رویاهای اولاند برای خاورمیانه/ چرخش اعراب از سمت واشنگتن به پاریس

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا، سرسختی فرانسه در مذاکرات هسته‌ای ایران و همراهی آن با کشورهای عرب حوزه خلیج فارس در مورد بحران‌های منطقه‌ای موجب به وجود آمدن راه‌های استراتژیک جدیدی در خاورمیانه شده است؛ راه‌هایی که با سفر «فرانسوا اولاند» رئیس‌جمهوری فرانسه، به منطقه در هفته جاری قدرتمند‌تر می‌شود و فضایی مناسبی را برای پاریس ایجاد می‌کند.

گفته‌ می‌شود بی‌اعتمادی اعراب به واشنگتن به خصوص پس از انقلاب‌ها در کشورهای عربی و همچنین موضع سرسختانه پاریس در مذاکرات هسته‌ای با ایران را دلیل چرخش آن‌ها به سمت پاریس دانسته است.

در همین راستا، روز سه‌شنبه فرانسوا اولاند رئیس‌جمهوری فرانسه اولین رهبر غربی خواهد بود که به صورت افتخاری در نشست شورای همکاری خلیج فارس شرکت می‌کند. حضور اولاند در منطقه، همزمان با ادامه عملیات ائتلاف سعودی در یمن تازه‌ترین اقدام پاریس برای تحکیم روابط با شیوخ حاشیه‌نشین خلیج فارس به شمار می‌آید.

اولاند طی سه سال ریاست جمهوری‌اش برای چهارمین بار به عربستان سفر می‌کند و این در حالی است که «نیکلا سارکوزی» رئیس‌‌جمهوری سابق این کشور، تنها سه بار به ریاض رفت.

سفر فرانسوا اولاند رئیس‌جمهوری فرانسه، به منطقه در هفته جاری و حضور وی به‌عنوان مهمان افتخاری در نشست سران کشورهای حوزه خلیج فارس در ریاض درست چند روز قبل از عزیمت شیوخ منطقه به کمپ دیوید، نشان از رقابت پنهان و آشکار پاریس و واشنگتن در منطقه خلیج فارس است.

اولاند پس از کسب قدرت در سال ۲۰۱۲ تلاش کرد رویکر خاورمیانه‌ای فرانسه را تقویت و فضای مناسب‌تری در این منطقه برای پاریس ایجاد کند. فروش جنگنده‌های رافائل به ارزش هفت میلیارد دلار به قطر، جهت این رویکرد را بیشتر نشان می‌دهد.

اولاند اولین رهبر غربی است که در نشست شورای همکاری خلیج فارس شرکت می‌کند. تلاش فرانسه برای افزایش روابط خود با کشورهای عرب خلیج فارس در حالی انجام می‌شود که عربستان وارد نوعی تنش پنهان با آمریکا در پاره‌ای از مسائل و موضوعات مهم منطقه‌ای شده است.

علاوه بر این آمریکا از سال ۲۰۱۰ استراتژی نظامی خود را بر پایه تمرکز بر آسیا برنامه‌ریزی کرده است. تصور می‌رود تمرکز آمریکا بر خاورمیانه طی یک دهه آینده کاسته خواهد شد و از همین رو فرانسه تلاش دارد تا جای خالی آمریکا را در این منطقه پر کند.

یکی از محورهای مهم مذاکرات رئیس‌جمهوری فرانسه با شیوخ عرب منطقه علاوه بر موضوعات اقتصادی و تجاری به‌ویژه فروش جنگ افزارهای نظامی، بحران‌های مهم منطقه‌ای از جمله جنگ یمن، سوریه و مبارزه با داعش در عراق خواهد کرد. به همین دلیل لوران فابیوس و ژان ایو لودریان وزیران امور خارجه و دفاع، اولاند را در این سفر همراهی خواهند کرد.

همچنین فروش تسلیحات نظامی مدرن به کشورهایی با نظام‌های حکومتی توتالیتر، مستبد و دیکتاتوری خانوادگی- اشرافی، با اصل عدم حمایت پاریس از این نوع نظام‌های سیاسی همخوانی ندارد و نشانگر رویکرد دوگانه پاریس در برخورد با مقوله حقوق بشر است.

