چگونه کشفیات قاچاق ۲ هزار برابر شد؟

به گزارش گروه رسانه های دیگر خبرگزاری آنا از خبرآنلاین، پیاده‌سازی سامانه جامع امور گمرکی و پنجره واحد تجارت فرامرزی طی سه سال گذشته، نقش و تأثیر غیرقابل انکاری در مبارزه با قاچاق داشته است.گمرک با استفاده از تجهیزات و ابزارهای پیشرفته الکترونیکی و همچنین بهره‌گیری از تجربیات ارزشمند کارکنان خود موفق به کشف صدها تن کالا و انواع مواد مخدر به‌خصوص مواد مخدر صنعتی و پیش‌سازهای آن شده است.

الکترونیکی شدن رویه های گمرکی تاثیر قابل توجهی در پیشگیری و کشف کالای قاچاق داشته که در این خصوص می توان به الکترونیکی شدن پروانه ها و حذف پروانه های کاغذی،تشکیل بانک اطلاعاتی واردکنندگان ، نظارت الکترونیکی بر عملکرد گمرکات ، مانیفست الکترونیکی، اتصال الکترونیکی بارنامه ها به سامانه جامع گمرکی ،تبادل الکترونیکی اطلاعات میان گمرک وبندر و امکان استعلام الکترونیکی محموله ها توسط نیروی انتظامی و دیگر کارکردهای سامانه جامع گمرکی و پنجره واحد گمرک در پیشگیری و مبارزه با قاچاق کالا اشاره کرد.

در همین خصوص غلامرضا تاجگردون رییس کمیسیون برنامه،بودجه و محاسابت مجلس می گوید:« در گذشته نهادهای امنیتی عامل اصلی قاچاق بودند، اما هم اکنون این موضوع مطرح نیست. امضاهایی طلایی که در گمرکات و گمرک مرکزی داشتیم اصلا قابل مقایسه نیست. اگر کالا در کشور وارد می شد تا سه سال پیش به دلیل نبود جی پی اس نمی فهمیدیم که آیا دوباره خارج شده یا نه.»

او اضافه می کند:« پنجره واحدی که هم اکنون گمرک کار کرده واقعا از نظر ظرافت بسیار در آن کار شده است. در حال حاضر من به عنوان رییس کمیسیون اقتصادی مجلس به رییس کل گمرک بگویم که مجوز دهد یک ماشین وارد کنم، به ما می خندد و می گوید مگر می شود؟ اما چند سال پیش به راحتی انجام می شد.»

شفاف سازی در گمرک

مسعود کرباسیان رییس کل گمرک اما شفاف سازی ها در گمرک را موجب افزایش کشفیات و درآمدهای دولت از مجل گمرک ارزیابی می کندهآمارها نشان می دهد که درآمد ۱۱ماهه ۹۵ حقوق ورودی و عوارض گمرک در مقایسه با سال ۱۳۹۴ معادل ۶۰ درصد افزایش داشت.

کرباسیان می گوید:«در مالیات برارزش افزوده واردات که بخشی از آن را گمرک دریافت می کند ۲۵ درصد افزایش داشتیم و اگر معافیت ها را اضافه کنیم رقم درآمد به مراتب بیشتر می شود. صرفه جویی ناشی از کاهش فرآیند ترخیص کالا، فایده دیگر الکترونیکی شدن فرآیندهاست و هزینه هر روز معطلی کالا و گمرک، یک درصد ارزش کالا محاسبه می شود. یعنی اگر ۴۰ میلیارد دلار کالا وارد کشورمی شود با کاهش فرآیند ۲۶ روز به ۴ روز، بیش از ۳۳ هزار میلیارد تومان در هزینه ها صرفه جویی شده است که در نهایت به مصرف کننده تحمیل می شد.»

به جز گمرک، ۱۱ سازمان دیگر قاچاق را در سطوح مختلف بررسی می کنند.بررسی های نشان می دهد که رشد کشفیات قاچاق در گمرک در مقایسه با سال ۱۳۹۴ برابر ۹۵ درصد بوده که رشد آن در سال ۱۳۹۵ در مقایسه با سال ماقبل رو به افزایش است.

