دکتر شریعتی و دنیایی از کتاب

به گزاش خبرنگار فرهنگی آنا، علی مزینانی مشهور به علی شریعتی در3 آذر ماه 1312 هـ . ش در روستای کاهک واقع در هفتاد کیلومتری سبزوار در خانواده‌ای اهل علم متولد شد.

شریعتی تحصیلات خود را در مدارس «ابن یمین» و «فردوسی» مشهد به پایان برد. در 1329هـ . ش به دانشسرای تربیت معلم رفت، از همین دوران فعالیت سیاسی خود را آغاز کرد و به زودی به عنوان یکی از طرفداران دکتر محمد مصدق در دانشسرا شهرت یافت.

چنان‌که خود در خاطراتش می‌نویسد به دلیل هواداری از دکتر مصدق بود که همراه دوستش فلسفی، در 9 اسفند ماه 1331 هـ . ش به زندان افتاد و هفده روز زندانی شد.

شریعتی در 1331هـ . ش از دانشسرا فارغ‌التحصیل شد، از مهرماه همان سال به استخدام وزارت فرهنگ درآمد و به تدریس در دبستان «کاتب‌پور» پرداخت. همزمان با تدریس، تحصیلات دوره دبیرستان را پی گرفت و در خرداد ماه 1333 هـ . ش موفق به کسب دیپلم ادبی شد.

در آذر ماه 1333هـ .ش نخستین بخش از سلسله مقالات خود را با عنوان «مکتب واسطه اسلام » در روزنامه «خراسان» - که از روزنامه‌های معتبر مشهد بود - به چاپ رساند. وی بعد از اتمام این سلسله مقالات، به نشر مقالاتی در مورد چهره‌های برجسته‌ای چون سید جمال‌الدین اسدآبادی، اقبال، فروید و ... پرداخت. همچنین مقالاتی در مورد روحیات خاص مردم ایران، تاریخ نوروز، علل انحطاط ایران، دلایل سرگردانی نسل جوان و نظام آموزشی ایران نوشت.

در آذر 1337 هـ . ش برای ادامه تحصیل به پاریس رفت و در رشته ادبیات تحصیلات عالی خود را در مقطع دکتری ادامه داد. او با وجود فعالیت‌های پیوسته سیاسی در فضای آزاد خارج از کشور دکترای خود را در رشته ادبیات اخذ کرد.

وی در 1345هـ .ش به عنوان استادیار گروه تاریخ دانشکده ادبیات دانشگاه مشهد به استخدام وزارت علوم درآمد. آوازه او پس از یکی دو سال تدریس در دانشگاه مشهد در فضای متلاطم ایران آن روز، طنین‌انداز شد. از سال 1347هـ . ش مسئولان و دانشجویان دانشگاه‌های مختلف ایران از او جهت ایراد سخنرانی دعوت کردند. استقبال از سخنرانی‌های او سبب بیم و هراس ساواک شد . از این رو برای مدتی سخنرانی‌هایش لغو شد اما پس از مدتی با رشد تدریجی فعالیت مؤسسه نوبنیاد ارشاد ، نخستین سخنرانی وی در 13 آبان ماه 1347 هـ . ش صورت گرفت. او در جلسات سخنرانی خود بی پرده و بی پیرایه سخن می‌گفت و حکومت پهلوی را به نقد می‌کشید.

آثار متعددی از شریعتی باقی مانده است که می‌توان بر حسب موضوع و محتوای آن در سه حوزه کویریات، اجتماعیات و اسلامیات تقسیم بندی کرد. این تقسیم بندی برجسته‌ترین تقسیم بندی آثار شریعتی بر حسب درون مایه و محتواست که توسط خود شریعتی، بکار برده شده است.

از جمله کتاب‌های او می‌توان به « مخاطب‌های آشنا»، «خودسازی انقلابی»، «ابوذر»، «بازگشت»، «ما و اقبال»، «تحلیلی از مناسک حج»، «شیعه»، «نیایش»، «تشیع علوی و تشیع صفوی»، «جهت‌گیری طبقاتی در اسلام»، «تاریخ تمدن» دو جلد، «هبوط در کویر»، «تاریخ و شناخت ادیان» دو جلد، «اسلام‌شناسی» سه جلد، «حسین وارث آدم»، «چه باید کرد؟»، «زن»، «مذهب، علیه مذهب»، «جهان‌بینی و ایدئولوژی»، «انسان»، «انسان بی‌خود»، «علی»، «بازشناسی هویت ایرانی- اسلامی»، «روش شناخت اسلام»، «میعاد با ابراهیم»، «اسلام‌شناسی»، «ویژگی‌های قرون جدید»، «هنر»، «گفتگوهای تنهایی» دو جلد،«آثار گونه‌گون»، «آثار جوانی»، «از کجا آغاز کنیم؟»، «فاطمه، فاطمه ‌است»، «چه باید کرد؟»، «شهادت»، «آری، اینچنین بود برادر»، «تشیع علوی و تشیع صفوی»، «امت و امامت»، «یکبار دیگر ابوذر»، «نقش انقلابی یاد و یادآوران»، «حسین وارث آدم» و ترجمه کتاب های «نمونه‌های عالی اخلاقی در اسلام است نه در بحمدون»، «بیان‌الادیان»، «در نقد ادب»، «نیایش»، «ابوذر غفاری»، «سلمان پاک»، «ادبیات چیست»، «نفرین‌شدگان زمین» اشاره کرد.

دکتر علی شریعتی در سن چهل و چهارسالگی، در تاریخ 29 خردادماه به‌صورت مشکوکی در انگلستان درگذشت، و هم‌اکنون آرامگاه وی در مکانی نزد مقبره حضرت زینب کبری در دمشق سوریه است.