تجارت آب مجازی برای از میان برداشتن فقر آبی و غذایی نیست/ کاهش 14 میلیارد متر مکعبی آب مجازی

به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی آنا، حمید چیت‌چیان وزیر نیرو در دومین روز از کنفرانس بین‌المللی آب مجازی که در اتاق بازرگانی ایران برگزار شد با اشاره به جایگاه آب مجازی در اقتصاد گفت: اهمیت جایگاه آب مجازی در اغلب کشورها به عنوان یک اولویت به شمار می‌آید، در ایران نیز باید با ادامه کار دبیرخانه‌های ملی و بین‌المللی این کنفرانس، زمینه مناسب و هوشمندانه‌ای را برای استفاده از مفهوم آب مجازی پیدا کنیم.

وی ادامه داد: باید به این نکته اشاره کرد که نباید به تجارت آب مجازی به عنوان راهکار بنیادی و دراز مدت نگاه کرد؛ زیرا این تجارت برای از میان برداشتن فقر آبی و غذایی نیست بلکه ابزاری است که با استفاده از آن به صورت هوشمندانه و محدود و در یک بازه زمانی چند دهه‌ای فشار را باید از روی آب و ظرفیت تولید غذایی برداشت.

وزیر نیرو افزود:‌ روش‌های مرسوم برداشت در کشور نیازمند بازنگری اساسی هستند زیرا ملاحظات و چالش‌های جدیدی را بر اساس این نوع برداشت اقتصاد کشور متحمل می‌شود.

وی با اشاره به جایگاه آب در اقتصاد کشور خاطر نشان کرد: در نیم قرن اخیر، ایران همانند دیگر کشورها با مشکلاتی از قبیل کمبود منابع آب، خشکسالی، آلودگی و کاهش شاخص کیفیت آب روبرو بود که البته رشد جمعیت، افزایش شهر نشینی و گسترش صنایع توسعه کشاورزی در اراضی خشک و نیمه خشک و علاوه‌بر آن تشدید دخالت‌های بشر در محیط زیست فشارهای زیادی را بر کمیت و کیفیت منابع آبی کشور وارد کرد.

چیت‌چیان تاکید کرد: محدودیت منابع آب از نظر کیفی و کمی، تامین آب در آینده‌ای نه چندان دور را به یکی از چالش‌های اصلی کشور تبدیل خواهد کرد زیرا ایران با سرانه هزار و 450 متر مکعب به ازای هر نفر در سال مانند بسیاری از کشورهای منطقه در مرحله تنش آبی قرار دارد.

وی اضافه کرد: علی‌رغم سرانه پایین آب تجدید پذیر میزان برداشت و مصرف آن بسیار بالاست که اصلاح آن باید در دستور کار قرار بگیرد؛ بارش متوسط باران از 249 میلی‌متر در 8 سال گذشته به به 214 میلی‌متر کاهش پیدا کرده که این مقدار پایین‌تر از یک سوم متوسط بارش جهانی بوده که بدین ترتیب کشور ما جزء کشورهای خشک به شمار می‌آید.

وزیر نیرو در خصوص منابع آب تجدیدپذیر نیز گفت: حجم آب تجدیدپذیر طبق گزارشات وزارت نیرو 130 میلیارد متر مکعب حجم آب مجازی گزارش شده که با توجه به خشکسالی‌های اخیر در دوره دراز مدت منتهی به سال آبی 94-95 به 116 میلیارد کاهش پیدا کرده و اگر تنها 5 سال گذشته را مورد ارزیابی قرار دهیم این میزان به 100 میلیارد متر مکعب رسیده است.

وی ادامه داد: این آمار حاکی از آن است که ایران با جمعیت کمی بیش از 1 درصد جمعیت دنیا 0/36 درصد از کل منابع آب تجدید پذیر دنیا را داراست یعنی توزیع آب و جمعیت در کشورمان نسبت به متوسط جهانی در موقعیت نامناسبی قرار دارد.

این عضو کابینه دولت خاطر نشان کرد: چنین امری ایران را برای استفاده از مفهوم آب مجازی در سیاست‌گذاری امنیت آب، امنیت غذایی و حفاظت محیط زیست به کاندیدایی مناسب تبدیل می‌کند.

چیت‌چیان افزود: مصرف آب در ایران مانند بسیاری از کشورها عمده‌ترین بخش مصرفی خود را به کشاورزی داده است که در سال 92 نزدیک به 90 درصد استحصال آب به این بخش اختصاص داشته که 40 درصد از آب‌های سطحی و 60 درصد از آب‌های زیر زمینی این نیاز را تامین کرده‌اند.

وزیر نیرو با اشاره به خشک شدن تالاب‌ها در کشورهای همسایه و رشد میزان ریزگردها در مناطق غرب و جنوب غربی نیز گفت: منشأ ریزگردها در استان‌های خوزستان و ایلام ناشی از خشک شدن تالاب‌های عراق، سوریه، اردن و عربستان بوده و بخش بسیار ناچیزی از گرد و غبارها مربوط به خشک شدن تالاب‌های داخل کشور است.

وی ادامه داد: بر اساس مطالعات و آمارهای سازمان هواشناسی کشور و تصاویر ماهواره‌ای سال‌های 2001 تا 2011 تعداد 529 توفان مستقل به مرزهای غربی رسیده که کانون‌های مختلفی را دارد البته بر اساس این مطالعات 6 کانون تا به حال شناسایی شده که در 10 سال گذشته حداقل شامل 10 توفان بزرگ بوده که راهی کشورمان شده است.

لازم به ذکر است" آب مجازی" عبارت است از میزان آبی که برای تولید یک محصول در صنعت یا کشاورزی مصرف می‌شود.