تبیین مفهوم «گسست نسلی» از سوی سیدحسن خمینی

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری آنا، حجت‌الاسلام والمسلمین سید حسن خمینی در دیدار با جمعی از اعضای دبیرخانه دانشجویی توسعه پایدار و مدیریت شهری با اشاره به وجود فرضیه گسست نسلی در جامعه ایران، ضمن تأکید بر توجه به مفهوم، ریشه‌ها و راه درمان این مشکل اظهار کرد: تعبیر گسست نسلی را اینگونه تعریف می‌کنم که اگر نسل جدیدی که روی کار می‌آید نسبت به نسل قبل از خود نه به دلیل اشتباه کاری،‌ بلکه به این دلیل که آنان را بی‌عُرضه و دارای عزم ناکافی بداند، بی‌اعتماد باشد و متهم به پیگیری نیات و اهداف شخصی کند، گسست نسلی پدید می‌آید.

وی افزود: ایراد و اشکال بی‌اعتمادی، تجدید تجربه اموری است که قبلا گذرانده شده است و جامعه در فرایند تکرار مکررات می‌افتد. فرض کنیم ساختمانی ساخته می‌شود و فرو می‌ریزد و ما می‌خواهیم آن را دوباره بنا کنیم؛ اگر سازندگان قبلی را به داشتن تدبیر ناکافی، توان کم یا همت ناقص متهم کنیم، ممکن است دوباره ساختمانی بسازیم که فرو بریزد، اما اگر بپذیریم نیت و عزم آن‌ها نیز واقعا در جهت ساخته شدن آن بنا بوده است عوامل دیگر را بررسی می‌کنیم و ممکن است پی ببریم که اساسا خاک محل ساختمان مناسب نیست.

به گزارش آنا به نقل از جماران، سید حسن خمینی با تأکید بر اینکه «آزمون و خطا شرط حیات انسانی است»، ادامه داد: اگر ما بر سر یک ده راهی رسیدیم و 9 نفر راه اشتباه رفتند اما من راه صحیح را رفتم، نتیجه عملکرد آن 9 نفر در کار من تأثیرگذار بوده است، در حالی که اگر قرار بود بگویم من هم راه همان قبلی‌ها را بروم به نتیجه نمی‌رسیدم؛ از سوی دیگر اگر آن‌ها جای من بودند موفق می‌شدند، زیرا من فقط از نظر زمانی متأخر بوده‌ام و از تجربه نفرات قبل استفاده کرده ام.

وی گفت: اینکه نسل جدید بگوید کارهای غلط نسل قبلی را نباید تکرار کنم گسست نسلی نیست و این شرط پیشرفت است؛ گسست نسلی آنجاست که نسل جدید شکست نسل‌های قبل را ببیند و بدون بررسی و ریشه‌یابی بخواهد آنها را تکرار کند و اگر بپرسیم چرا می‌خواهید راه قبلی‌ها را بروید، بگوید آنها بی‌عرضه، ناتوان و دارای طمع‌های شخصی بودند! گرچه بی‌عرضگی امری ممکن است و اگر در بررسی‌ها به اثبات رسید که نسل قبل ناتوان بوده است، آن کار باید تکرار شود، برخی کارها هستند که اساسا جنس آنها نشدنی است. اگر شما با سر به دیوار زدید و دیوار نشکست، بدانید که دیوار با ابزار قوی‌تری می‌شکند و راه شما صحیح نیست.

یادگار امام(ره) تصریح کرد: گسست در اجتماعات خانوادگی و محلی محدود هم وجود دارد و جامعه در این مسیر باید هزینه سنگینی را صرف تجدید اشتباهات خود کند؛ اما بدانیم که اگر کاری ناممکن بود و دفعه بعد آن را تکرار نکردیم، این گسست نسلی نیست، بلکه پا گذاشتن روی تجربیات گذشتگان است. انسان از اشتباهات نسل قبل باید بیش از کارهای درست آنان درس بگیرد زیرا کارهای درست یک نتیجه دارد و تکرار اشتباهات ممکن است دهها مشکل ایجاد کند.

