مطالبات دانشجویان از دولت دوازدهم/ دولت دست دانشگاه را بگیرد

به گزارش گروه رسانه های دیگر آنا از اعتماد، این بخش مهم از بدنه اجتماعی جریان اعتدال انتظار دارد که حسن روحانی و کابینه‌اش در دوره بعدی دولت خود نگاهی به کمبودهای دانشگاه بیندازند و این‌بار جدی‌تر از دوره قبل به رفع آنها بپردازند.
«سیستان و بلوچستان در زمره استان‌های محروم قرار دارد و در عین حال دانشگاه بزرگی مثل دانشگاه زاهدان دارد با حدود ٢٠ هزار دانشجو که اغلب از جوانان بومی استان هستند. بخش قابل توجهی از قشر کارمند و فرهنگی این استان در همین دانشگاه تربیت می‌شوند. رسیدگی به دانشگاه زاهدان یعنی رسیدگی به استان سیستان و بلوچستان. » صنعتی، دبیر انجمن اسلامی دانشگاه زاهدان می‌گوید که راه تغییر و رو به بهبود گذاشتن استان از دانشگاه می‌گذرد. استانی که با رای بالای خود به تداوم دولت روحانی و با پیشینه‌ای که در انتخاب نامزدهای اصلاح‌طلب داشته است. این فعال دانشجویی می‌گوید که دانشجویان دانشگاه زاهدان هم در رسیدن به خواسته‌های خود و به کرسی نشاندن مطالبات‌شان ید طولایی دارند: «آن زمانی که در تهران دانشجویان درگیر اعتراض به مشکل سنوات بودند، این مشکل در دانشگاه ما حل شده بود. دانشگاه زاهدان دانشگاه بزرگ و پیشرویی است اما مانند بسیاری از دانشگاه‌های دیگر مشکل خاکستری شدن فضا را دارد، یعنی فضایی که در آن فعالیت و برگزاری نشست‌ها با سختی انجام می‌شود. مدام با این بهانه که این منطقه «شرایط امنیتی» دارد از برگزاری نشست‌ها و برنامه‌های ما جلوگیری می‌کنند.» صنعتی می‌گوید که ترکیب هیات نظارت و شورای فرهنگی دانشگاه‌ها چندین سال است که مانع فعالیت دانشجویی محسوب می‌شود و اگر در این شرایط تحولی ایجاد شود زمینه برای فعالیت تشکل‌ها، انجمن‌های علمی و فرهنگی فراهم می‌شود: «یکی از مشکلات ما استحاله روز دانشجو است، ١٦ آذر که در گذشته بهانه‌ای بود برای آشنا شدن دانشجویان تازه‌وارد برای پیدا کردن هویت دانشجویی حالا تبدیل شده است به جنگ شادی. انگار به‌قصد قرار است مفهوم این روز خاص را تغییر دهند.» او می‌گوید یکی از ضعف‌های بدنه دانشگاه ضعف مدیران دانشگاهی است که هنوز قدرت آن را ندارند تا از دخالت نهادهای امنیتی بیرون از دانشگاه جلوگیری کنند. مشکلی که به گفته او دیگر تنها مربوط به یک استان خاص نیست و در بسیاری از مناطق کشور دیده می‌شود.
اتحادیه، اتحادیه‌، اتحادیه‌
هرکدام از فعالان دانشجویی نزدیک به جریان اصلاح‌طلبی که شروع به صحبت می‌کند قبل از هر مطالبه‌ای به سراغ این جمله می‌رود: «مجوز تشکیل اتحادیه‌ها را بدهند!» آرش دهقان، دبیر سیاسی مجمع سیاسی دانشگاه امیرکبیر می‌گوید که حالا یک سال و خرده‌ای است تشکل‌های اصلاح‌طلب درخواست تشکیل اتحادیه داده‌اند: «قاعدتا باید در ظرف ٦ ماه این موضوع تعیین تکلیف می‌شد. در دیدارهایی که با وزیر علوم، معاون فرهنگی وزارت علوم و حتی اعضای ستاد آقای روحانی داشتیم این خواسته را مطرح کردیم و به نظرم تشکیل اتحادیه تشکل‌های دانشجویی الان جدی‌ترین مطالبه ما است.» دهقان می‌گوید که در دولت یازدهم موضوع دخالت امنیتی در فضای دانشگاه تا حد قابل توجهی مرتفع شده اما هنوز هم می‌توان نمونه‌های آن را دید. اما به جز خواسته‌های مربوط به تشکل‌ها چه مساله‌ مرتبط با دانشگاه باید در اولویت رسیدگی دولت دوازدهم قرار بگیرد. این دانشجوی دانشگاه امیرکبیر از «پولی‌شدن دانشگاه» نام می‌برد: «پولی شدن دانشگاه را می‌توان در افزایش هزینه‌های رفاهی از جمله افزایش قیمت غذای سلف و خوابگاه دید و از سوی دیگر در موضوع پولی شدن واحدهای درسی. همین پولی شدن است که سبب شده قانون سنوات از دانشجویی که درست سر موعد درسش را به پایان نرساند هزینه دریافت کند. با این کار دانشجو فارغ از هرگونه فعالیت جانبی فقط باید حواس‌اش به این باشد که درس و دانشگاه را زودتر تمام کند و بیرون برود تا هزینه‌ای متحمل نشود. چقدر امید وجود دارد که این مطالبات با ساختار فعلی وزارت علوم به نتیجه برسد: به نظرم اولویت اول تمامی دانشجویان ایجاد تغییراتی در وزارت علوم است. برای رسیدن به این خواسته‌ها باید این تغییرات ایجاد شود.»
