استقبال اهالی فرهنگ از انتخاب سیدعباس صالحی

هادی حسینی‌نژاد؛ خبرنگار فرهنگی آنا: سیدعباس صالحی؛ مردی که 4 سال پیش به عنوان معاون امورفرهنگی وزارت فرهنگ از سوی علی جنتی؛ وزیر وقت به وزارتخانه دعوت شد، امروز گزینه پیشنهادی حسن روحانی برای نشستن بر صندلی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. کسی که وقتی آمد، برای اهالی فرهنگ چهره آشنایی نبود اما رفتار و کردار او در حوزه فرهنگ، رفته‌رفته به اهالی فرهنگ ثابت کرد بیشتر از خیلی‌ها، فرهنگ و ملاحظات و حساسیت‌های آن را می‌شناسد.

لازم به یادآوری است که صالحی در برهه‌ای مسئولیت معاونت فرهنگی وزارتخانه را به عهده گرفت که فشارهای زیادی در عرصه فرهنگ وجود داشت: انتظارات اهالی قلم از یک‌سو و ذره‌بین‌هایی که از بیرون، بر دولت و عملکرد فرهنگی آن دقیق شده بود، از سوی دیگر. با این اوصاف، مشیِ مبتنی بر قانون و تعامل صالحی و البته رویکرد اخلاقی و تقیدات دینی او، منجر شد از یک‌سو بخش قابل توجهی از انتظارات برآورده شود و از سوی دیگر، منتقدان اعتماد بیشتری به عرصه کتاب داشته باشند.

کارنامه قابل قبول صالحی باعث شد گمانه‌ی انتصاب او به عنوان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، از خیلی‌وقت پیش مطرح شود؛ حتی بعد از استعفای علی جنتی از این پست که با سرپرست شدن صالحی نیز همراه بود. حالا حسن روحانی؛ رئیس دولت دوازدهم به این نتیجه رسیده است که بهترین گزینه برای اداره وزارت فرهنگ، سیدعباس صالحی است، و اتفاقا این تصمیم مورد وثوق گروه‌های فکری مختلف می‌نماید؛ آنچنانکه واکنش‌ها در فضای مجازی و رسانه‌ها و روزنامه‌ها، واکنش‌های مثبتی ارزیابی می‌شود.

تعبیر «چهره محبوب اهالی فرهنگ» برای سیدعباس صالحی

خبرگزاری تسنیم در واکنش به انتخاب صالحی به عنوان وزیر فرهنگ نوشت: «سیدعباس صالحی چهره محبوب این روزهای اهالی فرهنگ و ادب است،‌ مردی که اگرچه 4 سال پیش که به عنوان معاون فرهنگی وزارت ارشاد معرفی شد،‌ کمتر به عنوان یک چهره سیاسی و رسانه‌ای شناخته شده بود،‌ اما اکنون به واسطه فعالیتش در سمت معاونت فرهنگی و در فضای مجازی به ویژه توئیتر به یک چهره شناخته شده مبدل شده است.» و در ادامه، مفصلاً به سوابق درخشان صالحی در دوره معاونت امورفرهنگی پرداخته است.

کسی که مایه دلگرمی اهالی فرهنگ شد

خبرگزاری ایلنا نیز درباره این انتخاب نوشت: «به گفته ناشران و اهالی نشر، سیدعباس صالحی در دوره معاونت فرهنگی خود توانست با اجرای طرح‌های فصلی برای کتابفروشی‌ها، ارائه تسهیلات به کتابفروشی‌ها و همچنین واگذاری امور نشر به اهالی این صنف به ویژه در نمایشگاه بین‌المللی کتاب ناشران، کتابفروشان و اهالی قلم را به ادامه راه دلگرم کند.»

