لزوم بازنگری قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان
شکل‌گیری و تحول قوانین در هر جامعه بازتاب نیازمندی‌های آن جامعه در ایجاد چهارچوب‌های مشخص برای انتظام‌بخشی زندگی مردم در حوزه های مختلف است. هدف از وضع این قوانین تبیین معیارهایی است که رابطه حقوقی تضمین شده‌ای را بین افراد جامعه از یک سو و نظارت بر تحقق آن توسط حاکمیت را از سوی دیگر تعریف نماید.
در بیستمین سالگرد تاسیس قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان و شکل‌گیری سازمان‌های نظام مهندسی ساختمان، به نظر زمان مناسبی است تا به نقد نقاط قوت و ضعف این قانون و عملکرد سازمان‌های فوق بپردازیم. لذا برگزاری بیستمبن اجلاس هیات عمومی سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور را مجال مناسبی برای تحلیل و نقد این موضوع می‌دانم.
شکل‌گیری و تحول قوانین در هر جامعه بازتاب نیازمندی‌های آن جامعه در ایجاد چهارچوب‌های مشخص برای انتظام بخشی زندگی مردم در حوزه‌های مختلف است. هدف از وضع این قوانین تبیین معیارهایی است که رابطه حقوقی تضمین شده‌ای را بین افراد جامعه از یک سو و نظارت بر تحقق آن توسط حاکمیت را از سوی دیگر تعریف نماید. لذا مهمترین شاخصه‌های ماندگاری قوانین را می‌توان در بسط عدالت اجتماعی، صیانت از حقوق شهروندی، انعطاف و انطباق‌پذیری آن با شرایط جامعه در طول زمان، تضمین منافع ملی، عدم مغایرت با قوانین دیگر، و نهایتا"جامع و مانع بودن آن دانست.
با این مقدمه سوال اساسی اینجاست که آیا قانون فعلی می‌تواند خصوصیات برشمرده شده بالا را برای جامعه و به عنوان مثال در حوزه های زیر فراهم نماید؟
حقوق مردم و مهندسان
پس از بیست سال، تعریف مردم از سازمان های نظام مهندسی ساختمان چیست؟
آیا از نظر مردم سازمان ها در حفظ حقوق افراد جامعه همراه ایشان هستند یا در مقابل آنها؟
میزان اعتماد مردم به سازمان های نظام مهندسی و رفتار مهندسین آن در ارائه خدمات چقدر است؟
آیا حق الزحمه پرداختی مردم بابت دریافت خدمات واقعی است یا از اجبار قانون؟
مردم در قبال پول پرداختی به مهندسان چه خدماتی و با چه کیفیت و استانداردی دریافت می کنند؟
جامعه چگونه می تواند مطالبه گر حقوق خود از مهندسان در ایجاد فضاهای ایمن و سالم ساختمانی و شهری باشد؟
حقوق سرمایه‌گذار یا صاحب کار در حق انتخاب مشاور، پیمانکار و ناظر پروژه‌ها چگونه تامین شده است؟
حقوق شهروندی نهاد سرمایه‌گذار و بهره‌بردار در این قانون چگونه دیده شده ؟
حقوق شهروندی نهاد سرمایه‌گذار و بهره‌بردار در دریافت کیفیت تضمین شده پروژه‌ها چگونه است؟
میزان اعتماد و اعتقاد اعضای سازمان به سازمان‌های نظام مهندسی چه میزان است؟
مشارکت اعضا در انتخابات هئیت مدیره‌ها و گروه‌های تخصصی چه میزان است؟
صدور خدمات فنی و مهندسی
با تکیه بر این قانون به کجای دنیا می‌توانیم خدمات فنی و مهندسی صادر کنیم؟
تا کنون به کجا صدور خدمات مهندسی داشته‌ایم؟
خریدار بین المللی خدمات مهندسی ما کیست؟ و چرا؟
نقش سازمان‌های نظام مهندسی در صدور خدمات فنی و مهندسی چه بوده؟
اساسا با تکیه بر این قانون بنا به صدور چه چیزی داریم؟ نیروی انسانی؟ خدمات فنی و مهندسی در حوزه طراحی و اجرا و توزیع مسئولیت بر اساس نظام سهمیه ای و متراژ؟
مرجع اعتبار مقررات ملی ساختمان کدام سازمان جهانی است که بتوان با آن به صدور خدمات مهندسی بپردازیم؟
آیا نظام حرفه ای گری مهندسان کشور در انطباق با کدام معیارهای بین المللی شکل گرفته و شناسایی می شود؟
با تکیه بر این قانون مشاوران بین المللی چگونه امکان فعالیت در ایران را دارند؟
نظام مسئولیتی برای ایشان چگونه تعریف می شود؟
ارائه خدمات و کیفیت و ساخت و ساز
این قانون چگونه باعث ارتقاء کیفیت ساختمان‌ها شده است؟
وجود سازمان‌های نظام مهندسی چگونه باعث ارتقای کیفیت ساختمان‌ها شده است؟
حضور سازمان‌ها چگونه باعث تسریع و روان‌سازی فرایند تولید پروژه‌های ساختمانی شده است؟
چرا کیفیات فنی پروژه‌های عمرانی و غیر عمرانی با یکدیگر متفاوت است؟
الگوی ساختمان خوب که حاصل‌شان حضور سازمان‌های نظام مهندسی ساختمان بوده، کدام است؟
الگوی ساختمان خوب کی، کجا و چگونه به جامعه معرفی شده است؟
این قانون مطابق کدام معیارها و نظام های حرفه ای بین المللی درحوزه ساختمان شکل گرفته؟
مبنای ارائه خدمات فنی و مهندسی منطبق بر کدام استانداردهای بین المللی درحوزه ساختمان است؟
چرا مبانی فنی و حرفه ای تحقق پروژه های ساختمانی در دو نظام فنی- اجرایی و نظام فنی- مهندسی متفاوت است؟
نظام مسئولیتی
نظام مسئولیتی ارائه خدمات در این قانون چگونه تعریف شده است؟
سازمان ها در برابر دخالت های خود در امور فنی و حرفه ای مهندسان چه مسئولیت حقوقی به عهده دارند؟
منطق، مبنا و ماخذ علمی و حرفه ای نظام توزیع مسئولیت مهندسی بر مبنای سهمیه و متراژ چیست؟ و اساسا بر مبنای کدام الگوی بین المللی شکل گرفته؟
تبعات و پیامدهای حقوقی، مالی و انسانی ناشی از این ابهام مسئولیتی برای کشور چه بوده و خواهد بود؟
اخلاق حرفه‌ای
این قانون به چه میزان در تبیین و ارتقای جایگاه اجتماعی، حرفه ای و اخلاقی مهندسان کشور تمرکز داشته؟
وجود نابسامانی های مالی بسیار در سیستم سازمان های نظام مهندسی کشور ناشی از چیست؟
آیا به واقع سازمان ها چکیده توانمندی مهندسی کشور در حوزه ساختمان را نمایندگی می کنند؟
به نظر می‌رسد عدم پاسخگویی قانون و دست اندرکاران اجرای آن در برابر این سوالات و مردم به عنوان ولی‌نعمتان مخاطب خدمات فنی و مهندسی، الزام بازنگری جدی قانون را از جامعه حرفه‌ای طلب می کند.
*معاون مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی
انتهای پیام/