10 رویداد مهم خرداد؛ از سفر جنجالی ترامپ به خاورمیانه تا زلزله سیاسی در عربستان

به گزارش خبرنگار گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا، تحولات خرداد ماه با سفر منطقه‌ای دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا گره خورد؛ موضوعی که اکنون احتمالا تبعات آن به بحران کشورهای حوزه خلیج فارس با قطر منجر شده است.

اما در اروپا؛ خرداد را می‌توان ماه تب و تاب انتخابات پارلمانی در فرانسه دانست که در نهایت با پیروزی قاطع حزب امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهوری این کشور همراه شد.

1) سفر دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا به منطقه

روز نخست خرداد ماه اولین سفر خارجی دونالد ترامپ که با حضور در عربستان آغاز شده بود، ادامه یافت. رئیس‌جمهوری آمریکا در راستای تور خود به خاورمیانه در میان تدابیر شدید امنیتی راهی فلسطین و سرزمین‌های اشغالی شد. ترامپ که سفرش را به خاورمیانه با دیدار با رهبران عرب حوزه خلیج فارس در عربستان آغاز و در نشستی در مقابل آن‌ها سخنرانی کرده بود، با سفر به اسرائیل و دیدار با رهبران اسرائیلی و فلسطینی خاتمه داد. منابع خبری اسرائیل گفتند دونالد ترامپ در سفر به سرزمین‌های اشغالی حامل پیام سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان به بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل بود. ترامپ روز بعد وارد بیت‌لحم شد و محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین در بدو ورود ترامپ به این شهر به استقبالش رفت. رئیس‌جمهوری آمریکا در چهارمین ایستگاه از نخستین تور خارجی خود به واتیکان رسید و از سوی پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیک‌های جهان استقبال شد.

2) افزایش تنش سیاسی در بحرین/ ربودن شیخ عیسی قاسم

2 خرداد منابع دیپلماتیک از چراغ سبز آمریکا و عربستان به دولت بحرین برای بازداشت شیخ عیسی قاسم، رهبر شیعیان بحرین خبر دادند. جمعیت الوفاق بحرین با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد جهانیان باید در راستای توقف جنایت‌های آل‌خلیفه گام بردارند، زیرا مسئولیت آنچه در بحرین رخ می‌دهد با مجامع بین‌المللی است. همزمان با یورش نیروهای آل‌خلیفه به منطقه الدراز، بالگردها نیز در سطح پایین در اطراف منزل آیت‌الله عیسی قاسم به پرواز درآمدند. ساکنان منطقه که از قبل خود را برای ممانعت از ورود نیروهای آل خلیفه آماده کرده بودند با این نیروها درگیر شده‌اند. نیروها اقدام به پرتاب گاز اشک‌آور به سمت آن‌ها کردند. ابراهیم عرادی، از مخالفان نظام آل‌خلیفه خبر داد که نیروهای بحرینی تلاش خود را برای ورود به منزل شیخ عیسی قاسم آغاز کردند. به‌دنبال این اتفاقات، برخی منابع خبری از ربوده شدن رهبر شیعیان بحرین از سوی نظام آل‌خلیفه خبر دادند. پایگاه خبری شورای علمای بحرین در کاربری توییتر خود نوشت: «سید عبدالله غریفی، از علمای شیعه بحرین گفت نیروهای آل‌خلیفه که پس از محاصره توانستند وارد منزل شیخ عیسی قاسم شوند، او را با یک آمبولانس خارج کردند و به سوی نقطه نامعلومی در ساحل الدراز بردند.»

