واردات سالانه یک میلیارد دلار لوازم آرایشی به کشور/ بیش از نیمی از محصولات غیرمجازند

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری آنا، ایران در میان کشورهای جهان مقام هفتم را در مصرف لوازم آرایشی دارد و در واردات و مصرف مواد آرایشی سومین مصرف کننده لوازم آرایشی در خاورمیانه است. با این حال آمریکا، اتحادیه اروپا و ژاپن سه تولید کننده بزرگ لوازم آرایشی جهان هستند.

بر اساس آمارهای رسمی سازمان غذا و دارو، سالانه بیش از یک میلیارد دلار لوازم آرایشی در ایران استفاده می‌شود که بسیاری از این لوازم آرایشی از طریق قاچاق و تجارت چمدانی وارد کشور می‌شود (۲۵ تا ۳۰درصد کل این محصول) و به خاطر غیر استاندارد و تقلبی بودن موجب بروز عوارض جسمی و صدمه پوستی و بیماری‌هایی چون آلرژی پوست، زخم‌های پوستی و حتی سرطان می‌شود.

در همین راستا مصطفی اسماعیلی معاون اداره کل فرآورده‌های آرایشی و بهداشتی سازمان غذا و دارو در گفت‌وگو با آنا به بررسی وضعیت مصرف و بازار مواد آرایشی - بهداشتی در ایران پرداخته است.

* حجم مواد آرایشی و بهداشتی تقلبی و قاچاق در بازار چقدر است؟

- ایران از نظر آمار جمعیتی هفدهمین کشور جهان است و از نظر مصرف محصولات آرایشی بهداشتی کشور هفتم است و طبیعی است که سرانه مصرف محصولات آرایشی بهداشتی کشور نسبت به جمعیت کشور بسیار بالاست. طبق آمار رسمی در سال حدود یک میلیارد دلار واردات این نوع محصولات به کشور وجود داشته و آمار غیر رسمی که عموما هم قابل شمارش نیست میزان به مراتب بیشتری را نشان می‌دهد و گویای این واقعیت است که بیش از نیمی از لوازم آرایشی و بهداشتی از کانال‌های غیر رسمی وارد کشور می‌شوند که جای بسی تامل دارد و قطعا متولیان مربوطه به خصوص در حوزه فرهنگ بهتر می‌توانند پاسخگوی این تقاضای بالا در کشور خواهند بود.

* تاکنون چه اقداماتی برای مبارزه با قاچاق مواد آرایشی و بهداشتی انجام شده؟ آیا برچسب اصالت توانسته حجم بازار قاچاق را کاهش دهد؟
- قطعا تاثیرات خوبی داشته است اما باید به مرزهای گسترده کشورمان با کشورهای حوزه خلیج فارس، عراق، ترکیه، پاکستان و دیگران توجه ویژه کرد. باید تمام راه‌های ورود این‌گونه محصولات را به کشور دشوار کرد اما به هر صورت به دلیل استفاده لحظه‌ای و مستمر از فراورده‌های آرایشی و بهداشتی و اثرگذاری بالای آن‌ها در سلامت، بهترین راه شناسایی محصولات اصل از تقلبی «سامانه مدیریت و نظارت بر محصولات سلامت» سازمان غذا و دارو است که در راستای تحقق سیاست‌های کلان نظام سلامت تهیه و با اهداف نظارت بر زنجیره تامین، توزیع، عرضه محصولات سلامت محور دارو و فرآورده‌های طبیعی گیاهی، سنتی و مکمل، غذا، آرایشی و بهداشتی و تجهیزات و ملزومات پزشکی در سطح کشور- ایجاد نظام رهگیری و ردیابی محصولات سلامت محور در طول زنجیره - ایجاد نظام پایش و کنترل کیفی و کمی محصولات سلامت محور براساس آمایش در همه سطوح- ایجاد سیستم واکنش سریع و فراخوان محصولات نامنطبق در سراسر کشور در همه سطوح، آماده بهره برداری شده است.

این اپلی‌کیشن کنترل، ردیابی و رهگیری فراورده‌های سلامت محور، هم اکنون در سایت ttac.fdo.gov.ir قرار گرفته است. تمامی خریداران کالاهای سلامت محور می‌توانند با دانلود این نرم افزار، آن را بر روی گوشی‌های همراه خود نصب کنند. درحال حاضر افرادی که نرم افزار گوشی‌های آن‌ها با سیستم عامل android است می‌توانند از این اپلی کیشن استفاده کنند ولی در ماه‌های آینده گوشی‌های با سیستم عامل os و windos نیز به آن اضافه می‌شوند البته همچنان امکان استعلام از مسیر‌های قدیمی مثل پیامک ویا تلفن گویا نیز وجود دارد.

* هم اکنون انواع تقلبی بسیاری از برند‌های معروف لوازم آرایشی نیز در بازار موجود است و تشخیص آن مشکل است در این زمینه چه توصیه‌ای دارید؟

