معاون سازمان محیط زیست: سالانه 16 میلیون تن فرسایش خاک در ایران داریم

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری آنا از سازمان حفاظت محیط زیست، سعید متصدی، معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست در مراسم روز زمین پاک با بیان اینکه خاک به رغم آنکه بستر باروری و رشد است از جمله مباحث مغفول مانده طی سال‌های گذشته بود، گفت: این غفلت در حالی رخ داده بود که سالانه 16 میلیون تن فرسایش خاک در ایران داریم و این رقم نسبت به میانگین جهانی فرسایش خاک بسیار بیشتر است.

متصدی افزود: حتی اگر بهترین آب را به زمین‌های کشاورزی تزریق کنیم، باز هم به دلیل آلودگی خاک به دلایل مختلف همچون مصرف بی رویه سم و کود، محصول ناسالم خواهیم داشت و متاسفانه امروز شاهد پیدایش و ظهور این مواد در سفره غذایی مردم نیز هستیم.

معاون سازمان حفاظت محیط زیست ضمن یادآوری این موضوع که بر اساس قانون، از سال 1346 باید میزان باقی مانده سم و کود در محصولات غذایی مورد پایش و سنجش قرار گیرد و مصرف آن کاهش یابد، اظهار کرد: این در حالی است که شاهد تخصیص یارانه به سم و کود هستیم.

تمام خاک‌های اطراف تهران آلوده است

وی با بیان اینکه تمام خاک‌های اطراف تهران آلوده هستند، گفت: سازمان حفاظت محیط زیست در این موضوع فعالیت‌های مختلفی داشته که از آن جمله می‌توان به تهیه و تدوین لایحه خاک با همکاری دستگاه‌های مسئول و ارائه این لایحه از سوی دولت به مجلس اشاره کرد که امیدواریم پس از بررسی لایحه حفاظت از تالاب‌ها، لایحه خاک نیز در دستور کار مجلس قرار گیرد تا همچون لایحه هوای پاک، شاهد تبدیل آن به قانونی مصوب باشیم.

متصدی ادامه داد: در صورتی که لایحه حفاظت از خاک به قانون تبدیل شود، شاهد یک اقدام ارزنده برای ایران و دولت یازدهم خواهیم بود. زیرا از طریق این لایحه می‌توانیم با نگاهی جامع و قانونمند، مدیریت صحیح منابع خاک و مقابله با آلودگی‌های خاک را پیگیری کنیم.

این مقام مسئول ضمن تاکید بر این موضوع که تصویب لایحه خاک، اقدامی مثبت در راستای حفاظت از خاک کشور است، تصریح کرد: از دیگر اقدام های صورت گرفته در این زمینه، تهیه اطلس آلاینده‌های خاک است.

معاون سازمان حفاظت محیط زیست افزود: متاسفاه به رغم مصرف بسیار زیاد کود، خاک کشور به لحاظ مواد غذایی، بسیار فقیر است و شوری آن نیز در حال افزایش است که نشان می‌دهد نه تنها مصرف بی‌رویه برخی مواد نمی‌تواند منجر به پایداری منابع شود بلکه با افزایش فشار بر خاک منجر به فقیر شدن آن و ناپایداری منابع می‌شود.

وی همچنین ضمن یادآوری این موضوع که 30 تا 40 درصد محصولات غذایی به پسماند تبدیل می‌شود، خاطرنشان کرد: محصولات غذایی با مصرف منابع آب و خاک کشور تولید می‌شود ولی به دلیل نبود مراقبت کافی، همچنین مصرف بی‌رویه، بخش مهمی از محصولات تولیدی، در مرحله برداشت، توزیع و انتقال به پسماند تبدیل می‌شود.

متصدی افزود: حل این معضل، گران قیمت است اما باید نگاه دقیقی به آن داشته باشیم زیرا منابع آب و خاک ما بسیار محدود است و از همین رو نباید بگذاریم به راحتی محصولات به پسماند تبدیل شود.

۵۰ درصد کیسه‌های پلاستیکی در جهان فقط یک بار استفاده می‌شوند

معاون سازمان حفاظت محیط زیست یکی دیگر از مواد ناسازگار با طبیعت و آسیب رسان به زمین را پلاستیک‌ها برشمرد و اظهار کرد: کیسه‌های پلاستیکی از جمله مواد مصرفی انسان‌ها است که با طبیعت سازگار نیست.

این مقام مسئول با بیان اینکه عمر یک کیسه پلاستیکی کمتر از چند ثانیه است و ۵۰ درصد کیسه‌های پلاستیکی در جهان فقط یک بار استفاده می‌شوند، گفت: از دیگر اقدامات سازمان حفاظت محیط زیست که به منظور کنترل استفاده از کیسه‌های پلاستیکی صورت گرفته است، مصوبه‌ای در همین راستا است که در آن تلاش شده تا حمایت‌ها و مشوق‌هایی برای بخش‌هایی که جایگزین‌های مناسبی برای کیسه‌های پلاستیکی ارائه می‌دهند، در نظر گرفته شود.