مدیریت برمبنای عقلانیت

قطب‌الدین صادقی، چهره شناخته شده در میان اهالی فرهنگ و هنر، برای روزنامه ایران نوشته است:

تا پیش از انتخاب آقای صالحی به‌عنوان معاون فرهنگی وزیر ارشاد، شناختی از ایشان نداشتم. در این چهارسال هم بواسطه پرس و جو از دوستان و برخورد با وی در برخی مراسم‌ها متوجه شدم که ایشان مردی بسیار آرام و فهیم است. از آنجایی که شناخت چندانی از ایشان ندارم، نمی‌دانم تا چه اندازه به سایر بخش‌های فرهنگ از جمله تئاتر، سینما و هنرهای تجسمی اشراف دارد؛ گرچه باز هم می‌گویم تا آنجایی که من شنیده‌ام نظرات مثبتی در مورد انتخاب ایشان به‌عنوان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی مطرح است. با وجود این باید منتظر ماند و دید که در صورت رأی اعتماد مجلس به آقای صالحی، ایشان چه عملکردی در این بخش‌ها خواهد داشت. یکی از مهم‌ترین مسائلی که در مورد ایشان شنیده‌ام، ویژگی‌های اخلاقی مثبتی همچون توجه به استفاده از خردجمعی در تصمیم‌گیری‌هاست. برخورداری از این خصوصیت نکته بسیار مثبتی درباره آقای صالحی به شمار می‌آید چراکه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی امروز بیش از هرچیزی به مدیریتی برمبنای عقلانیت و به دور از تصمیم‌های هیجانی نیاز دارد که در دولت‌های قبل شاهد آن بوده‌ایم. نه تنها در وزارت ارشاد، بلکه در سایر وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها هم به عقلانیت نیازمند هستیم. در صورت قطعی شدن وزارت آقای صالحی یکی از انتظاراتی که به‌عنوان فردی فعال در حوزه تئاتر از ایشان دارم توجه به ساخت زیربناهای لازم برای رشد این هنر و رهایی آن از مشکلات فعلی است. متأسفانه در تمام این 38 سال تنها 2 سالن تئاتر به سالن‌های کشورمان اضافه شده است. البته این طور نیست که سالن تئاتر نداشته باشیم اما آنهایی که به اسم سالن تئاتر هستند به هیچ وجه از حداقل استانداردهای لازم برای اجرا برخوردار نیستند. وزیر ارشاد باید بودجه تئاتر را افزایش دهد چراکه بودجه فعلی کفاف نیاز این بخش از هنرمان را نمی‌دهد. متأسفانه فعالان عرصه تئاتر با سختی بسیاری روزگار می‌گذرانند و اگر این بودجه افزایش پیدا نکند شرایط بسیار نگران‌کننده خواهد شد. خواسته مهم دیگری که از وزیر آینده دارم این است که دیگر با اقداماتی همچون سانسور و ممیزی جلوی خلاقیت جوانان فعال در تئاتر گرفته نشود و یک بار برای همیشه این ماجرا تمام شود.

مدیری با سابقه فرهنگی روشن

محمدعلی جعفریه، مدیر نشر ثالث هم در این روزنامه درباره سیدعباس صالحی اینگونه تحریر کرده است:

خوشبختانه در این چهارسالی که آقای صالحی عهده دار معاونت فرهنگی وزارت ارشاد بود نسبت به بسیاری از مشکلات حوزه فرهنگ بویژه در حوزه نشر و کتاب آگاهی پیدا کرده است. با وجود این، موفقیت وی در جایگاه وزیر ارشاد به این بستگی دارد که چه افرادی را به‌عنوان تیم مدیریتی خود به این وزارتخانه بیاورد. البته آقای صالحی همچنان در معاونت فرهنگی کارهای نیمه تمام متعددی دارد که در صورت کسب رأی اعتماد مجلس و برخورداری از اختیارات بیشتر می‌تواند آنها را هم به سرانجام برساند. نشر همچنان شرایط خوبی ندارد و به همراهی بیشتری برای بهبود اوضاع و احوال آن نیاز است، مسائل و مشکلاتی که از جمله آنها می‌توان به اُفت شمارگان کتاب، کمبود ویترین برای نمایش و عرضه کتاب (کتابفروشی‌ها)، فقدان کتابخانه‌ها از آثار روز نشر و تبدیل شدن آنها به سالن‌های قرائت خانه اشاره کرد. وزارت ارشاد باید نظارت دقیقی بر نحوه عملکرد کتابخانه‌های عمومی داشته باشد چراکه در این سال‌ها اغلب مخاطبان در مواجهه با قفسه‌های خالی از کتاب‌های روز کتابخانه‌ها سرخورده شده و دیگر سری به این مراکز فرهنگی نمی‌زنند. دولت و در رأس آن وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید چاره‌ای بیندیشد تا با توجه به افزایش قیمت کتاب‌ها مردم قادر به خرید یا حتی امانت گرفتن کتاب های روز بشوند. از آقای صالحی در صورت کسب رأی اعتماد مجلس این انتظار وجود دارد که اتاق فکر خود را با حضور افرادی کاردان و دلسوز فرهنگ و هنر کشورمان تشکیل بدهد. از این مباحث که بگذریم آقای صالحی را می‌توان یکی از مدیران خوشفکر و خوش سلیقه کشورمان دانست. امیدوارم وی بتواند با تجربه‌ای که از چهار سال فعالیت در این وزارتخانه کسب کرده در جهت نهادینه کردن هر چه بیشتر قوانین تلاش کند و از سویی با سلیقه خوبی که از فعالیت‌های فرهنگی او سراغ داریم این شیوه را در سایر بخش‌های فرهنگ و هنر هم گسترش بدهد. او باید نقاط ضعف فعالیت‌ها و اقدامات انجام شده در وزارت ارشاد را پیدا کرده، نسبت به حل آنها اقدام کند و از سویی برای تقویت نقاط قوت نیز گام‌هایی جدی بردارد. تنها در این صورت است که می‌توان انتظار بهبود شرایط در این وزارتخانه را که متولی فرهنگ و هنر و ادب در کشورمان است، داشت.

صالحی اتوبوس ندارد!

نادر قدیانی، یکی از پیشکسوتان عرصه فرهنگ و حوزه نشر درباره نوع مدیریت سیدعباس صالحی در دوره معاونت فرهنگی‌اش به خبرآنلاین اینگونه پاسخ می‌دهد:

خوشبختانه نحوه مدیریت ایشان مدیریت اتوبوسی نبوده و نیست؛ شیوه‌ای که در میان مدیران ایران زبانزد است. تا قبل از ورود ایشان به مجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شناختی چندانی نداشتم و صرفا از طریق برخی از نشریات و دوستان در قم، اطلاعاتی درباره او داشتم اما در چهار سال تصدی‌گری در معاونت امور فرهنگی، آقای صالحی را آدم جدی، منظم، با پشتکار فوق‌العاده و همواره با آرامش و طمأنینه یافتم. البته این آرامش نیز به مجموعه زیر نظر ایشان منتقل شد و در حوزه نشر آرامشی در بررسی کتاب‌ها و صدور مجوزها به وجود آمد که همانند این دوره را فقط در دوران معاونت آقای مسجد جامعی می‌توان دید.

خوشبختانه نحوه مدیریت ایشان مدیریت اتوبوسی نبوده و نیست؛ شیوه‌ای که در میان مدیران ایران زبانزد است. ایشان با تغییرات اندک در بدنه معاونت امور فرهنگی به فعالیت پرداختند و از نیروهای خود در معاونت به نحو مطلوب استفاده کردند. در این مدت شناختی که بدست آوردم این بود که آقای صالحی شنونده بسیار خوبی بود و به صحبت‌های اهالی فرهنگ و نشر گوش می‌دادند و در جملاتی کوتاه موضع خود را اعلام می‌کردند. همچنین در این دوره به تشکل‌ها بهای بسیار خوبی داده شد و در برنامه‌ها و فعالیت‌های معاونت امور فرهنگی به خوبی حضور داشتند. امیدوارم با توجه به عملکرد خوب ایشان در حوزه معاونت امور فرهنگی، نمایندگان مجلس رای بالایی به او بدهند و آرامش و ثبات در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ایجاد شود.

