اجدادی که از آب سردرآوردند

به گزارش گروه علم و فناوری آنا به نقل از گیزمگ، در اواسط دوره «دونین» که به حدود 385 میلیون سال پیش برمی‌گردد، اجداد اولیه ما نخستین گام‌های حیاتی خود را بیرون از آب برداشتند و قدم بر سرزمین خشکی نهادند. اما در حالی که تکامل باله‌ها به اندام‌ها بیشترین بخش این تحول را شامل می‌شود، محققان دانشگاه نورث‌وسترن تئوری‌های جدیدی را مطرح کرده‌اند مبنی بر اینکه تکامل چشم‌های بهتر و قوی‌تر اولین قدمی بود که چهارپایان برای جست‌وجوی غذا از رودخانه و دریاچه بیرون گذاشتند.

تمام مهره‌داران چهارپا شامل پستانداران، خزندگان، پرندگان و دوزیستان از گروهی موسوم به چهارپایان منشأ می‌گیرند که آنها نیز پیش از خروج از آب به خشکی از ماهی‌ها تکامل یافته‌اند. این گام بزرگی برای ما محسوب می‌شد ولی ما اولین نوع حیاتی نیستیم که به این شکل پدید آمده‌ایم بلکه بی‌مهرگانی مانند حشرات، سخت‌پوستان و عنکبوتیان حدود 50 میلیون سال پیش از ما شکل گرفتند.

دانشمندان تئوری تازه‌ای ارائه داده‌اند مبنی بر اینکه هم‌زمان با شکل‌گیری چشم‌ها در جانوران نخستین، آنها قادر بوده‌اند انواع منابع غذایی دست‌نخورده و بکر را ببینند و راحت‌تر پیدا کنند و همین امر، انگیزه‌ای را برای تکامل و تشکیل اندام‌های دست و پا در این جانوران ایجاد کرد.

طبق این تئوری، جانوران پیش از انتقال از آب به خشکی، با افزایش قابل توجهی در توانایی بصری گروه مهره‌داران مواجه شدند و همین موضوع باعث شد تا بتوانند حجم بالایی از ذخائر مواد غذایی استفاده نشده را مانند هزارپاها و عنکبوت‌ها را روی زمین مشاهده کنند. این امر باعث تکامل موجودات و جایگزینی دست و پا به جای باله شد.

محققان 59 فسیل مربوط به دوران قبل از آن را مورد مطالعه قرار دادند که به همان زمان و دوران بعد از انتقال چهارپایان از آب به خشکی بازمی‌گردد که به ویژه روی اندازه کاسه چشم و اندازه بلندی سر تمرکز دارد.

حدود 12 میلیون سال قبل از انتقال از آب به خشکی، متوسط اندازه کاسه چشم حدود 13 میلی‌متر بود اما تا آن زمان، این جانوران سرانجام از آب به خشکی منتقل شده بودند و اندازه آن حدودا سه برابر شده بود و به 36 میلی‌متر رسیده بود.

به گفته محققان، چشم‌های بزرگ‌تر هیچ امتیازی از نظر تکاملی در زیر آب ندارند و تنها تا حد بسیار ناچیزی محدوده بینایی را بیشتر می‌کند. آنها با فعال کردن شبیه‌سازهای کامپیوتری محیط‌های مختلف بینایی شامل آزمایش در آب شفاف و کدر در نور روز و خارج از آب در حالت روز و شب دریافتند که چشم‌های بزرگ‌تر در خارج از آب 70 برابر بیشتر قابلیت مشاهده دارد.

بنابراین، تا زمانی که اندازه چشم‌ها سه برابر شده بود، جانوران فضایی به طور بصری می‌توانستند از خارج از آب تا یک میلیون برابر بهتر اوضاع را کنترل کنند. در واقع، چشم‌های بزرگ‌تر در داخل آب به دلیل محدود شدن دید مستقیم جانور فاقد ارزش است. اما همین چشم بزرگ وقتی که جانور از آب خارج می‌شود اهمیت بالایی پیدا می‌کند.

مترجم: ندا اظهری