مسجدی که یک محله را اداره می‌کند
به گزارش گروه رسانه های دیگر خبرگزاری آنا از مجله مهر، نام مسجد این روزها مساویست با نماز جماعت خواندن، روضه و دهه‌های عزاداری، اما پای صحبت پدربزرگ‌ها که بنشینی از مسجدهایی می‌گویند که زندگی مردم و محله را اداره می‌کرد، مسجدهایی که به معنای واقعی کلمه "خانه خدا "بود و مردم برای مشورت گرفتن، رفع غصه‌ها و مشکلات، شادی و سور دادن، امر خیر و هر کار دیگری به آنجا رجوع می‌کردند، مسجدهایی که دلخوشی مردم بود و پشتوانه‌ای برای زندگی‌شان، این روزها حتی اگر خیلی هم خوشبین باشیم باید قبول کنیم که نقش مساجد در زندگیمان کمرنگ شده، جوان‌ها میل زیادی به شرکت در مجالس و برنامه‌های مسجد ندارد، کودکان از برنامه‌های طولانی مدت مسجد فراری‌اند، دیگر مردم هم مشغول زندگی روزمره کمتر گذرشان به مسجد می‌افتد، اما در شهرک پردیسان قم، مسجدی وجود دارد شبیه‌ی مسجد خاطرات پدربزرگ‌ها. مسجدی زنده و پویا که مانند یک مرکز واحد همه‌ی محله را دور خود جمع کرده است تا جایی که اگر در یک ظهر سوزان گذرت به خیابان مسجد بیافتد حضور زنان جوان که همراه نوزاد و کودکان کوچکشان برای شرکت در نماز جماعت آمده‌اند توجه‌ات را جلب می‌کند و دیدن بچه‌های 4 تا 15 ساله‌ی که توی حیاط مسجد دور هم جمع شده‌اند و با طلبه‌ها بازی و صحبت می‌کنند دلت را شاد می‌کند. توی هزاره هشتم پردیسان با هر خصوصیت اخلاقی، عقیده و تیپی که باشی گذرت به مسجد می‌افتد، یا به نمازها و سخنرانی‌هایش، یا به کلاس‌های آموزشی اش، یا به سفرهای زیارتی‌اش، یا فروشگاه و بازارچه‌هایش، یا به عکاسی، تهیه غذا، نانوایی، سوپر مارکت و سبزی فروشی اشو ...توی این محله همه چیز رنگی از خانه خدا دارد.
برای آشنایی بیشتر با مسجد امام حسن عسکری(ع) پای صحبت‌های حجت الاسلام علی عزلتی مقدم امام جماعت مسجد نشستیم.
مسجد یک چهار دیواری نیمه ساخته بود
اولین بار حاج آقا مقدم را در روز میلاد امام حسن مجتبی(ع) ملاقات می‌کنم، روزی که خودم را قبل از نماز ظهر به مسجد رسانده‌ام و از شلوغی و نشاط معنوی مردم به وجد آمده‌ام. مسجدی نوساز، بزرگ و بسیار پویا، که حسینه‌ی مخصوص بانوان دارد، مسجد کودک راه اندازی کرده و حتی به فکر خانم های سالمند که توانای بالا رفتن از پله‌های مسجد را ندارند هم بوده و مکان نسبتا کوچکی بدون پله برایشان فراهم کرده است.اما انگار همین چند سال پیش مردم وقتی برای نماز به مسجد می‌آمدند نه از گرمای شدید قم در امان بودند نه سوز سرمایش.