تقلای پوشاک ایرانی برای بقا، با نصب برندهای خارجی

احمد کریمی، خبرنگار اقتصادی آنا: داستان قاچاق پوشاک شاید هزار قصه تو در تو داشته باشد، اما پایان خوشی به غیر از تعطیل شدن تولیدی‌ها به همراه ندارد، تعطیلی و بسته شدن آب باریکه تامین معیشت زندگی جمله ای سنگین و شاید آب سردی بر پیکره هر سرپرست خانواری باشد که باید از طریق کارگاه های تولیدی پوشاک امرار معاش کند.

صنعت پوشاک کشور دقیقا در فاصله ای 10ساله شاهد واردات سنگینی بود، البته واردات نه؛ بلکه قاچاق!

دقیقا اگر 10 سال به عقب بازگردیم تولید یک پیراهن ایرانی برای تولیدکننده حول قیمت 8هزار و 300 تومان درمی آمد و تقریبا بین 11 تا 12 هزارتومان برای مشتریان به صورت عمده از تولیدکننده اصلی فاکتور می شد اما پیراهن های چینی با آنکه از هزاران کیلومتر دورتر می آمد، نصف قیمت تولیدشده در ایران بود. شاید باورکردنش سخت باشد که آن موقع دود از سر تولیدکننده ایرانی بلند می شد که چرا و چگونه ممکن است.

روانشناسی بازار در ایران کار سختی نیست؛ زیرا اغلب مغازه داران به صورت سنتی وارد این شغل شده اند،‌بنابراین زمانی که این حجم از فشار بر آنها وارد می شود کاملا در چهره این افراد نمایان می‌شود که چه دل پرخونی از قاچاقی دارند که هر روز سرمایه و عمر آنها را نابود می کرد.

در همان سال ها دقیقا بسیاری از افراد ورشکسته شدن و سایه سیاهی بر بازار پوشاک داخلی سنگینی می کرد اما با گزارش های خبری از سیمای کشور و روزنامه ها، تقریبا میل بازار به جنس چینی فروکش کرد و بار دیگر تولیدی ها در بازه زمانی 3 ساله توانستند با پاس کردن چک های خود و بازگشت به بازار، تولید را از سر بگیرند.

بر پایه این گزارش، قاچاق پوشاک عملا شغل های زیادی را در این صنف از بین می‌برد، از نساجی، خرازها، بزازها یا پارچه فروشان، دوزنده، اتوکش، وسایل مربوط به بسته بندی، حمل و نقل و ... باید آب خالی بخورند یا ترک حرفه کنند.

این سایه سنگین، بار دیگر قصد ورود به آسمان پوشاک ایران را دارد،‌ صنعت پوشاک ایران در سال‌های اخیر تحت تأثیر واردات بی‌رویه پوشاک فرصت عرض‌اندام پیدا نکرده است.

در سال‌های اخیر واردات غیررسمی پارچه و انواع پوشاک بدون پرداخت تعرفه گمرکی به اقتصاد کشور ضربه زده است و از سوی دیگر، به این دلیل که پوشاک تولید داخل توان رقابت کیفی و قیمتی با پوشاک وارداتی را ندارد، روزبه‌روز ضعیف‌تر شده است.

حقیقت آن است که امکان تولید پوشاک در داخل کشور وجود دارد و نیازی به واردات نیست، بنابراین تا زمانی که قاچاق کالا از طریق ته لنجی و کوله بری انجام می شود، نمی توانیم تحولی در صنعت تولید داخلی را مشاهده کرد.

طبق اعلام رئیس مرکز پژوهش‌های صنف اتحادیه پوشاک که چندی پیش بیان شد، هر ساعت 6 کانتیر و هر روز 137 کانتینر پوشاک از ترکیه وارد کشور می‌شود.

در هفته های اخیر انتقادات فراوانی از قاچاق پوشاک از سوی رئیس اصناف،‌ رئیس اتحادیه و تمامی دست اندرکاران این صنعت به گوش رسید که دولت و دستگاه های ذیربط صدای این افراد را شنیده و کارهای ابتدایی برای جلوگیری از قاچاق را در دستور کار قرار دادند.

