صفحه نخست

آموزش و دانشگاه

علم‌وفناوری

ارتباطات و فناوری اطلاعات

ورزش

سلامت

پژوهش

سیاست

اقتصاد

فرهنگ‌ و‌ جامعه

علم +

عکس

فیلم

استانها

بازار

اردبیل

آذربایجان شرقی

آذربایجان غربی

اصفهان

البرز

ایلام

بوشهر

تهران

چهارمحال و بختیاری

خراسان جنوبی

خراسان رضوی

خراسان شمالی

خوزستان

زنجان

سمنان

سیستان و بلوچستان

فارس

قزوین

قم

کردستان

کرمان

کرمانشاه

کهگیلویه و بویراحمد

گلستان

گیلان

لرستان

مازندران

مرکزی

هرمزگان

همدان

یزد

هومیانا

پخش زنده

دیده بان پیشرفت علم، فناوری و نوآوری
۰۱:۲۵ - ۰۳ خرداد ۱۳۹۶

مروری بر سرودهای ملی‌میهنی ایران به مناسبت سالروز آزادسازی خرمشهر/ وطن ای هستی من!

همه‌جای دنیا، وقتی قرار است آدم‌ها در قالب یک گروه منسجم با حفظ اتـحاد و همدلی یک مسیـر و آرمان را دنبال کنند و به هدف برسند، یک نماد و نشانه و شعار و سرود برای خودشان طراحی می‌کنند تا همیشه و هر لحظه، چه وقتِ رنـج و دشواری و خستگی و چه وقت شادی و جشن و پیروزی، آرمان‌ها و ایده‌آل‌هایشان را یادآوری کند. یادآوری کند کجا ایستاده‌اند، جایگاه و دارایی فعلی‌شان، حاصل چه از جان گذشتگی‌هایی است و این مسیر تا کجا ادامه دارد و بهای ایستادگی در آن چیست؟ شاید فلسفه شکل‌گیری سرودهای ملی‌میهنی در همه کشورها، همین باشد.
کد خبر : 181928

به گزارش گروه رسانه های دیگر آنا از خراسان، شاید در روز سوم خرداد، روز فتح خرمشهر در سال 1361 که روز مقاومت و ایثار و پیروزی هم خوانده می‌شود، بد نباشد مروری کنیم بر تصنیف‌ها و قطعات و سرودهای ملی‌میهنیِ معاصر ایران که همیشه و همواره، تاثیر عمیقی بر یکپارچگی‌مان داشتند.




ای ایران، ای مرز پرگهر

نام قطعه: ای ایران

خواننده‌: غلامحسین بنان

شاعر: حسین گل گلاب

آهنگ ساز: روح‌ا... خالقی

در شهریورماه ۱۳۲۳ که نیروهای انگلیسی و دیگر متفقین، تهران را اشغال کرده‌بودند، سرباز انگلیسی به یک افسر نظامی ایرانی، سیلی محکمی می‌زند. «حسین گل‌گلاب»، شاعر، بعد از دیدن این صحنه با چشمانی اشک‌آلود به دیدن «روح ا... خالقی»، موسیقی دان، می‌رود و ماجرا را تعریف می‌کند و می‌گوید: «کار ما به این جا رسیده که سرباز اجنبی توی گوش نظامی ایرانی سیلی می‌زند؟». همان‌جا گل‌گلاب شروع به زمزمه شعری می‌کند، خالقی بعد از تمام شدن شعر، موسیقی‌اش را می‌نویسد، بنان می‌خوانَدَش و به‌این ترتیب یکی از ماندگارترین سرودهای ملی ایران ظرف یک هفته با ارکستری بزرگ ساخته می‌شود. از ویژگی‌های منحصربه‌فرد این سرود، این است که همه واژه‌های به‌کار رفته در آن فارسی است. این سرود بی‌نظیر در روزهای آخر اردیبهشت ماه امسال، در فهرست آثار ملی کشور ثبت شد.



