از طرفی این نگرانی وجود دارد که همچنان شاهد افزایش ضریب شکنندگی محیط زیست باشیم و تنش‌های اجتماعی و درگیری‌های قومی بالا بگیرد.

وی گفت‌: شاید یکی از مهم‌ترین ملاک‌های انتخاب این دولت از سوی مردم، شعارهای محیط زیستی وی بود و از همین رو انتظار می‌رود که رئیس‌جمهوری در این بخش هم‌گام با مردم باشد.

خاکپور اظهار کرد: اکنون بحث سدسازی به عنوان اولین و آخرین گزینه تامین آب کشور در نظر گرفته می‌شود در حالی که تجربه سایر کشورها نشان می‌دهد که باید به سمت بهره‌برداری از منابع آبی برویم. این در حالی است که با تعریف پروژه‌های سدسازی مناطق زاگرس ایران و سایر بخش‌های کشور تهدید شده‌اند.

وی با تاکید بر اینکه در بحث آب نباید رویکرد تنها سازه‌محوری باشد، ابراز کرد: در گذشته شاهد سازه محوری و گسترش احداث سدهای غول‌پیکر برق‌آبی بودیم.

این کارشناس منابع طبیعی و فعال محیط‌ زیستی ادامه داد: در برنامه‌های ارایه شده بیطرف تغییر رویکرد چندانی نسبت به دوره تصدی گذشته وی بر وزارت نیرو احساس نمی‌شود. در گذشته خشکسالی در این حد بر کشور سایه نیانداخته بود و مباحث محیط زیستی نیز همانند امروز مطرح نبود اما طی سال‌های گذشته علاوه بر این مسائل، آگاهش افراد علاقه مند به محیط ریست هم بالا رفته و همه این عوامل دست بر دست هم می‌دهند تا حساسیت بیش‌تری بر انتخاب وزیر نیرو در دولت دوازدهم احساس شود.

وی خاطر نشان کرد: انتظار می‌رود بیطرف رویکرد خود را تغییر دهد و ما شاهد تغییر نگاه وی در بحث مدیریت منابع آبی باشیم. هرچند که متاسفانه همچنان شاهدیم وی سدسازی را گزینه مدیریت منابع آبی کشور می‌داند.

اما جلسه رای اعتماد نمایندگان مجلس به وزرای پیشنهادی کابینه دولت دوازدهم از امروز آغاز شده است و باید دید که آیا بیطرف که پیش‌‌تر هم سابقه سکان‌داری وزارت نیرو را داشته می‌تواند از مجلسی‌ها برای حضور خود در این وزارتخانه رای اعتماد بگیرد یا خیر؟