واحد علوم دارویی در دهه چهارم فعالیت علمی؛ خدمت به بیش از 9 هزار دانشجو در 40 رشته تحصیلی

به گزارش آنا، 24 خرداد 1365 دانشگاه آزاد اسلامی به منظور تربیت متخصصان داروسازی، واحد علوم دارویی این دانشگاه را راه‌اندازی کرد. اکنون پس از گذشت 31 سال از فعالیت، نام واحد علوم دارویی در کنار دانشگاه‌های معتبر کشور در حوزه پزشکی و علوم دارویی می‌درخشد.

به همین مناسبت با دکتر سیدمهدی رضایت رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم دارویی که نزدیک به 10 سال است مسئولیت این واحد را بر عهده گرفته به گفت‌وگو نشستیم.

ماحصل گفت‌‌وگوی خبرنگار خبرگزاری آنا با دکتر رضایت را پی می‌گیریم:

* آقای دکتر شما در ابتدای ورودتان به واحد علوم دارویی چه افق‌هایی را برای این واحد تعریف کردید و در طول این مدت چه پیشرفت‌های نرم‌افزاری و زیرساختی داشته‌اید؟

- سال 1387 مسئولیت واحد علوم دارویی را در شرایطی بر عهده گرفتم که مرحوم دکتر شایورد قریب به 20 سال برای ایجاد این واحد زحمت کشیده و خون‌دل خورده بود. با توجه به اینکه راه‌اندازی هر رشته‌ای به‌ویژه در حوزه علوم پزشکی و دارویی خیلی سخت‌تر از سایر رشته‌ها است، با گرامیداشت یاد ایشان و یادآوری زحماتی که برای این واحد کشید، در شرایطی این واحد را تحویل گرفتم که فقط دارای یک رشته دکتری عمومی داروسازی بود و کمتر از هزار نفر دانشجو داشت و تعداد کارکنان و اعضای هیات علمی آن نیز به همین نسبت در سطح متناسبی با این اعداد بود.

درعین‌حال در بدو ورود با مشکلات خیلی جدی در بحث فضا و امکانات آموزشی، پژوهشی و کمبود هیات علمی مواجه بودم. به عنوان مثال واحدی که رشته دکتری عمومی داروسازی دارد خیلی بدیهی است که برای آموزش دانشجویانش باید داروخانه‌هایی نیز داشته باشد، به هر حال چون نمی‌خواهم وارد جزئیات شوم خلاصه می‌گویم که اکنون در سالروز راه‌اندازی این واحد، آن یک رشته واحد علوم دارویی در سال 87 به بیش از 40 رشته تحصیلی ارتقا یافته است و به جز 5 رشته مقطع کارشناسی سایر رشته‌های ما در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری است. یعنی به طور مشخص 8 رشته دکتری تخصصی که از این تعداد 4 رشته دارای مجوز از وزارت بهداشت است.

تعداد دانشجویان این واحد اکنون به بیش از 9 هزار نفر افزایش یافته است، تعداد اعضای هیات علمی نیز به همین نسبت افزایش یافته است و با توجه به تعدادی که در حال گذراندن مراحل نهایی کارشان هستند به حدود 100 نفر می‌رسد.

واحد علوم دارویی تعداد 5 داروخانه شامل 2 داروخانه بیمارستانی و 3 داروخانه شهری در اختیار دارد که خدمات دارویی انجام می‌دهند.

ساختمان اولیه و کوچک واحد علوم دارویی که حدود 4 هزار مترمربع بوده و محل قبلی واحد علوم و تحقیقات و ساختمانی قدیمی بود با تعمیر و بازسازی اکنون به بیش از 10 هزار مترمربع افزایش یافته است.

رشته‌های تحصیلی واحد علوم دارویی در چهار دانشکده داروسازی، علوم و فناوری‌های نوین، شیمی دارویی و بین رشته‌ای- که در حال تقسیم بعضی رشته‌ها در داخل این دانشکده هستیم- در حال انجام است و در حوزه علوم پزشکی از هر فرد مطلعی که سوال کنید، واحد علوم دارویی را به عنوان یکی از واحدهای برتر، صاحب نام و دارای نام نیک در حوزه آموزشی و پژوهشی یاد می‌کند.

* چه پروژه‌هایی برای ارتقای واحد علوم دارویی تعریف و چقدر از آنها انجام شده است؟

- بر اساس برنامه‌های توسعه‌ای و کمبودهایی که در بدو ورود وجود داشت با تلاش‌های انجام شده مجوز رشته‌ها را از وزارت علوم و وزارت بهداشت گرفتیم که به هیچ وجه کار آسانی نبود. با این کار تعداد دانشجویان ما افزایش یافت و درآمد مالی ایجاد شد. مسئولیت داروخانه‌های بیمارستانی دانشگاه هم از واحد پزشکی تهران به واحد علوم دارویی واگذار شد.