ایران، ای سرای امید

نام قطعه: سپیده

خواننده: محمدرضا شجریان

شاعر: امیرهوشنگ ابتهاج

آهنگ ساز: محمدرضا لطفی

تصنیف سپیده در نخستین روزهای انقلاب اسلامی ساخته شده‌است. «محمدرضا لطفی»، نوازنده بزرگ تار و سه‌تار، چند ماه پیش از نخستین کنسرت این اثر، به منزل ابتهاج می‌رود و آهنگ تصنیف را برای او می‌نوازد. ابتهاج هم علاقه‌مند می‌شود که شعر آن را بسراید. کار سرودن شعر کمی طول می‌کشد، آن‌قدر که لطفی نگران ناقص ماندن کنسرت می‌شود. اما بالاخره یک هفته مانده به اجرای کنسرت شعر آماده می‌شود و لطفی آن را پیش استاد شجریان می‌برد. نتیجه می‌شود تصنیف بی‌مانندِ «سپیده» که بعدها بارها بازخوانی می‌شود؛ بازخوانی شهرام ناظری و محمد معتمدی، از بهترین اجراهای این تصنیف بعد از استاد شجریان است.


همراه شو عزیز...

نام قطعه: رزم مشترک

خواننده: محمدرضا شجریان

شاعر: برزین آذرمهر

آهنگ ساز: پرویز مشکاتیان

سرود «رزم مشترک» که به «همراه شو عزیز» معروف شده، اثری حماسی است که در تاریخ معاصر ایران جایگاه ویژه‌ای دارد. این شعر تا مدت‌ها منسوب بود به شخصی به‌نام «برزین آذرمهر» که بعدها مشخص شد نام مستعار پرویز مشکاتیان است. این سرود نخستین بار در سال ۱۳۵۸ به مناسبت اولین سالگرد انقلاب اسلامی به‌خوانندگی محمدرضا شجریان در آواز اصفهان اجرا شده‌است و در سال‌های اخیر، الهام بخشِ همه ایرانی‌ها در مقاطع حساسی مثل انتخابات و تعیین سرنوشت کشور بوده است.



در روح و جانِ من، می‌مانی ای وطن

نام قطعه: ایـران، ایــران

خواننده: محمد نوری

شاعر: تورج نگهبان

آهنگساز: محمد سریر

مرحوم محمد نوری، از چهره‌های ماندگار موسیقی کلاسیک و پاپ کشورمان بود که سال 1389، پس از سال‌ها فعالیت در زمینه موسیقی به عنوان شاعر و آهنگساز و خواننده، در 81 سالگی از دنیا رفت. او در زمان حیاتش، با لحن و صدای گیرا و متفاوتش و انتشار حدود 11 آلبوم، جزو چهره‌های محبوب موسیقی به حساب می‌آمد و موفق به کسب جایزه «خورشید طلایی» بابت ۵۰ سال صدای متفاوت و ماندگارش از جشنواره مهر و مدرک درجه یک هنریِ خوانندگی از شورای عالی ارزیابی وزارت ارشاد شده بود. قطعه «ایـران، ایــران»، یکی از قطعات ملی میهنیِ به یادماندنیِ اوست که در آلبومی به اسم «دلاویزترین» در سال 1375 منتشر شد. غیر از این قطعه، شاید بیشترما محمد نوری و آثار حماسی‌اش را با اجرای زنده و حماسی و باشکوهش در مراسمی که طی آن تندیس و لوح خود را به عنوان چهره ماندگار موسیقی ایران در سال 1385 دریافت کرد، به یاد بیاوریم؛ یک اجرای ماندگار از قطعه «سفر برای وطن» سروده مرحوم نادرابراهیمی که با ترجیع بند «ما برای آن که ایران، خانه‌ خوبان شود، رنج دوران برده ایم، رنج دوران برده ایم» در یادها مانده و در سال‌های اخیر، بارها بر روی تصاویر افتخارآفرینی هم‌وطنانمان، دیده و شنیده شده است.