حجت الاسلام مقدم از شروع کار مسجد برایمان این گونه می‌گوید:«شعبان ماه سال 93 بود که به اتفاق یکی از دوستانم برای دیدار آقای محسن قرائتی رفتیم، من از جوانی علاقه وافری به ایشان داشتم و غرض ملاقات بود، اما وقتی که صحبت پیش آمد آقای قرائتی گفتند من شروع به ساخت مسجدی در پردیسان کردم با پول خودم، اما نیمه کاره مانده، با اینکه خانه‌ام را هم برای تکمیل مسجد فروخته‌ام اما هنوز کار ساخت و سازش تمام نشده، در حد چهار دیواریست. ماه رمضان نزدیک است و من دوست دارم از الان فعالیت مسجد آغاز شود حیف است که مردم از نعمت مسجد محروم باشند، من برای امام جماعت شدن شما استخاره کردم و خوب آمده، خواهش ما این است که قبول مسئولیت کنید» حاج آقا مقدم در ابتدا مسئولیت امام جماعت شدن را نمی پذیرد اما به خواست آقای قرائتی و استخاره مجدد توسط خودشان این مسئولیت را برای یک ماه قبول می کنند. یک ماهی که با درخواست و رضایت مردم تا به امروز ادامه دارد.اما مسجد نیمه ساخت مشکلات و سختی‌های خاص خودش را داشت حاج آقا می‌گوید: «زمستان سخنرانی که می‌کردم پاهایم از سوز سرما می‌لرزید، توی تابستان هم مردم زیر آفتاب مستقیم نماز اقامه می‌کردند، از طرفی گرد و خاک ساخت و ساز همه جا بود و تا حدی که رد پای ما روی فرش ها جا می‌ماند» کم کم با کمک مردم و مدیریت حاج آقا مسجد پا می‌گیرد و زمانی که آقای قرائتی برای بازدید حاضر می شود مسجدی می بیند که حضور مردم و رابطه‌ای آنها با امام جماعت بسیار پر رنگ است،مسجدی که این روزها به خاطر روش مسجدداری خاص و فعالیت های کم نظیرش الگو و نمونه است.
اعضای کانال مسجد از استان‌های دیگر هستند
جذب کردن مردم با هر سلیقه و سنی به فعالیت‌های مذهبی کمی سخت به نظر می‌رسد اما حاج آقا مقدم که از روزهای اول تا امروز در مسجد امام حسن عسکری(ع) حضور داشته در این زمینه موفق بوده است.ایشان می‌گوید:« مهمترین نکته لطف خدا بود اما من تمام تجربیاتی که در تبلیغ ها، مراکز فرهنگی و مسجدداری های قبلی به دست آورده بودم و حتی توصیه های دیگران را هم به کار گرفتم و چیزی که شما امروز می‌بینید یک درجه از ده درجه برنامه‌ها و آرمان‌هایست که برای مسجد در نظر داریم.از طرفی فکر می‌کنم وجود یک امام جماعت ثابت بسیار تاثیرگذار بوده است، اگر افراد مختلف برای اقامه نماز می‌آمدند شاید امروز شاهد این اتفاقات خوب در مسجد نبودیم.مسجد با طرح و نظر بنده مدیریت شده و من برنامه دارم تا افراد دیگری را پرورش بدهم تا جایگزین‌های بهتر از من هم در مسجد حضور پیدا کنند.» مسجد امام حسن عسکری(ع) در فضای مجازی هم فعال است، اعضای کانال این مسجد هر روز بر تعدادش افزوده می‌شود، اعضای که همه ساکن قم نیستند و از شهرهای دیگر برای استفاده از سخنرانی‌ها و برای آشنایی با نحوکار مسجد در کانال عضو می‌شوند.از طرفی سایت این مسجد نیز به آدرس ehamasjed.ir فعال است تا آرشیوی از فعالیت‌ها، سخنرانی‌ها و برنامه‌های مسجد در دسترس دیگران باشد.