3) بحران در قطر/ سعودی‌ها دوحه را تحریم کردند

موضوع با انتشار یک خبر در خبرگزاری رسمی قطر (قانا) در شامگاه 2 خرداد آغاز شد که در آن شیخ تمیم بن حمد آل‌ثانی، امیر قطر در بخشی از اظهارات صریح و بی‌پرده خود اعلام کرد «دلیلی برای دشمنی با ایران وجود ندارد، چرا که این (کشور) قدرتی اسلامی است.» اگرچه بعدا اعلام شد که این خبر جعلی است اما در پی آن برخی کشورهای عربی 5 ژوئن (15 خرداد) به پیروی از عربستان سعودی و با ادعای حمایت قطر از تروریسم (جنبش اخوان المسلمین) روابط خود را با دوحه قطع کردند. با بروز این اختلافات، امیر کویت سفرهایی را به عربستان، امارات و قطر با هدف حل دیپلماتیک این بحران انجام داد.

4) طرح تحریم‌های جدید علیه ایران در سنای آمریکا تصویب شد

سنای آمریکا روز 25 خرداد در رای‌گیری نهایی، طرح تحریم جدید ایران را تصویب کرد. طبق این طرح در مدت 90 روز، باید تحریم‌های جدیدی علیه افراد و نهادهای فعال در توسعه برنامه‌های موشکی ایران تصویب کند. همچنین طبق یکی دیگر از بندهای این طرح‌، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به‌طور مستقیم تحریم خواهد شد. آمریکا پیشتر در سال 2007 نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را تحریم کرده بود. جان کری، وزیر امور خارجه سابق آمریکا پیشتر در چند توئیت از قانونگذاران آمریکایی خواسته بود از هرگونه تحریم بیشتر ایران خودداری کنند. کری هشدار داد تصویب تحریم‌های بیشتر علیه ایران ممکن است ناقض برجام باشد.

5) حمله نظامی عربستان به قایق‌های ایرانی/ یک سرنشین کشته شد

شامگاه 26 خرداد دو قایق صیادی بوشهر در اطراف سکوهای نفتی در مرز آبی با تیراندازی گشت عربستان مواجه شدند که به‌دنبال آن یکی از سرنشینان یکی از قایق‌ها کشته شد. 29 خرداد بود که یک منبع سعودی مدعی شد نیروی دریایی عربستان روز جمعه مانع از ورود سه قایق به حریم دریایی خود شد و پس از بازداشت یکی از قایق‌ها مشخص شد که حامل سلاح بوده است. این منبع در ادامه ادعای خود افزود: «نیروی دریایی عربستان به سرعت وارد عمل شد و به سوی قایق‌ها تیر هشدار شلیک کرد که قایق‌های متجاوز پاسخی ندادند. سپس یکی از قایق‌ها توقیف شد که پس از بازرسی مشخص شد حامل سلاح بودند و هدفشان خرابکاری بوده است، اما دو قایق دیگر فرار کردند.» این ادعا از سوی هیچ منبع مستقلی تایید نشد.

6) سفر ظریف به شمال آفریقا

سفر رمضانی محمد جواد ظریف به سه کشور اسلامی شمال آفریقا صبح 28 خرداد با پرواز به سوی الجزایر آغاز شد. ظریف صبح روز بعد، با استقبال وزیر امور خارجه موریتانی وارد این کشور شد. این نخستین حضور یک مقام ایرانی در دولت حسن روحانی در موریتانی بود. رایزنی‌های ظریف در موریتانی پس از حدود دو ساعت به پایان رسید و هیات ایرانی با شتاب موریتانی را برای دیدار با مقام‌های تونس ترک کرد. ضیافت افطار، آخرین برنامه ظریف در این سفر دو روزه فشرده بود. هیات ایرانی ساعت 1 بامداد (به وقت محلی) سواحل مدیترانه را ترک کرد و راهی تهران شد.

