باز نشر بیش از اندازه حوادث منجر به امنیت زدایی می‌شود
به گزارش گروه رسانه‌های دیگر خبرگزاری آنا از فانوس، مهمترین رکن سرمایه اجتماعی، «اعتماد» است و بازنشر و تأکید بیش از حد بر حوادث بد از جرم، قبح زدایی کرده و آن را عادی و عمومی وانمود می کند و هم منجر به امنیت زدایی از جامعه و بی‌اعتمادی افراد می‌شود.
یکی از سنت‌های نادرستی که در روزنامه نگاری کنونی نهادینه شده است، بزرگنمایی جرائم خشن در صفحات حوادث روزنامه و سایت‌ها و افزایش مخاطب از این طریق است. این سنت تا حدی رواج دارد که برخی سردبیران و دبیران مطبوعات عملا به خبرنگاران حوادث خود توصیه می‌کنند، صفحات مزبور را به "خون" و "خونریزی" بیشتری بیالایند و از این رهگذر شمارگان و مخاطب بیشتری جذب نمایند. فراگیری این سنت تا حدی است که موسسه‌ای چون "همشهری" به عنوان بزرگ‌ترین بنگاه مطبوعاتی کشور مجله ای پرتیراژ با عنوان "سرنخ" با موضوع حوادث اجتماعی به چاپ می رساند. جالب این که این روزنامه که به واسطه وظیفه شهری و تعلقش به شهردای می‌بایست، مروج اعتماد باشد، نه تنها با اخبار خشن اعتماد مردم به مردم را تضعیف می‌کند که سعی در تضعیف اعتماد مردم به پناهگاهشان یعنی نیروی پلیس دارد.
همچنین پرمخاطب‌ترین ضمیمه هفتگی روزنامه جام جم ارگان رسمی رسانه ملی از دیرباز ضمیمه ای به نام"تپش" بوده که همزمان با انتشار آن اصل روزنامه نیز در ساعات اولیه صبح در دکه‌های مطبوعاتی نایاب می‌شده است!
این در حالی است که روزنامه‌های مذکور علاوه بر مجله و ضمیمه حوادث بهترین صفحات ماکت مطبوعاتی خود را نیز به "حوادث" اختصاص داده‌اند. گفتنی است در دولت نهم و در نخستین بازدید وزیر وقت فرهنگ و ارشاد اسلامی (محمد حسین صفار هرندی) از موسسه مطبوعاتی ایران نیز آنچه در وهله نخست مورد انتقاد و تذکر وی واقع شده سیاه نمایی و رویکرد امنیت زدایانه صفحه حوادث روزنامه ایران بود.
واقعیت آن است که "حوادث سفید" در سنت حادثه نویسی رسانه‌های ما چندان جایی نداشته و ذائقه مخاطب نیز با این گونه مطالب سازگاری نیافته است.
در خصوص حوادث منافی عفت، خطوط قرمز و قوانین بازدارنده‌ای وجود دارد که مانع از نشر این گونه مضامین در فضای رسانه‌ای است. آنچه به عنوان ظرفیت مخاطب سازی و بدون مانع باقی می‌ماند، "حوادث خشن" است که خبرنگاران این حوزه تمام سعی خود را به کشف، بزرگنمایی، برجسته سازی و جزئی نگری در آنها مصروف می‌دارند. روایت جزء به جزء و لحظه به لحظه رویدادهای این حوادث به نحوی است که در مهمترین اخبار سیاسی و اجتماعی کشور نیز نظیر ندارد.
با این همه، نمی‌توان و نباید"حادثه نویسی" در رسانه‌ها را متوقف کرد یا به حاشیه برد. هر چند شیوه کنونی حادثه نویسی و بازتاب‌های آن در جامعه بیش از کارکرد هشداردهی، ناظر به عادی سازی حوادث خشن، و بعضا حتی شیوع غیر‌واقعی آنها در جامعه است؛ اما همین ظرفیت با مدیریت صحیح می‌تواند درخدمت پیشگیری از وقوع جرم قرار گیرد.
حادثه نویسی یکی از دشوارترین شاخه‌های روزنامه نگاری و نیازمند شجاعت، رازداری، تسلیم ناپذیری و در کنار آن برخورداری از دانش حقوقی و جرم شناسی است. صفحات حوادث روزنامه‌ها و سایت‌ها می‌توانند با تکیه بر دو عنصر "هشداردهی" و "تحلیل"، فارغ از سیاه نمایی و سپیدنمایی، رنگ واقعی پدیده‌های اجتماعی را انعکاس دهند و از وقوع جرائم خشن پیشگیری کنند.
در وضع موجود 40 درصد اخبار حوادث در روزنامه‌ها، متضمن به هم ریختن نظم روانی جامعه، زدودن قبح اعمال مجرمانه، ترویج رفتارهای بزهکارانه و بدآموزی برای افرادی است که تمایلات بزهکارانه دارند.
انتهای پیام/