رضا مهدی: وظیفه مدیر فرهنگی کار سیاسی و اقتصادی نیست/ کیوان ساکت: برای ساز عود به اندازه یک تاریخ ادبیات و موسیقی کم داریم

به گزارش گروه فرهنگی آنا از روابط عمومی این برنامه، مراسم رونمایی از سه کتاب از مجید ناظم پور که به همت انجمن دانش آموختگان دانشگاه هنر دیروز 16 اردیبهشت ماه برگزار شد.

مجید ناظم پور در بخشی از این فیلم مستند به تاثیر آشنایی خود با قنبری مهر اشاره می کند و در ادامه قنبری نیز می‌گوید: برای اینکه آدم در کار موسیقی به نتیجه و سازندگی برسد حتی یک عمر هم کم است و مجید ناظم پور همیشه محقق و پژوهشگر بوده‌اند.

محمدسریر نیز در بخش دیگری از این فیلم می‌گوید: موسیقی ایرانی و ابزارو آلات آن در طول تاریخ فرازوفرودهای زیادی داشته و در میان آنها ساز عود واقعا تا پنج دهه پیش واقعا مهجور بوده است تا اینکه برخی از همرمندان این ساز را دوباره و به ارکسترهای ایرانی بازگردانند و مجید ناظم پور یکی از آنها بود.

سریر همچنین در این فیلم گفت: حتی در اوایل که ساز عود احیا شده بود نوارندگان ما مقامات عربی را با آن می‌زدند اما ناظم پور با تحقیق و کوشش در حوزه موسیقی ملی ایران ساز عود که دو هزار سال از خانواده ما دور مانده بود را به ما برگرداند.

ناظم‌پور عود را به ایران بازگرداند

همچنین محمد سریر در بخش دیگری از سخنرانی خود در مراسم رونمایی گفت: ناظم پور با تحیقیق بر روی ساز عود آن را به خانواده خودش در ایران بازگرداند.

این موسیقیدان به فضای موسیقی فعلی اشاره کرد و گفت: متاسفانه الان وقتی به کنسرت جوانان می‌روم دیگر خبری از بارقه امید در این کنسرت‌ها نیست، جالب این‌که ما در خارج از کشور یک بازگشت به خود داشته‌ایم ولی در داخل پسرفت کرده‌ایم.

در ادامه این فیلم کیوان ساکت اظهار کرد: «در زمان حاکمان نابخرد و پادشاهان نالایق عود و همچنین موسیقی مهجور واقع شده بود و از تنوع سازهای ایرانی کاسته شده بود. خوشبختانه بعد از مدرسه موسیقی وزیری شاگردان زیادی تربیت شد که کمر به گسترش موسیقی ایرانی بستند و یکی از آنها روح الله خالقی بود.

این آهنگساز و نوارنده در ادامه گفت: خالقی، در زمان خود شروع به تربیت نوازندگان کرد و در همین راستا حبیب مفتاح را برای یادگیری ساز قانون و عود به عراق فرستاد که متاسفانه این تلاش به دلیل کهولت سن خالقی به ورطه فراموشی سپرده شد و اینگونه شد که کسانیکه تار می‌زنند عود هم می‌زدند.

ساکت با اشاره به اینکه در زمینه ساز عود به اندازه یک تاریخ موسیقی کم و کاستی داریم ادامه داد: در چند سال اخیر علاقه به یادگیری ساز باستانی عود بیشتر شده و کمر به یادگیری علمی این ساز بسته شده است. در این راه تلاش‌های مجید ناظم پور را نباید نادیده گرفت و ایشان در زمینه تاریخ و ادبیات ساز عود شروع به تحقیق و پژوهش کردند و نتایج را تبدیل به مقاله و کتاب و نت کردند و در اختیار هنرجویان قرار دادند.

ساکت گفت: مجید ناظم پور زحمت‌های زیادی برای موسیقی ایرانی و ساز عود کشیده است. وی کتاب با ارزشی درباره ساز عود نوشته که طبق نظریه غربی‌ها این ساز جزو پایه موسیقی ایرانی و مادر سازهای زهی مثل ویلن و گیتار است.

در ادامه میلاد کیایی نیز در این فیلم مستند گفت: عود یکی از سازهای باستانی است و از نظر تونالیته صدا پایه موسیقی ایرانی محسوب می‌شود و زمانیکه ارکستری عود ندارد انگار زمینه ندارد.

وی ادامه داد: جدا از خدمات ناظم پور به حوزه موسیقی ملی، باید بگویم هر آنچه از سر انگشتان دست این نوازنده میچکد محصول خودش است و ایشان صاحب سبک خود هستند.

در ادامه مجید ناظم پور در مراسم رونمایی از جدیدترین کتاب‌های خود ضمن تقدیر از تمام کسانی که در این مدت به او کمک کرده‌اند، درباره دلایل اینکه به سراغ ساز عود رفته است، گفت: هر زمان درباره ساز عود از دیگران سوال می‌پرسیدم نهایتا یک پاراگراف بیشتر پاسخ نمی‌گرفتم، در همین راستا شروع به یاد ساز عود گرفتم و با هزینه‌های شخصی با تاریخچه و مقام‌های عربی این ساز آشنا شدم.