مسجد محوری را در عمل ثابت کردیم
در هنگام ورود به مسجد امام حسن عسکری(ع) مغازه‌های جلب توجه می‌کند که مزین به نام مسجد است، زمانی که با اهالی صحبت می‌کنی متوجه می‌شوید که نه تنها سوپرمارکت، نانوایی، میوه فروشی و سبزی فروشی با نام مسجد همراه است بلکه عکاسی، نمایشگاه‌های مختلف، تهیه‌ی غذا و خیلی چیزهای دیگر هم نام مسجد را یدک می‌کشید.حاج آقا مقدم در این باره می‌گوید:« الحمدلله تفکر مسجد محوری در مسجد امام حسن عسکری(ع)، نه به شکل شعار بلکه در عمل در حال اجراست، تا جایی که ما نام مغازه‌ها را هم مسجد گذاشتیم.ما به مسجد به عنوان یک پایگاه زندگی و بندگی نگاه می‌کنیم،به همین دلیل سعی داریم تا معاد و معاش مردم در مسجد طراحی و مدیریت شود. اسلام به مسجد هم نگاه دنیوی دارد و هم اخروی، دنیوی به این معنا که در معاش مردم دخیل باشد و مردم بدانند خانه خدا خانه‌ی آنهاست و خانه‌ی آنها خانه‌ی خدا»
طرح کربلای ارزان قیمت راه اندازی شد
در هزاره هشتم پردیسان کمتر کسی را پیدا می‌کنی که کربلایی نشده باشد، اینجا کافیست اراده کنی و چندی بعد با هزینه‌ای کم زائر کوی حسین(ع) باشی.حاج آقا می‌گوید: « در سال 94 نیت کردیم که سالیانه سفر زیارتی به کربلا انجام بشود و الان به صورت ماهانه راهی کربلا می‌شویم.ما معتقدیم که کربلا بالاترین پایگاه فرهنگیست و سفر زیارتی کربلا با همه ی سفرهای دیگر متفاوت است پس نگاه ما هم باید متفاوت باشد و برای این سفر باید تسهیلاتی در نظر گرفت. متاسفانه سازمان حج و زیارت با اینکه زحمت فراوانی می‌کشد اما پول‌های گزاف می‌گیرد و در ازای این هزینه‌ها خدمت‌رسانی می‌کند، اما لزومی ندارد که سفر کربلا مثل سفر دبی باشد. می توان غذای ساده داد، بانی های دولتی پیدا کرد، نرخ ها را پایین کشید. سفر کربلا باید نصف قیمت باشد تا همه‌ی مردم همیشه در آن حضور داشته باشند. طوری که مردم زمانی که اسم کربلا را می‌شنوند نگویند پول ندارم.» با وجود اینکه در ابتدا بسیاری معتقد بودند چنین طرحی قابل اجرا نیست اما مسجد امام حسن عسکری(ع) در سال 94 یازده اتوبوس و در سال 95 سی و هفت اتوبوس با هزینه‌ای 400 الی 450 تومان زائر راهی کربلا کرده است فقط با جایگزین کردن غذای ساده، اقامت در حسینیه و لحاظ کردن کمی سادگی و قناعت.
در همه‌ی روزهای شهادت اطعام می‌دهیم
یکی دیگر از جاذبه‌های مسجد امام حسن عسکری(ع) اطعام دادن‌های فراوان است، به طوری که پهن شدن سفره فقط مخصوص به دهه‌ی محرم نیست و در همه مراسم‌ها مانند فاطمیه، محرم، صفر و عید غدیر و روزهای شهادت اهل بیت علاوه بر سخنرانی و روضه‌خوانی مراسم ناهار یا شام برقرار است، جمعه‌ها نیز پس از دعای ندبه مردم با صبحانه پذیرایی می‌شوند.در ماه مبارک رمضان هم همه شب سفره‌های افطاری ساده برپا می‌شود تا نمازگزاران بعد از اقامه‌ی نماز افطار کنند.حاج آقا می‌گوید: « تمام هزینه‌های تهیه‌ی غذا را خود مردم تامین می‌کنند، چه مردمی که ساکن هزاره هشتم هستند چه مردمی که برای نماز به مسجد می‌آیند البته کمک‌های خرد و کلان خیرین هم هست. در بعضی موارد هم از بودجه خود مسجد، مانند درآمدی که از مغازه‌ها داریم هزینه می، کنیم با اینکه به علت تورم و گرانی بعضی اوقات بدهکار هم شده‌ایم اما این برنامه اطعام را حذف نکرده‌ایم.»