صالحی جسارت تصمیم‌گیری و اجرا را دارد

رئیس اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران نیز درباره ویژگی‌های مدیریتی سیدعباس صالحی، وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی به ایسنا گفت:

نوع مدیریت سیدعباس صالحی در معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مثبت بوده است. به نظرم روشی که در کار آقای صالحی است و من نیز به آن اعتقاد دارم این است که قبل از انجام هر کاری به مطالعه و بررسی وضعیت موجود آن پدیده می‌پردازد. نکته دیگر توجه به نظرات اصحاب فن در جلسات مشورتی و نگاه به تجارب دیگران و دیگر کشورها درباره آن پدیده است. از این‌رو سیاست‌گذاری‌های ایشان در چهار سال گذشته در معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سیاست‌گذاری مبتنی بر تشخیص درست مسائل حوزه نشر بوده است.

آقای صالحی جسارت اجرای راه‌حل‌ها را دارند و با توجه به شناختی که از موضوعات پیدا می‌کنند، جسارت در تصمیم‎گیری دارند. برای مثال تصمیم واسپاری امور نمایشگاه به صنف و تشکل‌های نشر کاملا جسورانه بود. به طوری که می‌توان گفت در هیچ دوره‌ای از ابتدای انقلاب تاکنون چنین تصمیم‌گیری در حوزه نشر نشده بود؛ باید گفت که جسارت ایشان مثال‌زدنی است.

توجه به کتاب‌فروشی‌ها دیگر تصمیم مهم اتخاذشده در این دوره بود که با برگزاری دوره‌های فصلی مانند عیدانه، تابستانه، پاییزه و زمستانه کتاب در مسیر حمایت از کتاب‌فروشی‌ها گام برداشتند. در دوره‌های گذشته کتاب‌فروشی‌ها در مسیر بی‌توجهی و حتی حذف قرار گرفته بودند و بیشتر بر روی برگزاری نمایشگاه مانور داده می‌شد. آقای صالحی این جسارت را هم داشتند که استفاده از بن‌کارت‌های خرید کتاب در کتاب‌فروشی‌های استان‌ها را هم اجرا کنند تا با حمایت از آن‌ها به تقویت این کتاب‌فروشی‌ها در استان‌ها بپردازند.

باور به یافتن راه حل یکی از مولفه‌های مهم ایشان است. آقای صالحی در برخورد با هر مساله یا موضوعی تلاش می‌کند راه حلی برای آن پیدا کند. وی به مسائل نگاه تنگ‌نظرانه ندارد بلکه از منظر نسبی به آن‌ها می‌نگرد و قدم به قدم در مسیر رفع مشکلات تلاش می‌کند.

از این‌رو در دوره حضور ایشان در معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اتفاقاتی رخ داد که بسیاری از این اقدامات بی‌سابقه و بی‌بدیل بودند. در ابتدا که ایشان در این سمت مشغول به فعالیت شد، بسیاری ایشان را نمی‎شناختند. آقای صالحی به مانند یک پزشک به شناخت بیماری نشر کشور پرداخت و درباره درمان این بیماری اقدام کرد و به مرور تلاش کرد تا حال و روز این بیمار بهتر شود.

در چهار سال گذشته در حوزه نشر اتفاقات بسیار خوبی رخ داده و تصمیمات بسیار خوب و مهمی اتخاذ شده است. البته باید توجه داشت که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تنها وزارتخانه و سازمانی نیست که در حوزه فرهنگ فعالیت می‌کند بلکه نهادهای دیگری هم هستند که داعیه فرهنگ دارند و حتی برخی برنامه‌های این نهادها در تعارض با برنامه‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. از این رو ممکن است که برخی از تصمیمات اتخاذشده چندان دیده نشده باشند. با شناختی که از آقای صالحی در این دوره ایجاد شده است مطمئنم ایشان در حوزه‌های دیگر هم چنین رویه‌ای را در پیش خواهد گرفت.