گمرک جمهوری اسلامی ایران برای ساماندهی واردات و جلوگیری از قاچاق پوشاک در کشور پیشنهاد داد که واردات پوشاک باید از طریق نشان تجاری (برند) صورت گیرد؛‌ مسعود کرباسیان رئیس گمرک در دومین نشست خود در هفته جاری با دبیرکل اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان صنایع نساجی ایران و اعضای کارگروه ساماندهی واردات پوشاک گفت، واردات پوشاک باید به سمتی پیش رود که از طریق نشان تجاری صورت گیرد.

این مقام مسئول اشاره کرده که اکنون بیشتر واردات غیرقانونی پوشاک از طریق کوله بری و ته لنجی صورت می گیرد و تولید داخل را با مشکل روبرو کرده اما از طرف دیگر کارت هایی به نام افراد حقیقی صادر می‌شود که الفبای تجارت را نمی دانند و از آنها برای واردات سوء استفاده می شود یعنی برخی افراد در کارت بازرگانی آنها ثبت شده که رشته فعالیت آنها واردات قطعات یدکی است، اما نسبت به واردات پوشاک اقدام می کنند و برای حل این موضوع باید دو راهکار را عملی ساخت، نخست واردات از طریق نشان تجاری و دیگر، فرد واردکننده کالای مرتبط با رشته فعالیت خود را وارد کند.

راه اندازی مرکز تجارت الکترونیک در اتحادیه برای جلوگیری از قاچاق

ابوالقاسم شیرازی رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و فروشندگان پوشاک در همین رابطه به خبر‌نگار آنا گفت: توسعه کسب و کار پوشاک ایرانی در دستور این اتحادیه در سال جاری قرار گرفته و توان جذب سرمایه های زیادی دارد.

شیرازی با اشاره به اینکه در حال حاضر ۲۰ هزار فعال صنفی در صنعت پوشاک تهران اشتغال دارند، گفت: در سال گذشته ۲۰۰۰ پروانه صنفی جدید برای پوشاک صادر شده که ۷۰۰ واحد در بخش تولید پوشاک و بقیه توزیعی هستند. چنانچه هر کدام حداقل ۲نیروی کار جدید جذب کنند، می‌توان گفت تا سه برابر مجوزهای صادره فرصت شغلی جدید ایجاد شده است.

رئیس اتحادیه پوشاک با انتقاد از واردات غیرقانونی پوشاک به کشور گفت: از کل پوشاک وارداتی به کشور فقط ۲۰ درصد به صورت رسمی و بقیه از طریق قاچاق وارد می‌شود. برای محدود شدن واردات کالای قاچاق، در مناطق آزاد نیز گمرک ایجاد شده که در تقویت تولید داخلی و کاهش واردات پوشاک موثر بوده، ضمن اینکه انگیزه تولیدکنندگان داخلی هم برای ایجاد برند بیشتر شده و منجر به کاهش قاچاق شده است.

شیرازی همچنین در راستای جلوگیری از ورود قاچاق پوشاک به کشور از راه اندازی مرکز تجارت الکترونیک در این اتحادیه در آینده نزدیک خبر داد.

شیرازی در پاسخ به سوالی در خصوص نظارت بر قیمت پوشاک گفت: میزان عرضه پوشاک در بازار تا ۳ برابر تقاضا است که این مسئله خود عاملی برای کنترل قیمت هاست. البته این به معنی نظارت نکردن نیست واکنون روزانه بیش از ۵۰۰ واحد صنفی پوشاک توسط اتحادیه نظارت و کنترل می شود.

وی افزود: به جای نظارت کردن باید مشتری مداری و خدمات پس از فروش وجود داشته باشد که این مهم در دستور اتحادیه پوشاک قرار گرفته است.

3میلیارد دلار پوشاک سالانه به کشور قاچاق می شود

محمدمهدی زاهدی رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی نیز گفت: صنعت پوشاک به لحاظ اقتصادی و فرهنگی می تواند تاثیر زیادی در حوزه های اجتماعی و روابط بین افراد در درون خانواده ها داشته باشد؛ لذا لازم است به فرهنگ پوشاک و پوشاک فرهنگی توجه ویژه ای شود.