ساختمان موسیوند را از واحد تهران شمال خریداری کردیم و تبدیل به دانشکده علوم و فناوری‌های نوین شد که مکانی شکیل، مرتب و منظم است. ساختمان داروسازی هم بازسازی و زیباسازی و آزمایشگاه و تجهیزاتی که مورد نیاز بود برای این ساختمان خریداری شد.

از آنجا که اقبال دانشجویی به این واحد زیاد است، بنابراین به‌تناسب برنامه و زحماتی که کشیده می‌شد، خوشبختانه گردش مالی خوبی برایمان ایجاد شده است به‌طوری که اکنون به اذعان مسئولان مالی سازمان مرکزی و خزانه‌داری دانشگاه جزء واحدهای موفق و سودده دانشگاه آزاد اسلامی استان تهران محسوب می شویم.

آنچه که اشاره کردم در اوایل کار با وجود زحمات زیادی که همکاران قبلی ما به‌ویژه مرحوم دکتر شایورد کشیده بودند با مشکلات خیلی جدی روبه‌رو بودیم به گونه‌ای که در فضای پژوهشی ما به تعداد انگشت‌های دست هم آزمایشگاه نداشتیم حتی برای تدریس دروس عملی هم دچار مشکل بودیم.

یکی از اولویت‌های ما تقویت حوزه پژوهشی بود که خوشبختانه الان نزدیک به 40 آزمایشگاه تحقیقاتی و آموزشی در واحد وجود دارد.

از اولویت‌های دیگر ما تامین فضای آموزشی بود. کلاس‌ها قدیمی بودند حتی امکانات اولیه سمعی بصری هم با مشکل مواجه بود اما اکنون کلاس‌هایی که در واحد وجود دارند از جهات مختلف به عنوان یکی از زیرساخت‌ها به آن پرداخته شده است و هیچ کلاسی نداریم که امکانات اولیه سمعی و بصری همچون کامپیوتر و پروژکتور و امکاناتی که یک استاد نیاز دارد، وجود نداشته باشد.

فضای آموزشی با توجه به نیازی که یکی از اولویت‌ها بود توانستیم ساختمان مجاور همین ساختمان اصلی خودمان را از بانک ملی خریداری کنیم که خیلی گشایش بزرگی در این قسمت بود.

موضوع ارتقا و توسعه رشته‌های آموزشی هم مطرح بود که برای این جلسات متعددی را برقرار کردیم به طوری که یکی از دلایلی که در این واحد سال به سال با افزایش رشد دانشجو مواجه هستیم و گاهی در بعضی از رشته‌ها بالاجبار به برخی متقاضیان جواب رد می‌دهیم این است که بر اساس یک برنامه‌ریزی و نگاه به آینده رشته‌ها انتخاب شد.

رشته‌های بسیار خوبی همچون نانوفناوری پزشکی در مقطع ارشد و دکتری، بیوتکنولوژی، ژنتیک، شیمی دارویی یا رشته‌های تخصصی همچون فارماکولوژی، سم شناسی، مدیریت اقتصاد دارو و یا حتی رشته‌های مدیریتی مرتبط مثل MBA در این واحد دانشگاهی ارائه می‌شود.

اولویت ما برای تامین کتابخانه، سالن غذاخوری، تامین فضای قابل استفاده دانشجو برای زمان فراغت بود که در همه اینها اعتراف می‌کنیم با وجود اینکه به آنچه دلمان می‌خواهد نتوانستیم برسیم اما دانشجوی ما از این امکانات مورد نیاز استفاده می‌کند و از همه مهم‌تر موضوع تامین هیات علمی بود که من به جرات می‌توانم بگویم که هیات علمی تمام وقت ما از بهترین‌های دانشگاه‌هایی همچون دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه تربیت مدرس و دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات در این واحد مشغول به همکاری هستند.

در بین اعضای هیات علمی حق‌التدریس بهترین‌ها در هر کدام از حوزه‌های مرتبط با علوم دارویی را می‌توانید در واحد ما پیدا کنید.

* خاطرات تلخ و شیرین واحد علوم دارویی از دید شما کدامند؟

- تقریبا موضوع تلخی به ذهنم نمی‌رسد چون وقتی با اعتقاد و انگیزه و هدف وارد یک قضیه می‌شویم حتی چیزهای تلخ هم شیرین به نظر می‌رسد. اما به عنوان خاطره شیرین به عنوان مثال ما در موضوع فضاهای آموزشی خیلی مشکل داشتیم و هر وقت توانستیم فضای آموزشی جدیدی را مجهز کنیم بسیار خوشحال شدیم.