وی ضمن انتقاد از مصرف بی رویه کیسه‌های پلاستیکی در کشور که منجر به ایجاد جنگل‌های پلاستیک در سراسر کشور شده، اظهار کرد: کشورهایی که سابقه تمدن کهن و درخشان ما را ندارند امروز توانسته‌اند در این زمینه نسبت به ما پیشروتر باشند و بسیاری از کشورهای آفریقایی و آسیایی کیسه‌های پلاستیکی را حذف کرده‌اند.

متصدی در ادامه با یادآوری کنوانسیون میناماتا و قانون جلوگیری از مصرف جیوه، خاطرنشان کرد: تکنولوژی جایگزین کردن و حذف جیوه در ایران در حال رشد است و این موضوع بسیار خوشحال کننده است.

مدیریت پسماندهای بیمارستانی مهم‌ترین چالش روز

معاون سازمان حفاظت محیط زیست اشاره‌ای هم به آئین‌نامه قانون مدیریت پسماند داشت و افزود: بر اساس این آئین نامه، همه تولید کنندگان و وارد کنندگان موظف به بازیافت پسماند خود هستند و در صورتی که توانایی بازیافت پسماند خود را نداشته باشند باید نیم در هزار ارزش کالای خود را به صندوق ملی محیط زیست واریز کنند تا این صندوق نسبت به مدیریت پسماند این واحدها اقدام کند.

این مقام مسئول مدیریت پسماندهای مختلف را از جمله مشکلات شهرها برشمرد و گفت: در این بین، مدیریت پسماندهای بیمارستانی از جمله مهم‌ترین چالش‌ها است که اگرچه طی چند سال اخیر، بسیاری از ادارات کل محیط زیست استان‌ها، شیوه‌های خوبی برای جمع آوری و امحای پسماندهای بیمارستانی اتخاذ کرده، اما لازم است مسئولان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دقت بیشتری در این زمینه داشته باشند زیرا نه تنها پسماندهای عفونی و پزشکی، بلکه تمام پسماندهای بیمارستانی از حالت عادی خارج شده و باید به صورت ویژه مدیریت شوند.

وی ضمن تاکید بر این موضوع که تولیدکنندگان باید مدیریت پسماند خود را بر عهده بگیرند، تصریح کرد: اگر در قوانین کسی به عنوان مجری مدیریت پسماند انتخاب شده است به این معنا نیست که صفر تا ۱۰۰ این کار بر عهده این مجموعه گذاشته شود بلکه این بخش هماهنگ‌کننده امور است و تمام بخش‌ها باید به وظایف خود در قبال پسماند تولیدی خود عمل کنند.

متصدی خاطرنشان کرد: بر اساس اصل 50 قانون اساسی، همه آحاد جامعه در ارتباط با حفظ محیط زیست از جمله مدیریت پسماند و حفاظت از آب و خاک کشور مسئولیت دارند.

معاون سازمان حفاظت محیط زیست ضمن انتقاد از فراگیری تب استفاده از پسماندسوز در کشور، گفت: در شرایط حاضر در کوچکترین شهرها نیز همه برای مدیریت پسماند به دنبال زباله سوز هستند و این در حالی است که این روش اشتباهی بزرگ است زیرا در حوزه مدیریت پسماند، نمی‌توان تنها از یک روش بهره گرفت و سایر روش ها را حذف کرد.

متصدی ضمن انتقاد از عملکرد شهرداری‌ها در بحث مدیریت پسماندها، گفت: شهرداری‌ها تا کی می‌خواهند زباله‌ها را در یک جا جمع آوری و تخلیه کنند و صرف ایجاد سلول دفن بهداشتی را کار بسیار مهم خود در زمینه مدیریت پسماند ارزیابی کنند.

این مقام مسئول یادآور شد: نخستین قدم و اصل اولیه در مدیریت پسماند، بازیافت و بازچرخانی است زیرا پسماند قابلیت استفاده مجدد دارد و از این رو باید از تلفیق روش‌های مختلف برای مدیریت پسماند بهره گرفت.

متصدی با بیان اینکه هرگز نباید ارزش پسماند مورد غفلت قرار گیرد، افزود: یکی از دلایل عدم توفیق مدیریت پسماند در کشور ما وارد نشدن بخش خصوصی به این بحث به دلیل ناهمواری مسیر است. این در حالی است که ورود بخش خصوصی به مدیریت پسماند منجر به رقابت در این زمینه می‌شود.

وی ادامه داد: سپردن اموری که قابلیت انجام آن توسط بخش خصوصی وجود دارد، باید در اولویت محیط زیست کشور باشد و تنها در این شرایط می‌توانیم راجع به اقتصادی بودن یا نبودن مدیریت پسماند قضاوت کنیم.

این مقام مسئول با بیان اینکه در کشور متخصصان زبده‌ای در حوزه مدیریت پسماند داریم، اظهار کرد: اختراعات خوبی نیز توسط جوانان این کشور در حوزه مدیریت پسماند انجام شده است بنابراین باید به دانش بنیان بودن روش‌ها توجه خاص داشته باشیم و دانش پسماند را در کشور افزایش دهیم. زیرا در شرایط حاضر باید تلاش جمعی برای مدیریت پسماند داشته باشیم و سرعت کار را بالا ببریم.