مشکل عربستان با شبکه الجزیره چیست؟

به‌گزارش گروه‌ بین‌الملل خبرگزاری آنا از گلوبالیست، دولت عربستان سعودی هفته گذشته فهرستی 13 گانه را برای از سرگیری مناسبات با قطر مطرح کرد که یکی از این موارد، به تعطیلی شبکه الجزیره قطر مربوط می‌شود.

دولت‌های امارات، بحرین و مصر از این خواسته اعلام حمایت کردند. عمر قابوش، سفیر امارات در روسیه درباره تعطیلی شبکه الجزیره گفته است که «ما ادعای برخورداری از آزادی رسانه را نداریم. ما اکنون درباره مسئولیت بیان سخن می‌گوییم.»

شبکه الجزیره از زمان تاسیس‌اش در سال 1996 انقلابی رسانه‌ای در کشورهای عربی پدید آورد. برای مردمان این کشورها که تحت سانسور رسانه‌ای شدید و همچنین کنترل دولتی بر رسانه‌ها بودند انعکاس گزارش‌های آزاد و در اختیار گذاشتن وقت سخنرانی به مخالفان دولت‌های عربی و صداهای جدید جذابیت داشت.

به همین دلیل الجزیره از همان زمان مورد انتقاد شدید شماری از کشورهای مستبد عربی از جمله دولت امارات قرار گرفت. در آن زمان، دولت جرج بوش نیز به این ادعا که الجزیره صدای القاعده را نیز پوشش می‌دهد از جمله منتقدان شبکه الجزیره به حساب می‌آمد.

سندی که از سوی ویکی‌لیکس و از میان مکاتبات دیپلماتیک دولت ایالات‌متحده آمریکا به دست آمده است نشان می‌دهد که محمد بن زائد ولیعهد امارات متحده عربی به هنگام حمله آمریکا به عراق در سال 2003 خواستار اعمال فشار آمریکا بر قطر برای تعطیلی شبکه الجزیره شده بود.

این سند حتی ادعا می‌کند که شاهزاده محمد بن زائد از نیروهای آمریکایی خواسته بود تا الجزیره را بمباران کنند. مشخص نیست که منظور این مقام اماراتی، بمباران دفتر مرکزی الجزیره در دوحه قطر بوده یا دفتر این شبکه در شهر بغداد عراق.

به هر حال در همان زمان، آمریکا یک بمب الکتریسته را بالای دفتر الجزیره در شهر بغداد منفجر کرد که به کشته شدن دو نفر از کارمندان این شبکه منجر شد. در واکنش نیروهای آمریکایی اعلام کردند که این بمب به اشتباه شلیک شده بود.

عبدالرحمن الرشید، روزنامه‌نگار برجسته سعودی که روابط حسنه‌ای با دولت ریاض دارد نیز در انتقادش از الجزیره به‌خوبی نشان داده که چرا این دولت‌ها با شبکه الجزیره مخالف‌ هستند. او در انتقادش از شبکه الجزیره گفته است که این شبکه مسئول وقایعی است که در میدان رابعه العدویه در قاهره مصر انجام شد.

منظور وی حادثه‌ای است که در سال 2013 و با حضور هزاران نفر از حامیان اخوان‌المسلمین در این میدان شکل گرفت و سرکوب این افراد از سوی نیروهای امنیتی مصر به کشتار تعداد زیادی از آنها منجر شد. عبدالرحمن الرشید گفته است که الجزیره این امکان را دارد که وقایع مشابه دیگری را در دیگر کشورهای عربی رقم بزند.

بنابراین می‌توان نتیجه‌گیری کرد که علت مخالفت ریاض و دیگر دولت‌های عربی با شبکه الجزیره نه انعکاس صدای رهبر سابق القاعده از این شبکه، بلکه فرصت دادن به مخالفان سیاسی دولت‌های عربی است. رهبر القاعده سال‌هاست که دیگر امکان صدور پیامی را ندارد و در نتیجه از جانب وی پیامی در شبکه الجزیره منتشر نمی‌شود ولی مخالفان سیاسی دولت‌های عربی همچنان برنامه‌های خود را در شبکه الجزیره حفظ کرده‌اند.