دوره‌های سواد رسانه‌ای و اقتصاد مقاومتی
لیست برنامه‌های اجرا شده در مسجد را که نگاه می‌کنم با کلاس‌های آموزشی و دوره‌های متنوعی رو به رو می‌شوم، دوره‌های که می‌توانند اوقات فراغت همه‌ی سنین را پوشش دهد، کلاس های هنری آموزشی مانند چرم دوزی، روبان دوزی، بافتنی و ... برای خواهران تا کلاس‌های آداب معاشرت، تجوید و روانخوانی برای جوانان اما رنگ و بوی بعضی از دوره‌ها متفاوت است، دوره‌هایی به روز با حضور سخنرانان قهار و اساتید به نام که نشان می‌دهد مسجد تا همیشه سنگر است و در مسائل روز کارآمد و فعال.دروه هایی مانند سواد رسانه‌ای و نحوه صحیح استفاده از رسانه، دوره‌های مانند اقتصاد مقاومتی و جلساتی مانند نقد برجام و...، حاج آقا در این باره می‌گوید:« این دوره‌ها در جهت بصیرت افزایی مردم به لحاظ اجتماعی و سیاسی برگزار می‌شود؛ ما معتقدیم بنابر خط رهبری و انقلابی بودن مسجد باید در این زمینه فعالیت لازم را داشته باشد، به همین دلیل از رجال سیاسی و نام‌دار کشوری که متخصص و کارشناس هستند دعوت می‌کنیم تا هم بتوانند خوب موضوع را بیان کند و هم برای افراد خاصی که به مسجد رجوع می‌کنند و جزء اساتید هستند مفید باشد »
مسابقه‌ی بزرگ اذان با سفر کربلا
نام جشن تکلیف که می آید همه‌مان یاد دخترکانی می‌افتیم که با چادرهای سفید آماده بندگی خدا می‌شوند، اما در مسجد امام حسن عسکری(ع) علاوه بر جشن تکلیف برای دختران جشن تکلیف برای نوجوانان پسر هم با شکوه و شور برگزار می‌شود، حاج آقا مقدم می‌گوید: « از همان ابتدای فعالیت مسجد، جشن تکیلف برای نوجوانان پسر در حال اجراست.در سال 93 چون مسجد هنوز مهیا نبود، جشن را در یکی از تالارهای شهر برگزار کردیم و سال‌های بعد در داخل مسجد جشن گرفتیم. ما کلاسی داریم به نام آداب معاشرت برای نوجوانان که تحت همان کلاس این جشن برای آقا پسرها برگزار می‌شود» مسجد امام حسن عسکری(ع) به تازگی مسابقه بزرگی به نام مسابقه اذان برگزار کرده است، مسابقه‌ای که محدود به اهالی هزاره هشتم نیست و نوجوانان مناطق دیگر را هم به خود جذب کرده است.حاج آقا می‌گوید: « ما مسابقه‌ی بزرگ اذان را برای اولین بار با حضور داوران مطرح اجرا کردیم که استقبال خوبی شد تا هم شعائر اذان‌گویی حفظ شود و ما بتونیم اذان‌گوهای خوش‌لحن را بشناسیم، ما می خواهیم تا فقری که در زمینه کرسی قرائت و حفظ قرآن در پردیسان وجود دارد را برطرف کنیم.» به برگزیده های این مسابقه سفر کربلا جایزه داده شد.
130 خانواده مستضعف زیر پوشش مسجد است
از خوبی‌های دیگر این مسجد طرح‌های مانند کتابخوانی است، در حالی که جامعه با کمبود مطالعه مواجهه است وجود قفسه‌ای پر از کتاب که به طور رایگان در دسترس مردم قرار بگیرد نورعلی نور است، کتاب‌های مسجد امام حسن عسکری(ع) غالبا کتاب‌های آقایی قرائتی است و توسط ایشان به مسجد اهدا شده.حاج آقا معتقد است :«همان‌طور که مردم به قرآن و مفاتیح پناه می‌برند باید از کتاب‌های مختلف هم بهره‌مند باشند.»
بخش خواهران مسجد نیز بسیار فعال است تا جایی که سالی دوباره در مسجد بازارچه‌ی خیریه برگزار می‌شود بازارچه‌ای که با هدف تحقق اقتصاد شکل گرفته است.حاج آقا می‌گوید:«بانوان از سوغاتی‌های شهرشان، دست پختشان و هنرهای که دارند بازارچه‌ای برپا می‌کنند تا هم ارائه محصول با قیمت مناسب باشد و هم اقتصاد مقاومتی تحقق پیدا کند، البته نوعی اشتغال زایی نیز است.»