7) اتمام انتخابات پارلمانی فرانسه/ پیروزی قاطع آقای رئیس‌جمهوری

حزب جدیدالتاسیس امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه با پیروزی قاطع در انتخابات دور دوم پارلمان این کشور که روز 28 خرداد انجام شد، توانست اکثریت قابل توجهی از کرسی‌های پارلمان را به دست آورد. حدود یک ماه بعد از راهیابی ماکرون به کاخ الیزه، به عنوان جوان‌ترین رئیس‌جمهوری تاریخ فرانسه، حزب متبوعش یک پیروزی بزرگ در انتخابات پارلمانی فرانسه کسب کرد و احزاب کهنه کار راست و چپ این کشور را که به مدت یک دهه بازیگران مسلط بر عرصه سیاسی فرانسه بودند، شکست داد. حزب «جمهوری به پیش» ماکرون، 15 ماه قبل اصلا وجود خارجی نداشت اما اکنون برآوردها نشان می‌دهد که این حزب میانه‌رو و یک متحد کوچکترش توانسته‌اند کنترل حدود 360 کرسی از 577 کرسی پارلمان را به دست بیاورند.

8) حمله تروریستی در لندن/ مسلمانان هدف قرار گرفتند

شامگاه 28 خرداد یک خودروی ون، نمازگزارانی را که در حال خروج از مسجدی در شمال لندن بودند زیر گرفت و به کشته شدن دست‌کم یک نفر و زخمی شدن چندین نفر منجر شد. بزرگترین سازمان مسلمانان بریتانیا، این اقدام را یک عمل عامدانه اسلام هراسانه توصیف کرده است. طبق اعلام شورای مسلمانان بریتانیا، خودروی ناشناس مردمی را که در حال خروج از مسجد فینسبوری پارک، یکی از بزرگترین مساجد بریتانیا بودند زیر گرفت. این حمله همزمان با ماه مبارک رمضان انجام شده که معمولا مسلمانان شب‌ها در مساجد حضور می‌یابند. ترزا می، نخست‌وزیر بریتانیا گفت پلیس تایید کرده است که با این اقدام به‌عنوان یک حمله تروریستی احتمالی برخورد کرده و گفته،نشستی اضطراری در واکنش به این حمله به ریاست وی تشکیل خواهد شد.

9) مسکو توافقنامه امنیت پرواز با آمریکا در حریم هوایی سوریه را لغو کرد

وزارت دفاع روسیه تاکید کرد که از امروز (دوشنبه) 19 ژوئن (29 خرداد) مسکو همه توافقنامه‌ها و تعهدات دوجانبه امنیت پروازی با آمریکا را برای ممانعت از هرگونه سانحه هوایی در سوریه ملغی اعلام می‌کند. طبق این تصمیم، دفاع موشکی روسیه از این پس هر هواپیمایی را در منطقه عملیاتی نیروی هوایی روسیه در سوریه هدف می‌گیرد. وزارت دفاع روسیه تاکید کرد فرماندهی ائتلاف تحت امر آمریکا از کانال تماس عدم برخورد با روسیه برای اجتناب از حوادث در دوران عملیات رقه بهره نبرد. جنگنده‌های نیروی هوایی روسیه در همان زمان در آسمان سوریه عملیات داشتند به هر حال فرماندهی نیروهای ائتلاف از کانال تماس موجود میان فرماندهی هوایی پایگاه هوایی العدید قطر و پایگاه حمیمیم روسیه در سوریه برای اجتناب از حوادث احتمالی استفاده نکرد.

10) خاندان سلمان قدرت را قبضه کرد/ پسر شاه ولیعهد شد

بامداد چهارشنبه 31 خرداد بود که سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان در فرمانی محمد بن‌نایف، ولیعهد را برکنار و محمد بن‌سلمان، پسرش را به‌عنوان ولیعهد و جانشین خود تعیین کرد. طبق این فرمان، با برکناری محمد بن‌نایف از همه مسئولیت‌هایش از جمله ریاست شورای وزیران و وزارت کشور، عبدالعزیز بن سعود به‌عنوان وزیر کشور جدید معرفی شد. محمد بن سلمان علاوه بر ولیعهدی و پست وزارت دفاع بهعنوان معاون رییس شورای وزیران نیز منصوب شده است.