بر اساس گزارش وزارت اقتصاد،سامانه در حوزه‌ی کشفیات منجر به آن شده است که در حالی که سال‌های قبل دولت یازدهم کشفیات کشور در زمینه‌ی مواد مخدر در حدود ۱۵۰ کیلوگرم در سال بود، سال ۹۴ معادل ۳۰۰ تن بر حجم کشفیات اضافه شود. ضمن اینکه با این سامانه امکان استفادت از فیش‌های جعلی هم گرفته شده است.
افزایش درآمد گمرکی
بر همین اساس، وزارت امور اقتصادی و دارایی گزارش داده که:« عملکرد درآمدی گمرک در زمینه حقوق ورودی در سال گذشته افزون بر ۱۸۱ هزار میلیارد ریال بود که این مبلغ وصول و به حساب خزانه واریز شده است؛ این میزان درآمد نسبت به مدت مشابه سال قبل ۶۱ درصد افزایش داشته است؛ بر پایه این گزارش، کارنامه عملکرد گمرک در بخش درآمدی نشان می دهد این سازمان علاوه بر موفقیت در وصول حقوق ورودی، در بخش وصول عوارض و سایر درآمدها نیز توفیقات قابل توجهی داشته است.

هم اکنون پنجره واحد برای هر سندی شناسه پرداختی صادر می‌کند که تاجر موظف است برای پرداخت به بانک آن را به همراه داشته باشد و تائید پرداخت آن مبالغ از طریق سامانه سداد بانک ملی ایران به گمرک اعلام می‌شود که به‌منزله پرداخت قطعی حقوق دولت است.همین اقدام به‌ظاهر کوچک یکی از اساسی‌ترین دلایل تحقق بیش از 100 درصدی درآمدهای گمرک در لایحه بودجه سال 94 و 95 بود. تا جایی که محمدباقر نوبخت ️رییس سازمان برنامه و بودجه با ارسال نامه‌ای به رییس جمهور به دلیل تحقق بی سابقه درآمدهای مالیاتی و گمرکی در سال گذشته از وزیر اقتصاد تقدیر کرد.

آنطور که وزارت اقتصاد گزارش داده،گمرک ایران در سال گذشته توانسته است 18 هزار و صد میلیارد تومان درآمد کسب کند. در حال حاضر گمرک ایران می‌تواند به‌صورت لحظه‌ای و برخط درآمد خود را گزارش کند.

این در حالی است که گمرک ایران دولت گذشته هزینه کل طرح سامانه جامع گمرک حدود 3106 میلیارد ریال پیش بینی کرد. برآورد این طرح شامل 1553 میلیارد ریال به عنوان هزینه های ریالی و 36.1 میلیون یورو به عنوان هزینه های ارزی می شد. این در حالی است که رئیس کل کنونی گمرک ایران 15 مهر ماه در مراسم رونمایی از سامانه جامع امور گمرکی گفت:« هزینه را 5 درصد بودجه پیش بینی شده برای طرح گمرک نوین عنوان کرد و گفت که تاکنون این رقم توسط گمرک دریافت نشده است.»

اقدام جدید گمرک

برنامه های شفاف سازی که نتیجه مستقیم آن کاهش میزان قاچاق از یک سو و افزایش درآمدهای دولت ناشی از شفاف سازی از سوی دیگر شده،سبب تدون برنامه های تازه از سوی گمرک ایران شده است .اضافه کردن یک دستگاه ایکس ری کامیونی پیشرفته که قرار است طی روزهای آینده وارد بندر شهید رجایی شود،یکی از نیازهای اساسی گمرک برای مقابله با قاچاق بوده که طی سالهای گذشته به دلیل تحریم ها امکان تهیه آن فراهم نبود.این دستگاه ایکس ری بسیار پیشرفته قادر است در کمترین زمان ممکن محتویات کانتینرها را در حال حرکت اسکن و تصاویر را در اختیار بخش فنی گمرک قرار دهد.

روزانه به طور میانگین ۲۰۰۰ کانتینر از بندر شهید رجایی وارد می شود که بخشی از این کانتینرها واردات قطعی بوده و بخش دیگری به ترانزیت خارجی از طریق بندر شهید رجایی اختصاص دارد. در سال ۱۳۹۵ در مجموع ۴۴ میلیون تن انواع کالا از این گمرک صادر و مقدار ۱۰ میلیون تن نیز وارد کشور شد. علاوه بر این مقدار ۵میلیون تن انواع کالا نیز از طریق گمرک شهید رجایی بندر عباس در سال ۱۳۹۵ ترانزیت شده است که در مقایسه با سال ۱۳۹۴ به میزان ۳۳ درصد رشد داشته است.