مجتبی خادمی هم اول از هر چیز به سراغ موضع اتحادیه می‌رود. رییس انجمن اسلامی دانشگاه لرستان که مانند بسیاری از دانشجویان فعال این دانشگاه از انتخاب مجدد حسن روحانی حمایت کرده است، می‌گوید که انتقادات دانشجویان بر جای خود باقی است: «چهار سال از دولت یازدهم گذشت اما خواسته ما برای تشکیل اتحادیه برآورده نشد. از طرف دیگر مشکلات دانشگاه‌های شهرستان خیلی بیشتر از دانشگاه‌های مستقر در تهران یا شهرهای بزرگ است. به نظرم وزارت علوم تمرکزگرا است و حمایتش چندان شامل حال دانشگاه‌های شهرستان نمی‌شود و همین هم باعث شده تا فضای دانشگاه در شهرهای کوچک‌تر بیشتر از باقی شهرها، امنیتی شود. ما به حمایت خودمان از آقای روحانی می‌بالیم اما این را هم می‌گوییم که اگر فشار روی تشکل‌های نزدیک به جریان اصلاحات همین‌گونه ادامه داشته باشد، تا دو سال دیگر این تشکل‌ها که متمایل به جامعه مدنی هستند به‌شدت تضعیف خواهند شد.» او هم از مشکل سنوات و پولی ‌شدن آموزش به عنوان مشکل عمومی‌تر دانشجویان نام می‌برد و امیدوار است که برای برآورده شدن این مطالبات تغییراتی در راه باشد: «به نظرم زمان وزارت آقای فرجی‌دانا، جو خوبی ایجاد شده بود اما آقای فرهادی نتوانسته نظر دانشجویان را جلب کند.»
به دنبال سهم زنان
«خانم مولاوردی سر بحث سهمیه‌بندی جنسیتی در آزمون استخدامی خیلی خوب ایستاد. از نظر من مهم‌ترین خواسته دانشجویان دختر این است که بدانند چه هنگام انتخاب رشته و چه پس از فارغ‌التحصیلی و زمان جست‌وجو برای کار با مشکل سهمیه‌بندی‌های جنسیتی مواجه نمی‌شوند.» صدیقه واضحی، دانشجوی دانشگاه تهران به انواع مسائلی اشاره می‌کند که به عنوان دغدغه‌های دانشجویان دختر از آنها یاد می‌شود. انواع تبعیض‌های جنسیتی که در شکل‌های مختلف خودش را در دانشگاه نشان می‌دهد: «یکی از بزرگ‌ترین مشکلات دانشجویان دختر که ساکن خوابگاه هستند این است که برخلاف پسران باید مدام مواظب ساعت رسیدن‌شان به خوابگاه باشند. باید به این تن بدهند که اگر ساعت بازگشت‌شان از ٩ شب دیرتر شد تعهد بدهند و با خانواده‌شان تماس گرفته شود. در مورد پسران چنین مشکلی وجود ندارد.» یک دغدغه دیگر خلأ قانونی است برای پیگیری رفتارهای آزاردهنده با دختران دانشجو. واضحی می‌گوید: «در دانشگاه تهران پژوهشی انجام دادیم و از دانشجویان دختر پرسیدیم که چقدر مورد خشونت کلامی و رفتارهای جنسیت‌زده واقع شده‌اند. تعداد بالایی از دختران دانشجو این تجربه را داشته‌اند، تعداد کمی از آنها این موضوع را پیگیری می‌کنند و عده بسیار کمتری نتیجه پیگیری‌ها و شکایت‌های خود را می‌بینند. باید برای برخورد با این نوع رفتارها قانونی وجود داشته باشد. باید دختران دانشجو بتوانند مرجعی داشته باشند تا رفتارهای این‌چنینی را از طرف استادان، دانشجویان پسر و کارمندان دانشگاه گزارش دهند بدون اینکه خودشان مورد اتهام قرار بگیرند که: لابد مشکل از خودتان بوده!» یکی از مواردی که وقتی جایش باشد مسوولان همیشه از آن با افتخار نام می‌برند تعداد بالای دانشجویان دختر است اما اگر پای مقایسه به میان آید خروجی این همه دانشجوی دختر را کمتر می‌توان در قامت مدیر در وزارت علوم یا به عنوان رییس دانشگاه دید. شاید یکی از جدی‌ترین مطالبات خاص زنان در دانشگاه این باشد که توانایی‌های مدیریتی آنها دیده شود: «می‌دانم که به نسبت مردان، زنان درصد بسیار پایینی در هیات‌های علمی دانشگاه‌ها دارند و شاید به همین دلیل مدیران زن در بدنه دانشگاه‌ها و وزارت علوم کم است اما شاید بتوان با تعیین سهمیه برای زنان مانند آنچه در انتخابات شورای شهر اتفاق افتاد، راهی برای ورود زنان به این حوزه باز کرد.»