هرگاه توانستیم یک گشایشی برای خدمت رسانی بهتر به دانشجویان ایجاد کنیم این باعث خوشحالی من شده است. در کنفرانس‌ها، مسابقات و کنگره‌ها هرگاه نام واحد علوم دارویی پرآوازه شده این از خاطرات شیرین بوده است. هرگاه از استادان و دانشجویان در جایی اسمشان به بزرگی برده شده از خاطرات شیرین است.

تنها انتظارم این است که خاطرات شیرین بزرگتری هم با توجه به ظرفیتی که در واحد وجود دارد می تواند مدنظر باشد.

* برنامه‌ها و اولویت‌های اصلی شما در حوزه های مختلف چیست؟

- بالا بردن کیفیت و نگاه کیفی از مهم‌ترین برنامه‌های واحد علوم دارویی است. ما دیگر تقریبا رشد کمی خودمان را انجام داده‌ایم و به تعداد کافی رشته‌های پراقبال دانشجویی داریم، بنابراین نگاه ما به این است که در بحث تامین و بهینه سازی فضاهای آموزشی و پژوهشی با نگاه افزایش کیفیت عمل کنیم.

تهیه تجهیزات مورد نیاز از دیگر برنامه‌هایی است که در این واحد پیگیری می‌شود و هر سال ما تعداد قابل قبولی تجهیزات از فرصت هایی که دانشگاه در اختیار ما فراهم می کند مثل نمایشگاه ساخت تجهیزات داخلی استفاده و تهیه می‌کنیم.

مراکز تحقیقاتی جزء اولویت‌های فعلی ما است و اکنون چند مرکز تحقیقاتی همچون مرکز تحقیقات علوم دارویی، مرکز تحقیقات فناوری فرآورده‌های آرایشی و بهداشتی و مرکز تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی در واحد علوم دارویی فعال بوده که همه آنها در یکی دوسال اخیر ایجاد شده است.

نگاهمان این است که ان‌شاءالله بتوانیم با کسب مجوزهای لازم زمینه راه اندازی مرکز رشد و یا مرکز شتابدهنده واحد در سال جاری فراهم کنیم.

داروخانه های واحد به یک ثبات رسیده‌اند که البته در کنار ضرورتها و به عنوان یک زیرساخت آموزشی برای دانشگاه، از گردش اقتصادی و به عنوان یک منبع مالی به آنها نگاه می کنیم.

تولید محصول با نگاه به ظرفیت‌هایی که در واحد وجود دارد به طور خیلی جدی مد نظر قرار گرفته است که در این خصوص یکی دو کار خوب انجام شده به طوری که یک محصول اکنون در بازار داریم و دو محصول دیگر هم تقریبا مجوزهایش از وزارت بهداشت نهایی شده است.

هدف ما از تولید محصول علاوه بر اینکه این دانشگاه ظرفیت تولید محصول دارد، این خود یک برد اجتماعی و خدماتی دارد، نگاه منافع مالی و مادی هم هست.

هدفمان این است که در یکی دو سال آینده بتوانیم با توجه به موفقیت هایی که در بخش پژوهش نظیر چاپ بیش از 200 عنوان مقاله و چاپ کتاب های قابل استفاده که ما را در وضعیت خوبی قرار داده است، به سمت فناوری و تولید محصول بیشتر برویم.

*حرف آخر؟

- در آخر باید ذکر خیری کنم از امام خمینی (ره) و آیت الله هاشمی رفسنجانی، افرادی که دانشگاه آزاد اسلامی را ایجاد کردند. خداوند ثواب خدماتی که در این دانشگاه صورت می گیرد نصیب ایشان کند و اعضای هیات امنا و هیات موسس دانشگاه و روسای مختلفی که این دانشگاه بر خودش دیده است. می دانیم که چقدر در دانشگاه آزاد کارکردن سخت است چراکه بودجه دولتی ندارد و نه تکیه ای به نظام دولتی دارد و در خود دانشگاه آزاد اسلامی نیز طوری تعبیر شده است که خودت به عنوان یک واحد مسئول اداره کردن خودت هستی و سیستم های نظارتی مختلفی هم در کارت نظارت می کنند.

باید از همه مسئولان بویژه مدیریت حاضر دانشگاه و دکتر ولایتی که وارد گود شدند و تمام تجربه و تحقق و توان خودشان را برای اینکه این دانشگاه در راستای تعالی کار خودش را ادامه بدهد به کار بسته نیز قدردانی و تشکر کنم.

گفت‌وگو: زهرا شیرمحمدی