مسجد امام حسن عسکری(ع) در دلجویی و مساعدت مالی و جسمی به اهالی نیز اهتمام دارد.حاج آقا می‌گوید:«بنده مقیدم که از اهالی سراغ بگیرم، اگر مشکل جسمی یا مالی وجود داشته باشد از فرد تفقد و دلجویی می کنیم و تا جایی که بتوانیم گره از مشکلش باز.از طرفی حدود 130 خانوار را تحت پوشش مسجد قرار داده‌ایم و با سودی که از بازارچه‌ی خیریه داشتیم برایشان بسته‌های دو کیلویی گوشت و شیر و پنیر و... تهیه کردیم.در شروع ماه مبارک هم بن‌های خرید و تخفیفات ویژه‌ای برای این خانواده‌ها تدارک دیدیم و صدقات، فطریه و کفاره را نیز برای مصارف همین خانواده‌ها استفاده می‌کنیم.قصد داریم موسسه‌ی خیریه در مسجد بنا کنیم تا هم صندوق قرض الحسنه باشد و هم رسما خانواده ها را تحت پوشش قرار بدهیم»
از میزبانی شهید گمنام تا دفاع از حرم
مسجد امام حسن عسکری(ع) با هدف حفظ یاد و خاطره شهدا هر دو هفته یکبار برنامه‌ای به نام "شبی با شهدا" برگزار می‌کند، اما حرارت و استقبال از این برنامه به حدی بود که حالا یک شهید گمنام در جوار مسجد مهمان اهالی است.حاج آقا می‌گوید:« با توجه به استقبال از برنامه شبی با شهدا ما پیگیر داشتن یک شهید گمنام در کنار مسجد شدیم، با پیگری‌های مستمر و کمک دوستان توانستیم در شب شهادت حضرت زهرا(س) سال 95 میزبان یک شهید گمنام در جوار مسجد باشیم، از زمانی که این شهید گمنام به منطقه‌ی ما آمده برکت و حال و هوای نورانی بیشتری در مسجد و محله حاکم است.»
حاج آقا مقدم اما مدافع حرم است مردی که با وجود دغدغه های فرهنگی، روحیه ی جهاد و شهادت را حفظ کرده است. حاج آقا وجود این روحیه را در خود لطف خدا می‌داند. ایشان که سابقه‌ی 14 ماه حضور در جبهه را هم داشته می‌گوید:« این توفیق نصیب من شده تا در زمره مدافعین حرم باشم.این روحیه باید زنده بماند خصوصا در روحانیت تا همه بدانند روحانی باید در تمام امور پیش قدم باشد. در سوریه وجود افرادی که در دفاع مقدس شرکت کرده‌اند، دیدن محاسن سفید ما قوت قلبیست برای جوان‌های سوری، افغانی و ایرانی. من آنجا به عنوان نیروی رزمی حضور دارم نه مبلغ، اما رسالت طلبگی هم همراه من است به همین دلیل من روحیه‌ی حماسه و عرفان را باهم پیوند زدم که نتیجه‌ی بسیار خوبی داشته است.امثال من در سوریه زیاد است و من شاکرم که خدا لذت و افتخار دو جهاد را به من داد، اما جهاد در راه حرم حضرت زینب(س) واقعا حال و هوای خاصی دارد و مظلومیت منحصر به فردی که با وجود مشترکات قابل مقایسه با هشت ساله‌ی دفاع مقدس نیست، لذت این دفاع برای من بسیار بیشتر است.به گمانم کسانی که در داخل کشور مدافعان حرم را نمی‌شناسند و بعضا حرف و تهمت‌های بیان می‌شود از عدم آشنایی با منزلت مدافعان حرم نشات می‌گیرد.
حاج آقا مقدم رمز موفقیت مسجد و خود را در وجود حمایت مردمی، نظم و انضباط، دوام در کار، نشاط و شادابی و مردمی بودن و مثل خود مردم زندگی کردن می‌داند.
با خودم فکر می‌کنم بسیاری از مشکلات فرهنگی، عقیدتی، خانوادگی و مالی حل خواهد شد اگر در همه‌ی محله‌ها، مسجد اداره‌ی محل را به دست بگیرد.
انتهای پیام/