چالش شناسی مدیریت شهری شهرداری تهران

گروه اجتماعی آنا – این روزها موضوع انتخاب شهردار تهران به مراحل پایانی خود نزدیک می‌شود و به زودی اعضای شورای شهر تهران تصمیم می‌گیرند چه کسی را به عنوان کلید دار پایتخت معرفی کنند. اداره کلان شهری مانند تهران با مشکلات و معضلات روزآمد قطعا کاری طاقت فرسات که در مرحله اول برای یک شهردار تازه وارد لزوم آسیب شناسی دقیقی از چالش‌های فرا روی مدیریت شهری را بیش از پیش پر رنگ می‌کند. البته که در سال‌های اخیر اقدامات خوبی در سطح شهرداری تهران صورت گرفته است اما اگر یک بررسی کارشناسی مبتنی بر بازشناسی و بازکاوی در چالش‌های موجود و مهم شهرداری تهران بعمل آید شهردار آینده با عبور از موانع ذیل که سهل و ممتنع بنظر می‌رسد می‌تواند ماموریت های ویژه خود را با موفقیت به انجام رساند.
اولین موضوع بررسی و بازخوانی وظایف و ماموریت‌هاست بایستی تکالیف غیر ذاتی از دوش شهرداری به زمین گذاشته شود و در صورت ضرورت استمرار آن؛ اعتبارات لازم از سوی دولت یا وزارتخانه‌های مربوطه تامین شود.
دومین موضوع تحدید و اصلاح حریم خدمات شهری و حریم شهر تهران و تحدید اختیارات شهرهای اقماری با کمک مجلس شورای اسلامی و دولت است تا این توسعه افسار گسیخته و ناهمگون و ناپایدار و نامتوازن مجموعه شهری تهران متوقف شود و هرگونه توسعه صرفا در داخل محدوده شهر متمرکز شده و از گستردگی شهری و توسعه حاشیه نشینی اجتناب شود.
سومین مساله کسب درآمد پایدار و توجه به کاهش نیاز هزینه اداره شهر از ناحیه تراکم فروشی است که برای تحقق این امر فعال کردن کدهای درآمدی جدید و اخذ هزینه خدمات از شهروندان و دولت ضروری است. دولت نیز بخاطر تحمیل و تجمیع کاربریهای مختلف بر شهر تهران باید مکلف به پرداخت عوارض ناشی آنها شود.
چهارمین چالش مبارزه با فساد و ارتشاء در مدیریت شهریست که بعنوان یک بیماری مزمن درآمده و لایه های مختلف شهرداری را گرفتار خود کرده است در این خصوص مهم‌ترین راهبرد؛ مدیریت در اتاق شیشه‌ای است.
پنجمین معضل بحران تورم منابع انسانی و تخصص‌های نامرتبط موجود در سطوح مختلف مدیریتی است در این مهم سامان بخشی و ایجاد تناسب در تخصص‌ها و ماموریت‌ها اجتناب ناپذیر است و تاحدودی تورم موجود هم می‌تواند با برون سپاری وظایف به بخشی از کارکنان فرآیند تعدیل را میسر سازد ضمن اینکه برای بهبود امور به منابع متخصص موجود و درونی شهرداری تهران بجای نگاه به بیرون اتکاء و اکتفا شود و ورود نیروی مدیریتی از خارج شهرداری بحداقل برسد حفظ منزلت و کرامت مدیران اصیل شهرداری تهران شاه کلید موفقیت شهردار آینده است تکرار اشتباه گذشته پاشنه آشیل ناکامی‌ها خواهد بود.
ششمین چالش اصلاح قوانین حقوقی و نظارتی و نیز رویه‌های استصوابی در معماری و شهرسازی و ممانعت از تصمیمات موضعی و سلیقه ایست بازنگری در طرح تفصیلی و ابتناء به آن با ایجاد وحدت رویه به‌صورت فوریتی ضروری بنظر می‌رسد.
هفتمین موضوع مدیریت پسماند و تفکیک زباله از مبدا و کمک به کاهش تقاضای تولید پسماند خانگی و صنفی است.
نهمین مساله معضل ترافیک و آلودگی هواست که این امر عزم ملی را طلب می‌کند و راهکار گسترده‌ای می‌تواند داشته باشد از بهبود کیفیت سوخت تا کاهش آلاینده ها و استفاده بیشتر از وسائط نقلیه عمومی و فراهم کردن زمینه حضور بیشتر خودروهای هیبریدی در سطح معابر و محدودیت یا ممنوعیت تردد موتور سیکلت در محدوده طرح ترافیک و ضرورت نوسازی خودروها و نیز خروج خودروهای فرسوده و....میتواند راهکارهای موردی موثری باشد.
دهمین و مهمترین چالش کمک به استقرار مدیریت محلی و خارج شدن از وضعیت فعلی بدور از نگرش سیاسی و مقطعی است که امور مدیریت محله با الگوی پارلمان محلی مبتنی بر مردم سالاری دینی به شهروندان واگذار شود.
یازدهمین چالش بازنگری و اصلاح در مواجهه با بحران‌های پیش رو به‌ویژه در مواقع زلزله، آتش سوزی و سیل است که تحقق آموزش شهروندان و تقویت نهادهای مداخله کننده در بحران امری حیاتی و کلیدی است.
دوازدهمین مساله غم زدایی از چهره شهر هم در منظر شهری و هم در روحیه شهروندان با تحقق مولفه‌های کیفیت زندگی و دمیدن امیدو تعلق به شهر و حفظ و تعمیق سرمایه‌های اجتماعی و توسعه مشارکت‌های خودجوش مردمی است که فارغ از نگاه سیاسی شهروندانی شاد و بانشاط و قانونگرا و باهویت دینی و فرهنگی را شاهد باشیم.

سیزدهمین چالش ممانعت از نابودی باغات؛ تعطیلی مصوبه برج باغ و محافظت و حراست از فضای سبز و باغات باقیمانده در شهر تهران است و نیز کمک به توسعه واقعی کمربند سبز هم در ارتفاعات و هم در حریم دشت تهران برای رفع مداخله؛ تصرف؛ زمین خواری...و نیز آموزش و ترغیب شهروندان به ایجاد و توسعه فضای سبز عمودی و بام سبز.

مساله بعد کمک به تعویق بحران آب و مدیریت برداشت از سفره‌های زیرزمینی هم در ابعاد ممانعت از فرونشست زمین و هم در ضرورت تغییر از یکسو در اصلاح الگوی مصرف آبیاری و از سوی دیگر به حداقل رساندن چمن کاری بدلیل مصرف بالای آب و نیز تغییر در کاشت گونه‌های گیاهی بومی و مقاوم که به آبیاری کمتری نیاز داشته باشد.

*کارشناس ارشد مدیریت شهری و معاون دانشگاه آموزش های شهروندی