این انگل ترسناک در چشم میزبان پنهان می‌شود و مغزش را کنترل می‌کند

به گزارش گروه علم و فناوری آنا به نقل از ScienceAlert، این انگل تصمیم می‌گیرد که چه وقت میزبانش از پرندگان پنهان شود یا اینکه چه وقت خودش را نشان شکارچی‌ها بدهد و خورده شود. تمام این کارها چرخه زندگی پیچیده و چندش‌آور این انگل را کامل می‌کند.

این انگل «کپلک چشم» یا «Diplostomum pseudospathaceum» نام دارد. یک تیم تحقیقاتی از موسسه محیط زیست و تکامل مسکو کشف کرد که کپلک چشم این راه نفرت‌انگیز را برمی‌گزیند تا چرخه زندگی پیچیده خود را به تکامل برساند. این کپلک برای رشد و نمو از تخم تا بلوغ به سه حیوان مختلف نیاز دارد.

این انگل در دستگاه گوارشی پرندگان جفت‌گیری می‌کند، جایی که تخم‌ها به همراه فضولات پرنده به آب منتقل می‌شود. لاروها پس از خارج شدن از تخم به دنبال یک حلزون آب شیرین می‌روند تا در آن پنهان شوند، جایی که به بلوغ می‌رسند و تولید مثل غیرجنسی را شروع می‌کنند.

در مرحله بعدی زندگی لارو، شکل شناور این انگل به نام «cercariae»، حلزون را ترک می‌کند، سپس برای آخرین مرحله از زندگی ماجراجویانه‌اش، راه خود به سمت یک ماهی را پیدا می‌کند. پس از نفوذ به بدن ماهی، سرانجام در عدسی چشم جانور سکنی می‌گزیند که این مرحله «متاسرکر» نام دارد.

یک پرنده ماهی را با چشم عفونی‌اش می‌خورد و چرخه زندگی جالب این انگل دوباره از اول شروع می‌شود.

مطالعات نشان می‌دهد که این انگل می‌تواند بر قدرت بینایی میزبان تاثیر بگذارد؛ این کار به کپلک کمک می‌کند تا کنترل ماهی را به دست بگیرد چراکه با قدرت بینایی کم برای جانور سخت است که شکارچی را شناسایی کند.

محققانی که مطالعه جدید را انجام دادند، متقاعد بودند که شواهد زیادی برای اثبات این نظریه وجود ندارد. بنابر این در سال 2015، تحقیقی را درباره رفتار ماهی قزل‌آلای رنگین کمانی انجام دادند و کپلک غیربالغ را 25 ماهی را تزریق کردند.

وظیفه یکی از دانشمندان این بود که ماهی را با یک تور ماهیگیری به دام بندازد. با وجود اینکه وی نمی‌دانست کدام ماهی‌ها آلوده و کدام‌ها سالم هستند اما به گفته وی گرفتن ماهی‌های آلوده کمی‌ مشکل بوده است. این در حالی است که قزل‌آلاها معمولا با شور و نشاط کم‌تری شنا می‌کند.

این رفتارها به قزل‌آلا کمک می‌کند تا قبل از اینکه کپلک به بلوغ جنسی‌اش برسد، از چشم شکارچی دور بماند و غذای پرنده نشود. در حالی که رفتار میزبان به وضوح تغییر می‌کند اما به نظر نمی‌رسد که منجر به نابینایی شده باشد.

دستکاری در رفتارهای میزبان وقتی رخ می‌دهد که متاسرکرها کوچک باشند و بینایی میزبان به دلیل تشکیل آب مروارید مختل شود. کاری که انگل در بدن میزبان انجام می‌دهد به احتمال زیاد استفاده از واکنش‌های شیمیایی است تا اینکه به سادگی از ورود نور به کره چشم ماهی جلوگیری کند.

براساس نتایج مطالعه اخیر، دانشمندان متوجه دو شکل متفاوت از رفتارها شدند که این تفاوت به خاطر تغییرات بلوغ کپلک است. بعد از اینکه این انگل‌ها از مرحله بلوغ کپلکی می‌گذرند، فعالیت قزل‌آلاها بیشتر می‌شود و نزدیک‌تر به سطح آب حرکت می‌کنند. آنها همچنین دریافتند که در حالی که ماهی‌های آلوده و غیرآلوده با دیدن سایه یک پرنده بالای سرشان، از حرکت باز می‌ایستند اما ماهی‌های آلوده زودتر شروع به حرکت می‌کنند.

این شواهد نشان می‌دهد که رفتار ماهی توسط انگل به صورت هوشمندانه‌ای تغییر می‌کند؛ در واقع انگل، وقتی که هنوز جوان است، مانع از خورده شدن ماهی توسط پرنده می‌شود اما وقتی که آماده تولید مثل جنسی شود ماهی را به سمت تله هدایت می‌کند.

مترجم: هانا حیدری