- طبیعی است که تقلب در تمامی محصولات و برند‌ها بصورت بالقوه وجود دارد و شاید به دلیل سودجویی بیشتر، جعل برند‌های معتبر صرفه اقتصادی بیشتری هم برای متخلفان داشته باشد. برهمین اساس به مردم اعلام می‌کنیم در صورت استعلام برچسب اصالتی، تمام اطلاعاتی که اصالت یک محصول را نشان می‌دهد مثل نام کالا، تاریخ تولید، انقضاء، نام تولیدکننده، واردکننده، اصل یا تقلبی بودن محصول مشخص خواهد شد. از نظر ما به فرآورده‌هایی که در این سامانه شناسه ندارند به راحتی نمی‌توان اعتماد کرد. به دلیل اینکه سیستم را تغییر داده‌ایم ممکن است فرآورده‌هایی که برچسب اصالت قبلی را داشته و اصل هستند از سیستم تائیدیه نگیرند پس تنها راه تشخیص محصول اصل از تقلبی، استعلام از سامانه مذکور است. البته برخی شرکت‌ها، سامانه‌ای راه‌اندازی کرده‌اند که در صورت رجوع به آن‌ها محصولات تقلبی‌شان را تائید می‌کند که ما هم از طریق استعلام شماره تلفن‌ها از طریق مراجع قانونی پیگیر تخلف آن‌ها نیز هستیم.
* آیا سازمان غذا و دارو در سال جدید برنامه‌ای برای کنترل مواد آرایشی و بهداشتی تقلبی که در شرایط غیر بهداشتی تولید می‌شود، دارد؟ در مورد انواع قاچاق چه طور؟

- بله، سازمان غذا و دارو به عنوان مسئول سلامت این محصولات و در راستای جلوگیری از ورود کالاهای قاچاق و غیرمجاز علاوه بر نظارت‌هایی که در سطح عرضه دارد اخیرا در حال انعقاد تفاهمنامه همکاری با صنف خرازان بعنوان متولی محصولات آرایشی و بهداشتی هستیم تا طی بازرسی‌های مشترک و گسترده سطح عرضه را از وجود آن‌ها پاک کنیم. این تفاهم نامه در موضوعاتی همچون استفاده بهینه از ظرفیت‌ها، توانمندی‌های اجرایی و تشریک مساعی به منظور تسریع در دستیابی به اهداف و برنامه‌های مورد توافق طرفین است. فراهم کردن زیر ساخت‌های لازم جهت آموزش و فراگیری ناظران و بازرسان اتحادیه در خصوص آشنایی با قوانین و مقررات سازمان غذا و دارو، نحوه نظارت و بررسی کالاهای فرآیند شده آرایشی و بهداشتی و مشارکت در کنترل و پایش فراورده‌های آرایشی و بهداشتی در سطح بازار و کنترل آن از موضوعاتی است که اتحادیه صنف خرازان و سازمان غذا و دارو برنامه‌هایی را برای این موضوعات دارند.

برنامه دیگر طرح درجه‌بندی کارخانجات آرایشی و بهداشتی توسط رئیس سازمان غذا و دارو است که در این راستا چک لیست ارزشیابی به تمام دانشگاه‌ها ابلاغ شده است و ما بر اساس اطلاعاتی که از این گزارش ها به ما می‌رسد می‌توانیم جمع بندی کلی در رابطه با وضعیت کارخانجات آرایشی و بهداشتی در کشور داشته باشیم.

بر اساس اطلاعاتی که از این ارزشیابی در دسترس ما قرار می‌گیرد می‌توانیم در سال جاری برنامه ریزی را در جهت ارتقای کارخانجات آرایشی و بهداشتی در کل کشور داشته باشیم. در این چک لیست ارزشیابی، ما کارخانجات را بر اساس امتیازی که می‌گیرند در چهار رتبه A، B، C، D قرار می دهیم و کارخانجاتی که امتیاز بالایی بگیرند در درجه‌های A و B قرار می‌گیرند و تسهیلاتی از جمله اینکه با تفاهم نامه‌ای که با گمرکات کشور انجام شده به این کارخانجات اجازه می‌دهیم که مواد اولیه مورد لزوم در پروانه‌های ساخت خود را از گمرکات کشور ترخیص کنند از دیگر تسهیلات نیز می‌توان به صدور گواهی بهداشت با سر برگ واحد تولیدی جهت صادرات که باید به تایید معانت غذا و داروی دانشگاه ناظر برسد.

* چه توصیه‌ای به مردم در مورد مواد آرایشی و بهداشتی قاچاق و تقلبی دارید؟

- تمامی محصولات آرایشی و بهداشتی وارداتی باید دارای برچسب اصالت کالا باشند در این صورت از لحاظ نظارت دقیق و کنترل آن‌ها از سوی سازمان غذا و دارو تضمین لازم وجود دارد اما کسانی که از فروشندگان معابر عمومی، مترو و بطور کل مراکز غیر مجاز این محصولات را خریداری می‌کنند بدانند که اگر لوازم آرایشی تقلبی باشند- که باکیفیت گفته شده قطعا هم هستند- در ترکیبات خود مواد زیان آور به بدن دارند و این‌ها مواد شیمیایی‌ای هستند که ممکن است از شاخص‌های مجاز تخطی کرده و محتوی سرب و آرسنیک باشند که به ارگا‌ن‌های داخلی بدن مثل کبد و کلیه به شدت آسیب وارد می‌کند لذا موکدا به مردم توصیه می‌شود نه به آن‌ها که صددرصد تقلبی‌اند و نه آنهایی که ظاهرا اصل هستند و از مسیر‌های غیر قانونی می‌آیند اعتماد نکنند ضمن اینکه هنگام خرید مواد آرایشی و بهداشتی از مکان‌های مجاز مثل داروخانه‌ها و مراکز تحت نظارت صنوف، به برچسب‌های اصالت درج شده بر محصولات نیز دقت کنند و درصورت عدم مطابقت کد ۱۶رقمی برچسب با محصول مراتب را از طریق شماره تلفن ۱۴۹۰، روابط عمومی سازمان غذا و دارو، معاونت‌های غذا و داروی دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور و یا نیروی انتظامی به اطلاع برسانند تا در اسرع وقت با متخلفان برخوردهای لازم به عمل آید.