برائت از حج بی‌برائت
به گزارش خبرگزاری آنا از روزنامه فرهیختگان، «نگرانی‌هایی درخصوص اعزام حجاج وجود داشت، اما مسئولان از قوای محترم در شورای عالی امنیت ملی همه جوانب موضوع را سنجیدند و به این تصمیم رسیدند که حج برگزار شود. داغی که در دل ایرانی‌ها به‌واسطه حوادث تلخ حج ۹۴ گذاشته شد، فراموش‌نشدنی است، بنابراین امنیت و ایمنی حجاج بسیار مهم است و باید محفوظ بماند.» این سخنان بخشی از فرمایشات مقام معظم رهبری در دیدار روزگذشته خود با کارگزاران حج بود. سخنانی که بار دیگر حوادث تلخ سال 94 را در اذهان عمومی زنده می‌کرد. سخنانی که بار دیگر نشان از تاکید ویژه رهبر معظم انقلاب بر حفظ امنیت و ایمنی حجاج و گوشزد به مسئولان امر درخصوص وظایف خطیرشان در حج امسال بود.
حسنی کارگر، رکن‌آبادی، علی، زهرا، مریم و حسین به همراه 359 نفر دیگر شهدای حجاجی بودند که در حادثه دلخراش منا از بین ما رفتند؛ حادثه‌ای که با بی‌تدبیری و تازه‌کاری مسئولان جوان و ناپخته سعودی به وقوع پیوست. حادثه‌ای که دل مردم را در سرتاسر کشور خون کرد و رهبر معظم انقلاب که اندوهگین و محزون از مصیبت وارده به زائران کشور بودند برای نخستین بار در طول دوران پس از انقلاب سه روز عزای عمومی اعلام کردند. حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای در همین راستا با اشاره به کوتاهی حکام سعودی فرمودند: «دولت سعودی موظف است مسئولیت سنگین خود را در این حادثه تلخ بپذیرد و به لوازم آن به قاعده حق و انصاف عمل کند. مدیریت غلط و اقدامات ناشایسته که عامل این فاجعه بوده نباید از نظر دور بماند.»
اما دیری نپایید که دولتمردان سعودی به جای عذرخواهی از بی‌تجربگی و سهل‌انگاری‌شان در حوادث منا برای حج سال 95، 11 بند منفی و ضد ایرانی در تفاهمنامه خود با دولت ایران گنجاندند که همین امر با واکنش مسئولان کشورمان همراه و لغو حج 95 را سبب شد.
حج امسال با وجود همه خبرهای ضد و نقیض مبنی‌بر حضور یا عدم حضور ایران با موافقت رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حج برگزار می‌شود. در حج امسال در ابتدا قرار بود 10 دیپلمات کشورمان برای تسهیل در امور زائران ایران در ریاض حاضر باشند، ولی با کارشکنی طرف سعودی خود روبه‌رو شدند، اما در دقیقه 90 روادید هیات دیپلماتیک را صادر کردند. البته برخی خبرها حاکی است که هیات دیپلماسی ویزای عادی دریافت کردند و عربستان با ما‌به‌ازای این نفرات با اضافه شدن 20 هزار زائر ایرانی موافقت کرد.
حال جای امیدواری است که با تدابیری که دولتمردان و مسئولان سازمان حج و زیارت و دستگاه دیپلماسی کشورمان در نظر گرفته‌اند حجاج کشورمان با اتفاق ناگواری روبه‌رو نشوند. نکته‌ای که با تاکید دیروز مقام معظم رهبری مبنی‌بر اینکه «همه باید مراقب باشند و با دقت به مسئولیت‌های خود عمل کنند تا حجی باعظمت و باعزت برگزار شود» باید نصب‌العین آنها قرار گرفته باشد و دولتمردان باید لحظه به لحظه شرایط را رصد و نگرانی مقام معظم رهبری و مردم کشورمان را برطرف کنند.
از سوی دیگر برخی خبرها حاکی بود که طبق نظر مسئولان رژیم آل‌سعود برگزاری مراسم دعای کمیل باید در فضای خصوصی و بسته متعلق به زائران برگزار شود و مراسم برائت از مشرکین برگزار نخواهد شد. شاید همین خبر باعث شد تا رهبر معظم انقلاب در دیدار دیروز به آن اشاره و تاکید فرمایند که «موضوع برائت از مشرکان را که همواره مورد تاکید امام بزرگوار(ره) بود، فرصتی برای اعلام مواضع در موضوعات مورد قبول امت اسلامی است. چه جایی بهتر از بیت‌ا... الحرام، مکه، مدینه، عرفات، مشعر و منا برای اظهار عقیده و بیان مواضع ملت‌های مسلمان درخصوص فلسطین و مسجدالاقصی وجود دارد.»
برائت از مشرکین، تعبیری قرآنی به مفهوم بیزاری و اجتناب از مشرکین و دشمنان مسلمانان و قطع پیوند با آنهاست. توسعه فعالیت‌هایی که در بُعد سیاسی حج به صورت اجتماعی انجام می‌شود نیز اطلاق می‌شود.
اعلان عمومی «برائت از مشرکین» و احکام الحاقی آن، در تاریخ اسلام برای نخستین بار، پس از نقض عهد مشرکینی بود که پس از فتح مکه (۸ ه. ق ) با پیامبر اسلام پیمان عدم تهاجم و دشمنی بسته بودند.
در همین راستا، امام خمینی(ره) فرمودند: «حج بی‌روح و بی‌تحرک و قیام، حج بی‌برائت، حج بی‌وحدت و حجی که از آن هدم کفر و شرک برنیاید، حج نیست.»
خاستگاه اصلی دیدگاه امام خمینی(ره) در برائت از مشرکان، همان اصول تولی و تبری بوده است. از نظر ایشان فریاد برائت از مشرکان مخصوص به زمانی خاص نیست و در هر سال باید تکرار شود و دفاع از مسلمانان نوعی برائت از مشرکین است.
بدین‌ترتیب، بهره‌گیری صحیح از حج و برائت از مشرکان، رهایی از مرزهای اعتباری قومیت و ملیت و رسیدن آنها به وحدت ایمانی است و رهایی از اختلاف‌های درونی و جنگ‌های مذهبی و عطف نفرت‌ها و دشمنی‌ها به دشمن مشترک را در پی دارد.
حال در پایان باید دید که با وجود تاکیدات ویژه مقام معظم رهبری مبنی‌بر برگزاری مراسم برائت از مشرکان از سوی مسلمانان جهان و اهمیت این مراسم در اعمال حج، آیا مسئولان رژیم آل‌سعود همکاری‌های لازم را برای برگزاری این مراسم‌ها با مسلمانان خواهند داشت یا بار دیگر با بی‌تدبیری و ناپختگی خود نه‌تنها باعث بی‌نظمی در برگزاری اعمال حج می‌شوند، بلکه امنیت و جان حجاج را در خطر خواهند انداخت و حادثه‌آفرین خواهند شد.
محمودرضا کریمی روزنامه نگار
انتهای پیام/