وطن! وطن! نظر فکن به من

نام قطعه: وطن

خواننده: همایون شجریان

شاعر: سیاوش کسرایی

آهنگساز: سعید فرجپوری

برای خیلی‌هایمان ماندگارترین و تأثیرگذارترین آهنگ‌های ملی و میهنی آن قطعاتی است که در گذشته سروده و اجرا شده‌است؛ بعضی از این قطعات را با همان اجرای اولیه و قدیمی می‌پسندیم و بعضی‌هایشان را با بازخوانی‌های جدید. آهنگ «وطن» همایون شجریان اما از معدود قطعاتی است که در سال‌های اخیر ساخته شده و جایگاه و پایگاهی به‌اندازه همتایان قدیمی‌اش پیدا کرده‎است. قطعه وطن با همراهی گروه «دستان» از جمله کارهای مستقل (بدون همراهی پدر) همایون شجریان است که به‎نوعی سرآغاز دوران پختگی او به‌شمار می‌رود. قطعه‌ای که بیش از همه چیز به مضمونِ وفــاداری به وطن، به عنوانِ یک عنصر ارزشمند و غیرقابل جایگزین در زندگی هر آدم می‌پردازد.


از خون جوانان وطن لاله دمیده

نام قطعه: راز دل/ هنگام می

خواننده: علیرضا قربانی

شاعر: عارف قزوینی

آهنگساز: حبیب خزاعی‌فر

نخستین اجرای این تصنیف، با صدای خود عارف بود که البته هم اکنون از اجرای او هیچ نسخه صوتی وجود ندارد. عارف قزوینی در دیوان خود و در مقدمه‌ای بر این تصنیف، نوشته‎است: «این تصنیف در دوره دوم مجلس شورای ایران در تهران ساخته شده‌است». مضمون تصنیف به افسانه‌ای اشاره دارد که از قطرات خون سیاوش (یکی از قهرمانان شاهنامه)، گل‌ لاله می‌روید. «از خون جوانان وطن»، را خوانندگان بسیاری از جمله عبدا... ‌خان دوامی (ردیف‌دان برجسته) اجرا کرده‌اند. گرچه مشهورترین اجرای این اثر، مربوط به سال ۱۳۵۱ و با صدای محمدرضا شجریان و همکاری گروه شیدا است ولی در سال‌های اخیر، خوانندگان جوانی مثل علیرضا قربانی، از پس اجرای این تصنیف خیلی خوب برآمده‌اند. دوسال پیش هم کلیپِ دیدنی و خوش ساختی براساس همین تصنیف با صدای قربانی، به نویسندگی و کارگردانی محمدحسین مهدویان در خبرگزاری‌ها و شبکه‌های اجتماعی دست به دست شد که روایتگر ایثار و از خودگذشتگیِ جوانانِ رزمنده دهه 60 و عشق و ارادتِ جوانانِ دهه 90، به آن‌ها بود.


وطن ای هستی من

شور و سرمستیِ من

نام قطعه: ایران جوان

خواننده: سالار عقیلی

شاعر: بیژن ترقی

آهنگساز: پیمان سلطانی

«موسیو لومر» موسیقی دان فرانسوی در دوره قاجار، نت سرود «ایران جوان» را برای پیانو ساخت که هنوز هم در آرشیو ملی فرانسه موجود است. در زمان ورود مظفرالدین شاه به پاریس این قطعه با مارش نظامی برای شاه نواخته‌شد و تاثیرگذاری‌اش به حدی بود که به عنوان سرود ملی ایران انتخاب شد. این آهنگ در دوره مظفرالدین شاه روی صفحه ضبط شد. برخی معتقدند این قطعه سرود ملی ایران نبوده و فقط از آن هنگام ورود شاه و برخی مناسبت‌های خاص دیگر استفاده می‌شده است. در سال‌های اخیر بیژن ترقی بر روی اجرای جدید این قطعه که توسط پیمان سلطانی ساخته شده بود، شعری سرود و این‌کار برای اولین بار توسط ارکستر ملل به رهبری پیمان سلطانی در تالار وحدت اجرا شد که خواننده آن سالار عقیلی بود.


