60 هزار میلیارد تومان خسارت سالانه حوادث کار در ایران

به گزارش گروه اقتصادی آنا از روابط عمومی اتاق بازرگانی تهران، حادثه انفجار معدن زمستان یورت و مرگ 44 کارگر زنگ خطر مهمی را در کشور به صدا درآورد و آن «ایمنی کار» و «ایمنی کارگاه ها» بود. البته تلنگر نسبت به نبود ایمنی کار در کشور پیش از این نیز بارها به صدا درآمده بود اما بی توجهی به این ماجرا باعث تکرار این ماجرا شد؛ براساس آمار سازمان پزشکی قانونی کشور در سال 94 یک هزار و ۴۹۴ نفر در حوادث ناشی از کار جان خود را از دست دادند، آماری که اگر آن را به تعداد روزهای سال تقسیم کنیم به عدد 4 می رسیم و این به معنی آن است که روزانه 4 کارگر در ایران به دلیل حوادث کار جان خود را از دست می دهند. یعنی ماهانه 120 کارگر جانشان را از دست می دهند و 120 خانواده فرزندان، همسران، پدران و در مواردی مادرانشان را از دست می دهند.

حوادث کار در انواع و اقسام خودش و در حوزه‌های مختلف رخ می‌دهد. کارگران زیر آوار می‌مانند، از بلندی سقوط می‌کنند و هزار اتفاق دیگر برایشان می‌افتد. در این میان این حوادث، کارگران ساختمانی بیشترین تلفات را می‌دهند. به‌طوری‌که سال گذشته، 2 هزار کارگر درمجموع در کشور فوت‌شده‌اند که 1200 نفر آن‌ها مربوط به کارگران ساختمانی بوده است. این هم در حالی است که کارگران ساختمانی بیمه درست حسابی ندارند.

البته بااین‌حال سازمان‌های مختلف طی زمان‌های گوناگون خبر از کاهش این تلفات و حوادث می‌دهند. ابتدای امسال محمد اصابتی، مدیرکل بازرسی کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از کاهش 17 درصدی حوادث ناشی از کار در سال 94 خبر داد و گفت: آمار منجر به فوت 20 درصد کاهش، حوادث ناشی از کار در بخش معدن 40 درصد کاهش و حوادث ناشی از کار در بخش ساختمان نیز 40 درصد کاهش داشته است.

البته که این‌یکی دو سال اخیر، مسئولان مدام صحبت از کاهش تلفات حوادث کار می‌گویند، اما در واقعیت حوادث ناشی از کار در دهه 80 با سیر صعودی همراه بوده، به‌طوری‌که سال 90، این آمار به سه برابر سال 81 رسیده بوده است.

چندی پیش، علی مظفری، رئیس مرکز تحقیقات و تعلیمات حفاظت فنی و بهداشت کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرد: بر اساس آمار سازمان پزشکی قانونی کشور 44 درصد حوادث منجر به فوت در کشور ناشی از سقوط از ارتفاع بوده است. بر اساس صحبت‌های مظفری، در سال حدود 340 میلیون حادثه کاری در جهان رخ می‌دهد که از این میزان حدود 340 هزار مرگ ناشی از حوادث کاری و رقمی حدود دو میلیون نفر مرگ ناشی از بیماری‌های محیط کار است. روزانه حدود 860 هزار حادثه منجر به جرح ثبت می‌شود و حدود 40 درصد بازنشستگی‌های پیش از موعد ناشی از جراحات است.

بر اساس صحبت‌های محمد اصابتی، مدیرکل بازرسی کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی 43 درصد حوادث کار در بخش ساختمانی به نقص و یا قطع عضو می‌انجامد و در ایران 16 درصد حوادث کار در بخش ساختمانی به قطع عضو کارگران می‌رسد.

به غیر قطع عضو، آلاینده‌ها هم خود عاملی برای مرگ‌ومیر به‌حساب می‌آید. بر اساس گزارش‌های منتشرشده، میزان قربانیان مرگ ناشی از مشاغل سخت و زیان‌آور که در پیوند با آلاینده‌ها و بیماری‌های شغلی است شش برابر حوادث فیزیکی است. این مشاغل عبارت‌اند از کارهایی که با عوامل فیزیکی، شیمیایی، مکانیکی و بیولوژیکی محیط کار غیراستاندارد ارتباط دارد و در اثر آن فرد به مشکلات جسمی و روانی دچار می‌شود، یعنی همان مشاغل سخت.

بر اساس قانون کار عمده‌ترین مشاغل سخت عبارت‌اند از کار در معادن، تونل‌ها، انفجار مواد، حفر قنات، چاه فاضلاب، حمل‌ونقل مواد مذاب از کوره، حمل‌ونقل زباله شهری، کار دباغی، سالن‌های پرورش طیور، کار در دکل‌های بیش از ۵ متر، داربست‌ها و اسکلت‌ها، پست‌های انتقال فشار برق، قیرپاشی، جوش‌کاری، کار با وسایل دارای ارتعاش و اشعه مواد رادیواکتیو، سم‌پاشی باغ و مزارع، کار در زندان‌ها و ندامتگاه‌ها و همچنین حرفه خبرنگاری.

به‌هرحال همین هفته پیش بود انفجار در معدن زمستان یورت به مرگ 44 کارگر و مجروح شدن بیش از 70 نفر منجر شد و علاوه بر اینکه نشان داد چرا معدن سخت ترین کار است، تلنگری زد بر بی توجهی به حوادث کار.

حوادث کار خسارت های مالی بسیاری هم به همراه دارد، بر اساس آمارهای مختلف، حداقل چهار درصد تولید ناخالص داخلی جهان صرف خسارت ناشی از بیماری‌ها و حوادث شغلی می‌شود.مهرماه سال گذشته حسن هفده تن، معاون وزیر کار بابیان اینکه حوادث ناشی از کار ۶۰۰ هزار میلیارد ریال هزینه برای کشور دارد، او گفت: در سال ۹۴ به علت وقوع حوادث ناشی از کار، ۵۰۰ میلیارد تومان غرامت پرداخت شد. به‌این‌ترتیب هزینه‌ای که به‌واسطه حوادث ناشی از کار به کشور وارد می‌شود رقمی معادل ۶۰۰ هزار میلیارد ریال است که به گفته هفده تن، امروز ۳۸ درصد پرداختی‌های صندوق تأمین اجتماعی مربوط به این حوزه است.