وی افزود: صنعت پوشاک ۴۰ هزار میلیارد تومان در سال گردش مالی دارد و صنعتی است که برای ایجاد اشتغال، کم هزینه تر از سایر بخش ها در حوزه بنگاه های کوچک است.

وی ادامه داد: در حال حاضر سالانه ۳ میلیارد دلار پوشاک وارد کشور می شود که اکثر آن از طریق قاچاق است و این مسئله فضای زیادی از اشتغال و نیروی کار ایرانی را گرفته است.

زاهدی همچنین بر لزوم دانش بنیان کردن صنعت پوشاک در کشور تاکید کرد و گفت: برند سازی پوشاک ایرانی اهمیت بسیار زیادی دارد ضمن اینکه تولید باکیفیت و قیمت مناسب هم می تواند به رشد و توسعه صنعت پوشاک کمک کند.

تولید ایرانی با مارک خارجی

احمد کیمیایی اسدی فعال صنعت نساجی و عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران، درباره واردات قاچاق در سال گذشته تصریح کرد: سال 95 برای صنعت پوشاک، مثل سال 94، سال رکود بود.هرچند فعالان این صنعت با روی باز به استقبال این صنعت رفته بودند اما سال جاری هم با تغییر نه‌چندان قابل‌توجهی برای صنعت پوشاک و نساجی گذشت.

وی ادامه داد: در سال جدید باید نگاه تازه ای به صنعت پوشاک داشت، باید دولت یازدهم و دولت جدید به صنعت پوشاک به عنوان یک صنعت درآمدزا نگاه کنند،‌زمانی که تغییر نگاه در یک صنعت به صورت کلان رخ می دهد طبیعتا صنعتی همچون پوشاک دستخوش تغییرات مثبتی می شود.

این فعال صنعت نساجی گفت: حجم اشتغالزایی تمام صنعت پوشاک کم نیست و شغل های زیادی همچون یک زنجیر به این صنعت وابسته هستند، دولت باید چراهای زیادی را در این صنعت واکاوی و برطرف کند زیرا نبود قدرت رقابت، قیمت تمام شده زیاد، کیفیت پایین در برابر اجناس قاچاق و بالابودن قیمت پوشاک ایرانی اتفاقی نبوده و نباید آسان از این مسئله عبور کرد.

کیمیایی همچنین افزود: سرمایه گذاران خارجی که به ایران می آیند، از جنس پوشاک نیز هستند؛‌ دولت فضای پیرامون و بازار بین المللی منطقه ای کشور را اگر نگاه کند، تمرکز و تسهیل ورود سرمایه گذاران خارجی در این حوزه را باید تسهیل کند تا با سرمایه گذاری مشترک با طرف های ایرانی ابتدا تجهیزبنگاه، انتقال دانش، به کارگیری بنگاه های کوچکتر مرتبط چرخ دوخت و دوز این صنعت بچرخد.

وی گفت: کارگاه های تولید پوشاک ایرانی پیر و فرسوده هستند،‌اغلب ماشین آلات برای سالیان گذشته ای است که باید هر کارگر بر روی یک چرخ کلی وقت صرف کند تا یک تولید داشته باشد اما ماشین‌آلات جدید در یک روز چندین برابر پوشاک یا متر پارچه تولید می‌کنند که تنوع کیفیت و رنگ‌آمیزی و طرح آن‌هم قابل‌توجه است.

کیمیایی تصریح کرد: بیش از 95 درصد از پوشاک خارجی که سهم 50 درصدی در بازار داخل دارند، پوشاک قاچاق است و بسیاری از تولیدکنندگان ما به دلیل مسائل فرهنگی محصولشان را با مارک خارجی به فروش می‌رسانند و به همین دلیل باوجوداینکه آمار دقیقی وجود ندارد اما می‌توان گفت که سهم شرکت‌های داخلی و خارجی در بازار پوشاک ایران یکسان است.

وی در پایان گفت:‌ در نیمه دوم سال 95، بحث مبارزه با قاچاق به دلیل اشاره رهبر معظم انقلاب به لزوم مبارزه پیگیرانه با قاچاق بهتر از سال‌های دیگر دنبال شد اما هم چنان درزمینهٔ پوشاک، مستعد واردات غیررسمی در حجم وسیع هستیم.