وطن یعنی خلیجِ تا ابد فارس

نام قطعه: وطن

خواننده: علیرضا عصار

شاعـر: علیرضا شجاع‌پور

آهنگساز: فواد حجـازی

علیرضا عصار، خواننده 48 ساله سبک پاپ که از پنج سالگی پا به دنیای موسیقی گذاشت و در 16 سالگی اولین فعالیت حرفه‌ای‌اش را با نوازندگیِ پیانو در یک تئاتر دانشجویی شروع کرد، در دهه 70 با اجرای قطعه عیــدانه با شعری از مولانا و آهنگ سازی فؤاد حجازی، مطرح و شناخته شد و با آلبوم «کوچ عاشقانه» حسابی گل کرد. عصار در دهه 80 با انتشار پنج آلبوم شنیدنی، جزو چهره‌های محبوب و پرطرفدار موسیقی پاپ بود و رکورددار اجرای زنــده هم به حساب می‌آمد. قطعه «وطــن» از آلبوم «ای عاشقان» که سال 1384 منتشر شد، یک قطعه پرشور و حماسی است که جزو خاطره‌انگیزترین قطعات ملی‌میهنی پاپ ایـران به حساب می‌آید. هم‌جواری دلنشین ترانه «علیــرضا شجاع‌پور»، که به مرور تاریخ درخشان و غرورآفرین ایرانی‌ها از تیراندازی آرش کمانگیر و خشم و خروش کاوه و فریـدون تا از جان گذشتگی جوانان در فتـح خرمشهر و هشت سال دفاع مقدس و مرور جایگاه عمیق و تاثیرگذار وطن در قلب و زندگیِ تک تک ایرانی‌ها می‌پردازد با آهنگ‌سازی «فواد حجازی» و نوای جادویی ساکسیفونش و اجـرای قوی و باصلابت عصــار، ترکیبی ساخته که با شنیدنش، هم غرور ملی ات اقناع می‌شود، هم احساساتت بابت تمام نامرادی‌های برخی هموطنانت جریحه‌دار می‌شود و هم وظایفت در برابر وطن و هموطن را به یاد می‌آوری، چون: وطن یعنی هدف، یعنی شهامت. وطن یعنی شرف، یعنی شهادت.


خلیج ایرانی، آبیِ آزاده

یه ملت عاشق، پشت تو واستاده

نام قطعه: خلیـج ایـرانی

خواننده: محسن چاوشی

شاعر: حسین صفا، سینا حجازی

آهنگساز: سینا حجازی

سال 1382 بود و فضای موسیقیایی ایران، بیش از همیشه تحت‌تاثیر سبک و حال و هوای چهره‌هایی مثل علیرضا افتخاری و محمد اصفهانی قرار داشت. یک دهه از شکوفاییِ موسیقی پاپ ایران به واسطه حضور هنرمندانی مانند محمد نوری، قاسم افشار و خشایار اعتمادی می‌گذشت و مخاطبان این سبک موسیقی، تشنه یک صدا، چهره و حال و هوای متفاوت بودند؛ نیازی که به بهترین شکلِ ممکن توسط «محسن چاوشی» با هوشمندی و خلاقیت، دیده و پاسخ داده شد و در طولِ بیش از یک دهه حضور او، همچنان رصد و مدیریت شده است. چاوشی که در سال‌های اخیر، در نظرسنجی‌های رسمی و غیررسمی، همواره به عنوان محبوب ترین چهره موسیقی پاپ کشورمان شناخته شده و آلبوم‌ها یش، بنا به آمار سایت‌های معتبر موسیقی مثل بیپ‌تونز، پرفروش ترین آلبوم سال بوده و هست، بیش از چهل تک‌آهنگ دارد که به مناسبت‌های گوناگون، تولید و منتشر شده است. قطعه «خلیج ایرانی» هم که کار مشترکِ او و سینا حجازی، رفیق و همکار دیرینه‌اش است، جزو همین تک‌آهنگ‌هاست. یک همکاریِ موثر، نه فقط در زمینه ترانه یا آهنگسازی که در اجرا و هم‌خوانی هم. قطعه ای که در سال 91 و در میان هیاهوی واهی بیگانگان درباره خلیج فارس تنظیم و منتشر شد و تمام این سال‌ها، با پخش در مناسبت‌های ملی میهنی، بهانه ای بوده برای تجدید عهد دفاع و پاسداری از آب و خاک سرزمین مان.

انتهای پیام/

ارسال نظر