سید حسن خمینی راه جلوگیری از تکرار اشتباهات نسل قبل را وجود اعتماد بین نسلی دانست و افزود: هم جوانان به پیشکسوتان و پا به سن گذشته‌ها باید اعتماد کنند و هم پا به سن گذاشته‌ها به آنها. این جمله که گفته می‌شود «پیر آن را در خشت خام می‌بیند که جوان در آینه هم نمی‌بیند» نکته صحیحی است؛ جوانی سرمایه بسیار بزرگی است اما کسانی که این مسیر را طی کرده‌اند فوت کوزه‌گری را آموخته‌اند. پس به بزرگان اعتماد کنیم و وقتی می‌گویند یک کار نشدنی است پشت گوش نیندازیم و حداقل آن را بررسی کنیم؛ اگر می‌گویند از فلان طریق زودتر به نتیجه می‌رسید به آنها اعتماد کنید. نسل پا به سن گذاشته هم باید به جوانان اعتماد کنند و یک اعتماد متقابل در جامعه لازم است. عدم اعتماد جوان به پا به سن گذاشته‌ها گسست نسلی پدید می‌آورد و عدم اعتماد نسل قبل به نسل جوان هم یک سرمایه بزرگ را از جامعه می‌گیرد.

وی با اشاره اینکه «در جریان انقلاب اسلامی ایران به‌دست جوانان، کارهای بزرگی صورت گرفت»، یادآور شد: اکثر فرماندهان جنگ ما حدود 24 سال داشتند، مقام معظم رهبری هنگام برعهده گرفتن ریاست جمهوری 42 سال داشتند، نخست‌وزیر آقای مهندس موسوی 40 سال داشتند و آقای هاشمی نیز که از دید ما در آن هنگام مسن بودند حدود 45 سال داشتند. آیت‌الله منتظری و آیت‌الله طالقانی هم حدود 57 سال داشتند و ما فکر می‌کردیم سن بسیار بالایی دارند؛ در آن زمان یک رابطه اعتماد میان پا به سن گذاشته‌ها و جوانان وجود داشت. گرچه الزاما جوانان نمی‌توانند همه توفیقات را به‌دست آوردند اما یک جامعه بدون آنان نیز نمی‌تواند موفق باشد؛ پس نیاز به یک پیوند میان دو نسل وجود دارد و در این صورت کارها پیش می‌رود.

یادگار امام(ره) با توصیه به جوانان مبنی بر اینکه «مراقب باشید گرفتار بی‌اعتمادی به نسل قبل نشوید»، ادامه داد: تجربه مقوله خیلی بزرگی است؛ گرچه ممکن است در این سن و سال متوجه عمق این مطلب نباشید. «آتش بگیر تا بدانی چه می‌کشم/ احساس سوختن به تماشا نمی‌شود». از سوی دیگر جامعه بدون اتکا به نیروی جوان که توان تغییر دارد نمی‌تواند پیش برود. زیرا افراد وقتی پیر می‌شوند محافظه‌کار می‌شوند و کسانی که دارای این ویژگی هستند در وضع موجود تغییر بنیادین نمی‌دهند.

سید حسن خمینی گفت: اقدام به تغییر ناشی از نشاط جوانی است، گرچه هر تغییری هم مثبت نیست و برخی امور را نباید تغییر داد که در تشخیص مصادیق آن، فوت کوزه‌گری و تجربیات نسل‌ها باید کمک کند.

در ابتدای این دیدار، مسئول دبیرخانه دانشجویی توسعه پایدار و مدیریت شهری که با مشارکت سازمان زیباسازی شهرداری تهران فعالیت می‌کند گزارشی را از فعالیت‌های این مجموعه ارائه کرد.

همچنین شماری از دانشجویان حاضر در جلسه که دانش‌آموختگان رشته‌های مختلف علوم انسانی، هنر، فنی و مهندسی و... بودند در سخنانی بر لزوم توجه به فعالیت‌های مدنی در جامعه و اعتماد به نسل جدید تأکید کردند.