3 سناریو برای داعشِ بدون البغدادی

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا از سی‌ان‌ان، سه سال پس از اعلام خلافت البغدادی در مسجد اعظم نوری شهر موصل، داعش بدترین وضعیت خود را پشت سر می‌گذارد.

پس از 9 ماه نبرد، موصل مهم‌ترین مقر این گروه در عراق به کنترل نیروهای دولتی درآمد و رقه در سوریه نیز زیر آتش سنگین نیروهای مهاجم قرار گرفته است.

در چنین وضعیتی، روز گذشته منابع نزدیک به داعش خبر مرگ رهبر این جریان را تایید کردند. حالا پاسخ به این پرسش ضروری است که داعش در آینده چه وضعیتی خواهد داشت؟

به نظر می‌رسد که رهبران این گروه آماده می‌شوند تا استراتژی مبارزه را تغییر داده و مناسب با اوضاع و احوال بدون سرزمین دستوراتی را صادر کنند.

داعش ریشه‌های قابل توجهی در برخی از بخش‌های اهل تسنن عراق دارد. طی دهه گذشته این گروه شبکه‌ای برای دریافت پول، کسب سلاح و همچنین سازماندهی در عراق ایجاد کرده است.

نوع حملاتی که اخیرا از سوی داعش انجام می‌شود، نشان می‌دهد که آنها آمادگی تغییر استراتژی و استفاده از نیروهای کاملا محلی خود را دارند. مثلا افزایش تعداد بمب‌گذاری‌های انتحاری در شهر بغداد که عموما از سوی افرادی انجام شده است که در شهر سنی‌نشین فلوجه سکونت دارند نشان می‌دهد که داعش در حال تغییر در رفتار خود است.

اما این نمی‌تواند تنها سرنوشتی باشد که می‌توان برای داعش کنار گذاشت. مهم‌ترین جریان تروریستی حاضر در سوریه القاعده است. بقیه جریان‌های تروریستی اتفاقا بر سر نبرد با خود داعش ازبین رفته‌اند.

ممکن است رهبران میان‌رتبه و حتی برخی از رهبران عالی‌رتبه داعش به القاعده در سوریه یا حتی عراق بپیوندند به‌ویژه آنکه حیات داعش بر القاعده نیز تاثیرگذار بوده است.

اکنون نمی‌توان تخمین زد که تعداد شبه نظامیان داعش چه مقدار است اما بنا به تخمینی که ائتلاف بین‌المللی ضد داعش در سال 2016 از شبه نظامیان حاضر در پالمیرا، رقه و موصل به دست آورده بود تعداد شبه نظامیان داعش به 15هزار نفر می‌رسید.

بنابراین رهبران القاعده نیز به خوبی می‌دانند تلاش برای جذب نیروهای داعش می‌تواند انسجام دوباره‌ای به آنها بدهد.

بازگشت شبه نظامیان خارجی داعش به کشورهایشان نیز می‌تواند یکی دیگر از انتخاب‌ها باشد. انجام حملات فردی همانند آنچه یکی دو سال اخیر در فرانسه، بلژیک و سوئد رخ داده است، می‌تواند آینده بخشی از نیروهای داعش باشد.

این سناریو خطرناک‌ترین سناریو برای کشورهای غربی است. قطعا آنها هیچ علاقه‌ای ندارند که حتی یک عضو داعش به خانه‌اش برگردد.

شاید این مورد به خوبی ثابت کند که چرا برخی از دستگاه‌های امنیتی غربی علاقه داشته باشند که سرنوشت داعش به‌ویژه در قالب سناریوی دوم مطرح باشد. در این صورت باید منتظر دگردیسی و احیای مجدد القاعده بود.