اهل همین نزدیکی‌هاست

فرید فرخنده‌کیش؛ مدیرعامل سابق انجمن سینمای جوانان ایران نیز در واکنش به انتخاب صالحی به عنوان وزیر فرهنگ، در اینستاگرام خود نوشت:

بالاخره کسی بر مسند وزارت فرهنگ کشور تکیه خواهد زد که اهل فرهنگ است، این بار نه از وزارت امورخارجه آمده، نه از صدا و سیما، نه از وزارت علوم و نه از وزارت.. و غیره. نشانیش دقیق و مناسب و مشخص است، اهل همین نزدیکی‌هاست، اهل فرهنگ، محله ی انسانهای فرهیخته که جز اعتلای فرهنگ و هنر کشورشان دغدغه دیگری ندارند و قرار نیست اینجا سکوی پرتاب شان به جای دیگر باشد، اینجا سکوی ارتقای فرهنگ و هنر است به دست با کفایت اهالی همین محله! اطمینان دارم این پیشنهاد ریاست جمهور برای بالاتربن مسند فرهنگ کشور با رای بالا مورد تایید مجلس قرار خواهد گرفت و دورانی به دور از ناآرامی‌های موجود برای فرهنگ و هنر در پیش است.

طبع آرامی دارد و اهل هیاهو نیست

خواندن بخش ابتدایی یادداشت سیدعبدالجواد موسوی؛ شاعر و روزنامه‌نگار نیز درباره انتخاب صالحی، خالی از لطف نیست؛ یادداشتی که که در روزنامه تماشاگران منتشر شد:

جای خوشبختی دارد که آقای صالحی اهل فرهنگ و با کارنامه مشخص است. تا حدودی اصولگراست به معنای کامل کلمه، نه به معنای سیاسی آن. چیزی شبیه علی مطهری که برای خودش مبنا و معیاری دارد و بر اساس آن مبنا و معیار حرکت می‌کند. خاطرمان هست که به دیدن آقای دولت‌آبادی رفت و وقتی رسانه‌های اصولگرا ایشان را مورد هجوم قرار دادند، خیلی محکم و اصولی دفاع کرد و سعی نکرد توجیه کند. این هم یکی از خصوصیات خوب ایشان است که چون به کاری که می‌کند عقیده دارد، خیلی دنبال توجیه و ماستمالی کردن نیست و طبق همان آرمان و عقیده‌اش حرکت می‌کند. ایشان اهل هیاهو نیست. طبع آرامی دارد و خیلی قائل به این نیست که باید سروصدا کرد و تبلیغات به راه انداخت. البته این ویژگی ممکن است باعث شود عده‌ای ایشان را در مظان کم کاری قرار بدهند ولی آنهایی که منصف‌تر هستند و قضایا را نزدیک‌تر پیگیری می‌کنند می‌دانند این‌طور نیست‌؛ ایشان به اندازه کافی کار می‌کند، منتها خیلی قائل به سروصدا و پروپاگاندا نیست.

آخر اینکه...

این‌روزها درباره صالحی و حسن انتخابِ حسن روحانی، یادداشت‌های و اظهار نظر‌های مختلفی خوانده و شنیده می‌شود که چنانچه گفته شد، برآیند آن‌ها مثبت است. مثلا یکی از روزنامه‌نگاران فرهنگی درباره او نوشته است: «مردی که با توجه به عملکرد چهار ساله‌اش در معاونت فرهنگی، به اعتقاد اهالی فرهنگ اقبال زیادی برای کسب رأی اعتماد نمایندگان مجلس دارد چراکه برنامه‌ریزی و سیاستگذاری‌هایش در این مدت، اغلب با استقبال گروه‌ها و جناح‌های مختلف مواجه بود.»

با این اوصاف، پیشنهاد شدن سیدعباس صالحی را به عنوان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت دوازدهم، باید به فال نیک گرفت و امیدوار بود که بتواند موفقیت‌های خود در معاونت امورفرهنگی این وزارتخانه را در سطحی بالاتر و در تمام گروه‌ها و گرایش‌های فرهنگی و هنری تکرار کند.