«ارومیه» از مرگ رهید

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری آنا از دبیرخانه شورای اطلاع رسانی دولت، دریاچه ارومیه دومین دریاچه شور جهان است که در ۲ دهه گذشته با بحران شدید آبی مواجه شده و بررسی کارشناسان بیانگر این نکته است که مدیریت منابع آبی در بخش کشاورزی آذربایجان غربی در این مدت به خوبی انجام نشده و کشاورزی سنتی از مهم ترین علل بروز مشکل کم آبی در این دریاجه بوده است.

سال ۱۳۹۲ با روی کار آمدن دولت یازدهم، رئیس جمهور روحانی اولویت دولت را احیای دریاچه ارومیه دانست و وزارت نیرو را موظف کرد سدهای در دست مطالعه و اجرا را متوقف کند و سهم دریاچه ارومیه داده شود؛ این یعنی یک تغییر نگاه نسبت به مباحث زیست محیطی.

در واقع دولت روحانی در حالی احیای دریاچه ارومیه را در دستور کار خود قرار داد که پیش از آن و با توجه به روند خشک شدن آن، انتظار می‌رفت این دریاچه تا سال ۹۵ به طور کامل خشک شود؛ اما حالا ورق برگشته و اتفاقات بهتری در انتظار این دریاچه است.

تجهیز شبکه سنجش منابع آب سطحی و زیرزمینی

در اوایل آغاز به کار دولت روحانی که توجه به حفاظت محیط زیست در ردیف مهم‌ترین برنامه‌های دولت یازدهم قرار گرفت، مصوبه‌های ۲۶ گانه‌ای به تصویب رسید تا این زیست بوم ارزشمند از خطر نابودی نجات یابد. این مصوبه‌ها در ادامه به ۴۴ مصوبه افزایش یافت و هم اکنون ستاد احیای دریاچه ارومیه در سطح ملی و استانی در حال اجرای این مصوبه‌هاست.

تراز اکولوژیک این دریاچه 1274 متر و ۱۰ سانتی متر از سطح آب‌های آزاد است که اکنون با وجود افزایش پهنه آبی آن حدود ۳ متر با این تراز فاصله دارد. دریاچه ارومیه در قالب طرح احیای دریاچه ارومیه قرار است در ۱۰ سال به سطح تراز اکولوژیک خود برسد. یکی از مهم‌ترین مصوبه‌های این ستاد کاهش ۴۰ درصدی مصرف آب کشاورزی درحوضه آبریز این دریاچه به واسطه انتقال آب با لوله‌های پلی اتیلنی از منبع تامین تا سر مزرعه است.

در سال‌های ۹۳ و ۹۴ در مجموع ۴۱۴ کیلومتر عملیات انتقال آب با لوله پلی اتیلنی به اجرا در آمده و ۱۲ هزار هکتار از زمینه‌های کشاورزی شهرستان‌های آذربایجان غربی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه زیر پوشش انتقال آب مدرن قرار گرفته است.

طرح تشکیل و تجهیز شبکه سنجش منابع آب سطحی و زیرزمینی استان نیز در راستای اجرای مصوبه‌های ستاد احیای دریاچه ارومیه در زمان حاضر ۶۸ درصد پیشرفت فیزیکی دارد. تصفیه خانه گلمان که از دیگر طرح‌های ستاد احیای دریاچه ارومیه برای احیای نگین آبی آذربایجان است، امسال به بهره برداری می‌رسد و سالانه 5.2 میلیون متر مکعب آب به دریاچه ارومیه روانه می‌شود. تاکنون ستاد احیای دریاچه ارومیه ۱۰۰ میلیارد ریال برای مقابله با ریزگردهای این دریاچه هزینه کرده است.

لایروبی ۳۰۰ کیلومتر رودخانه برای حفظ دریاچه

با اینکه هنوز دریاچه ارومیه نیازهای بسیاری دارد اما می توان گفت دولت مسیر مناسبی را برای رفع مشکلات این دریاچه در پیش گرفته است. اگر بخواهیم نگاهی به گذشته داشته باشیم باید گفت یکی از مشکلاتی که در زمان دولت نهم و دهم وجود داشت این بود که از نیروهای غیر بومی برای اجرای پروژه‌های این دریاچه استفاده می‌کردند. این موضوع باعث می‌شد به دلیل اینکه کارشناسان منطقه را به خوبی نمی‌شناختند، مشکلات دیگری را نیز به وجود آوردند. در زمان دولت یازدهم این مشکل تا حد قابل توجهی برطرف شد و پروژه ها با استفاده از توان نیروهای محلی اجرا شدند. همچنین در خصوص لایروبی رودخانه‌های منتهی به دریاچه باید گفت؛ در مدتی نزدیک به ۲ سال بیش از ۳۰۰ کیلومتر از رودخانه‌های منطقه لایروبی شد که این موضوع در احیای دریاچه ارومیه تأثیر قابل توجهی داشت. در صورتی که این روال ادامه یابد، می‌توان امیدوار بود که بخش قابل توجهی از مشکلات دریاچه ارومیه برطرف شود.

لایروبی های ضربتی در دولت یازدهم

در دولت یازدهم حدود یک میلیارد و ۵۷۱ میلیون و ۴۰۰ هزار متر مکعب آب از سدهای اقماری استان آذربایجان غربی به دریاچه ارومیه منتقل شده است. در واقع این میزان آب از سدهای بوکان، شهر چای ارومیه، سد مهاباد، حسنلوی نقده، زولای سلماس و ساروق تکاب به سمت دریاچه ارومیه هدایت شده و بیشترین میزان از سد بوکان بوده است. علاوه بر آن در یک اقدام ضربتی و قابل توجه در ۲ سال گذشته بیش از ۳۵۰ کیلومتر از رودخانه‌ها و انهار آذربایجان غربی لایروبی شده که شامل ۶۰ کیلومتر لایروبی رودخانه‌های سیمینه رود، گدار چای، مهاباد چای، باراندوز، زولا چای و روضه چای و ۲۹۰ کیلومتر انهار اقماری این رودخانه‌هاست.

فعالیت ۷۰ اکیپ گشت و بازرسی در حوضه آبریز

اکنون ۷۰ اکیپ گشت و بازرسی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه برای مقابله با برداشت غیر مجاز آب فعالیت می‌کنند. جمع آوری ۱۴۲ دستگاه تجهیزات حفاری غیر مجاز، جمع آوری ۹۲۴ دستگاه موتور پمپ غیر مجاز، انسداد حدود هزار و ۷۰۰ حلقه چاه غیرمجاز، جلوگیری از حفر ۳۰۴ حلقه چاه غیر مجاز و اضافه برداشت ۲۰۸ حلقه چاه مجاز از جمله نتایج فعالیت این تیم‌ها به شمار می‌رود.

علاوه بر این خرید ۴ هزار و ۵۰۰ دستگاه کنتور هوشمند آب و برق، نصب هزار و ۸۲۹ دستگاه تابلوی کنتورهای هوشمند آب و برق و برق رسانی به ۸۵ حلقه چاه مجاز از دیگر اقدامات در این حوزه به شمار می‌رود و نکته پایانی این که کارشناسان بهترین سیاست برای رفع مشکلات موجود در دریاچه ارومیه را ادامه سیاست‌های دولت یازدهم می‌دانند.