نقش تحولات یمن در تلاش عربستان، قطر و ترکیه برای ایجاد دولت در شمال سوریه

به‌گزارش خبرنگار گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا، روزنامه اینترنتی «رای‌الیوم» در گزارشی نوشت: نیروی دفاع هوایی ترکیه شنبه گذشته توانست بالگردی سوری را ساقط کند.

براساس این گزارش، «رای‌الیوم» افزود: «عصمت ییلماز» وزیر دفاع ترکیه پس از این تحرک نیروهای ترک به پشت تریبون آمد و گفت که بالگرد سوری حریم هوایی ترکیه را نقض و به مدت حدود پنج دقیقه در 11 کیلومتر از مناطق مرزی «باب‌الهوی» واقع در حلب پرواز کرده بود. با وجود این، طرف سوری اظهارات مقام ترک را رد و اعلام کرد: هواپیما برای شناسایی به منطقه اعزام شده بود و از نوع بدون سرنشین (پهپاد) بود.

به‌نوشته «رای‌الیوم»، مهم نیست که هواپیما کجا پرواز می‌کرد، سرنشین داشت یا نداشت و اینکه چگونه سقوط کرد. آنچه مهم است ارتباط این حادثه با منطقه شمال‌غربی سوریه است که در آن نیروهای معارض مسلح سوری پیشروی کرده‌اند و بر بسیاری از شهرها، روستاها تسلط یافته‌اند. این منطقه به‌طور دقیق همانجایی است که ائتلاف سه‌گانه عربستان، ترکیه و قطر همه نیروهای معارض را در آن متمرکز و بودجه خود را در آن سرمایه‌گذاری کرده‌اند تا بتوانند نظام «بشار اسد» را در سوریه سرنگون کنند.

این روزنامه اینترنتی نوشت: روز یکشنبه پایگاه خبری و تحلیلی «فردا»از پروژه مصوب مثلث عربستان، ترکیه و قطر با حمایت واشنگتن برای تجزیه دولت سوریه و ایجاد دولتی در شمال آن به پایتختی شهر «حلب» خبر داد، همانند آن چیزی که موجب شد تا کره به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم شود و نیز همانند نقشه‌هایی که در ویتنام، یوگسلاوی و اخیرا در لیبی کشیده شد.

ناظران سیاسی و نظامی که حوادث شمال سوریه را دنبال می‌کنند، معتقدند که نقشه تجزیه با جلوس «سلمان بن عبدالعزیز» بر کرسی پادشاهی

عربستان و نیز موفقیت قطر در اقناع عربستان به پیوستن به اردوگاه ترکی و قطری، سرعت بیشتری یافته است. قطری‌ها موفق شدند عربستان را از محور مصری و اماراتی دور و به محور خود جذب کنند، موضوعی که در زمان ملک «عبدالله بن عبدالعزیز» پادشاه فقید عربستان، امکان آن به وجود نیامده بود.

با پدید آمدن این تحولات در مواضع عربستان، اتاق عملیات واحدی بر سر پرونده سوریه تشکیل شد که اولویت نخست آن، انسجام بخشیدن به معارضان مسلح در سایه ستون محکمی همچون «جبهه‌النصره» است. به‌دنبال ثمر دادن این اتحاد و تشکیل «جیش‌الفتح» (ارتش پیروزی) فرایند تجهیز معارضان به هزاران موشک ضدتانک «تاو» و نیز سلاح دیگر کامل می‌شود. با این تحولات، سقوط دو شهر «ادلب» و «جسرالشغور» و پایگاه نظامی «قرمید» در مدت چند هفته محقق می‌شود و نیروهای معارض در آستانه ورود به «لادقیه» قرار می‌گیرند.

«رای‌الیوم‌» نوشت: شکی وجود ندارد که اختلافاتی میان کشورهای محور سه‌گانه جدید وجود دارد. ترکیه و قطر می‌خواهند با یا بدون صندوق‌های رای، دولتی اسلامی (به‌زعم خود) در سوریه به‌وجود آورند همانند آنچه در مصر، تونس و یمن پس از انقلاب‌های «بهار عربی» به‌وجود آمده است. در طرف مقابل، عربستان سیاست خود را بر روی دور ساختن سوریه از ایران متمرکز کرده است. باوجود این اختلاف مهم، این کشورهای سه‌گانه بر روی هدف مشترکی همچون سقوط نظام «بشار اسد» و نابودی ارتش سوریه برای فراهم‌سازی مقدمات تشکیل «دولت شمالی» توافق دارند، دولتی که طبعا زمینه‌ساز تجزیه و سقوط نظام سوریه خواهد شد. واشنگتن این سناریو را کلید زده است تا در راستای تلاش برای ارضای کشورهای حاشیه خلیج(فارس) و در راس آن‌ها عربستان، در زمان لازم، آن را جایگزین توافق هسته‌ای (احتمالی) با ایران کند.

«رای‌الیوم» می‌افزاید: پایگاه ایرانی «فردا» اطلاعاتی از این نقشه را که منعکس‌کننده نگرانی ایران و سوریه در بازه زمانی کنونی است را افشا کرده است، موضوعی که با اظهارات اخیر «سیدحسن نصرالله» دبیرکل حزب‌الله لبنان و تهدید عربستان سعودی به مواجهه مستقیم در یمن افزایش یافته است و می‌تواند شعله جنگ مرزی در باغ جنوبی عربستان و در نزدیکی مرزهای یمن را شعله‌ور کند.

سوالی که اکنون مطرح می‌شود این است که احتمال موفقیت این پروژه با حمایت کشورهای سه‌گانه چه میزان است؟ کارشناسان درباره این سوال دو نظریه را مطرح کرده‌اند:

نخست، اینکه پمپاژ مالی و تسلیحاتی عربستان و قطر و نیز حمایت‌ ترکیه می‌تواند منجر به ایجاد ائتلاف و افزایش شانس موفقیت در تشکیل «دولت شمالی» شود و اگر این کشورها نخواهند با قاطعیت و به سرعت به آن اعتراف کنند، امکان دارد این دولت حتی الگوی اقلیم کردستان عراق را در پیش بگیرد که در آن هر روزه سرمایه‌گذاری‌های بزرگی رخ می‌دهد.

دوم، اینکه امکان موفقیت وجود ندارد زیرا تسلط نیروهای معارض مسلح بر مناطقی همچون «ادلب» و «جسر الشغور» بسیار سخت یا ناممکن است و ارتش سوریه که خود را مهیای مقابله با نیروهای معارض کرده است، اجازه سقوط پایتخت اقتصادی سوریه را نمی‌دهد. گواه این مدعا، پیشروی‌های ارتش سوریه در منطقه «قلمون» و ناتوانی گروه داعش در سقوط شهر «تدمر» است.

«رای‌الیوم» در پایان گزارش خود نوشت: در حال حاضر، سخت است که بتوان هر یک از دو احتمال مذکور را برتر از دیگری دانست زیرا هر کدام از طرف‌ها برگ‌های برنده‌ای در اختیار دارند که می‌تواند عامل فشاری برای طرف مقابل به‌شمار آید. با وجود این، آنچه مشخص است این است که تحولات جنگ در یمن می‌تواند نقش بزرگی در تشکیل و یا ایجاد نشدن دولت «حلب» داشته باشد. همچنین موضع ایران یا میزان ورودش به هر یک از دو بحران، عاملی است که نمی‌توان از آن چشم‌پوشی کرد.