توانستم از حقانیت ایرانی‌ها در ساز عود دفاع کنم

وی افزود: یادگیری زبان عربی و لهجه‌های متفاوت نیز از جمله کارهایی بود که در این راه یادگرفتم تا هم بتوانم با موسیقیدان‌های عربی ارتباط برقرار کنم و هم بتوانم کتاب‌ها و نسخ قدیمی که درباره این ساز است را بخوانم. همچنین به دلیل اشراف بر زبان عربی توانستم از حقانیت ایرانی‌ها در ساز عود دفاع کنم.

ناظم‌پور درباره بازسازی سازهای قدیمی نیز گفت: بازسازی سازهای قدیمی یکی دیگر از حوزه علاقه‌مندی‌هایم در این راه تحقیقی بود. در این راستا چنگ دوره مغول را بر اساس کتاب عبدالقادر مراغی درست کردم. یکی دیگر از سازها طرب رود بود که از نظر عبدالقادر مراغی هم خانواده سازهای قانون و عود بود.تحفه عود نیز برای صدای سوپرانو در ارکستر استفاده می‌شد.

ناظم همچنین به ساخت بزرگترین ساز عود که بجای سازکنترباس ساخته اشاره کرد و گفت: بم عود را برای ارکستر ساخته‌ام.

این هنرمند همچنین به روند تولید آثار منتشر شده خود طی سال‌های پیش و دلایل نشر آنها سخن گفت.

راه‌اندازی خانه عود یکی دیگر از فعالیت مجید ناظم پور است که به گفته این هنرمند در این خانه آرشیو آلبوم‌های عود نوازی دنیا، آرشیو سازها، آرشیو نت‌ها،کتاب‌های آموزشی و پژوهشی نیز گرداوردی شده است.

رضا مهدی مدیر اسبق موسیقی حوزه هنری نیز آخرین سخنران این مراسم بود. او با طعنه به اینکه وظیفه مدیر فرهنگی حمایت است و نه کار سیاسی و اقتصادی، گفت: مجید ناظم پور را نمی‌توان با آثارش شناخت. او یک روحیه پژوهشگری دارد و در موسیقی تابع آنیت خودش است.

این موسیقیدان به خاطرات سال ۹۰ و بزرگداشت زنده یاد منصور نریمان اشاره کرد و گفت: وقتی وزارت ارشاد به زنده یاد منصور نریمان برای نشر کتابش با این استدلال که مگر «عود هم ردیف دارد» مجوز نمی‌داد، ما به ایشان مجوز دادیم و تمام انتقادها را هم به جان خریدیم.

وی ادامه داد: با دسته بندی اینکه کدام ساز ایرانی است و کدام ساز ایرانی نیست زیاد موافق نیستم، چرا که در دنیای کنونی و با این حجم از تکنولوژی دیگر دسته‌بندی‌ها جواب نمی‌دهد.

این نوازنده سنتور گفت: مجید ناظم پور به معنای واقعی کلمه هم استادی می‌کند، هم شاگردی، هم می آموزد و هم روحیه آموزش دارد.

وی در ادامه درباره آهنگسازی ایرانی گفت: آهنگسازی ایرانی یعنی خشت روی خشت گذاشتن و برای خلق یک اثر نیست بلکه به معنی خلق‌الساعه بودن است.

تفکر غلط آموزش در هنرستان‌ها

وی در ادامه به تفکر غلط آموزش در هنرستان‌ها اشاره کرد و گفت: هنرستان‌ها، نوازنده‌های با تکنیک تحویل جامعه موسیقی داد و این با ذات موسیقی ایرانی متفاوت است. از طرفی مدارک دانشگاه ما در نوع خود جالب و خنده‌دار است. آنها به کسی که پیانو می‌زند مدرک موسیقی جهانی می‌دهند و به کسی که تار می‌زند مدرک ساز ایرانی می‌دهند و لابد به کسی که دوتار میزند باید مدرک ساز روستایی بدهند!

در پایان این مراسم نیز با حضور الهی قمشه ای، کیوان ساکت، میلادکیایی، جوادبختیاری، جوادبطحایی، رضامهدوی، محمد سریر، محمد فیروزی، محمد دلنوازی، حین بهروزی نیا، قنبری مهر، سهیل محمودی، جعفری دهقی (معاون دایره المعاف اسلامی)، مهدی ماحوزی(استاد ادبیات)، علیرضا پور امید و ...کتابهای مجید ناظم پور رونمایی شد.

همچنین از شاگردان خردسال مجید ناظم پور با نام آوا پریشانی قطعه «از خون جوانان وطن لاله دمیده» از مجموعه سروده‌های عارف قزوینی را خواند و با ساز عود اجرا کرد. در پایان این مراسم نیز مجید ناظم ‌پور دو قطعه «رهگذر» از ساخته‌های خودش و «پرواز گنجشک» از ساخته های منیر بشیر برای مخاطبان خود اجرا کرد.