فرانسه نمی‌تواند افراطیون و جهادگران در آفریقا (مالی، نیجریه، سومالی و...) را که از حمایت قطر و عربستان سعودی برخوردار هستند، نادیده بگیرد و از طرفی دیگر عربستان را مهم‌ترین متحد خود در خاورمیانه قلمداد کند. این یک تناقض و پارادوکس در رفتار سیاسی الیزه به‎شمار می‌رود.

کشورهای میزبان اولاند در این تور خاورمیانه‌ای تولید کننده و صادر کننده نفت، گاز و البته هسته مرکزی تغذیه افکار افراطی و حمایت از تروریسم به‌شمار می‌روند. همین کشور‌ها فرانسه را وادار کردند تا در نشست ژنو ۲، جمهوری اسلامی ایران را نادیده بگیرد. در حالی که سازمان ملل و برخی از طرف‌های اصلی این منازعه از این دعوت دفاع کرده بودند.

بسیاری در فرانسه بر این باوراند که اقدامات الیزه اتحاد و یکپارچگی ملی را تحت‌الشعاع قرار خواهد داد و صلح داخلی را با خطر جدی روبه‌رو می‌سازد چراکه تقریبا شش میلیون مسلمان ساکن فرانسه شاهد روابط استراتژیک و تنگاتنگ کشورشان با کشورهایی است که نمایندگی مسلمانان رادیکال و افراطی را بر عهده دارند و این امر شاید بر افکار و عقاید مسلمانان فرانسوی به‌ویژه قشر جوان تاثیرات سوئی ایجاد کند.

بنابراین سفر رسمی رئیس‌جمهوری فرانسه به دو کشور قطر و عربستان که رقبای شناخته شده در مسائل منطقه‌ای و حوزه شورای همکاری خلیج فارس به‌شمار می‌روند، نشان می‌هد فرانسه تمایل دارد با هر دو کشور رقیب بازی موازی و همسانی را شروع کند. از سوی دیگر با توجه به نقش این دو کشور در تامین مالی و لجستیکی گروه‌های تروریستی از جمله داعش و جبهه النصره و موضع یکسویه پاریس در قبال تحولات خاورمیانه، کمکی به تقویت صلح و ثبات و امنیت منطقه نخواهد کرد و به معنای چشم پوشی از واقعیت‌های منطقه است.

در این حال گفت‌وگو درباره چگونگی اجرای قطعنامه‌های ضد تروریسم شورای امنیت سازمان ملل متحد در مبارزه با داعش، جبهه النصره، القاعده در دستور کار فرانسوآ اولاند در دیدار با رهبران قطر و عربستان سعودی قرار نخواهد داشت. استمرار حمایت از این گروه‌ها و باز بودن مرز‌ها و تردد تروریست به خاک سوریه، عراق و... موجب نگرانی افکار عمومی است.

همچنین نگاه یک سویه فرانسه به تحولات منطقه که در چارچوب سخنرانی‌ها، اظهارات و مصاحبه‌های رئیس‌جمهور و وزرای دفاع و خارجه این کشور در سفر به کشورهای جنوبی حوزه خلیج فارس مطرح می‌شود، با توجه به نقش برخی از این کشور‌ها در تامین مالی و لجستیکی گروه‌های تروریستی (داعش، جبهه النصره)، بی‌شک نگرانی محافل داخلی فرانسه از روند افزایش پیوستن اتباع فرانسوی به گروهک‌های تروریستی از جمله داعش در عراق و سوریه را تقویت خواهد کرد.

مانوئل والس، نخست‌وزیر فرانسه، در دفاع از برنامه دولت این کشور برای جلوگیری از پیوستن اتباع فرانسوی به نیروهای داعش هفته گذشته گفته بود: «ما باید به این پدیده جدید توجه خاص کنیم چون خطرات آن در خاک فرانسه وجود دارد.»

پرهیز مقامات کاخ الیزه از محکومیت کشتار مردم در یمن توسط جنگنده‌های سعودی نقض صریح ادعای مقامات فرانسوی در ا حترام به اصول انسانی است و نشانگر واهی بودن چنین ادعاهایی است و از سوی دیگر اینکه اشتباه فرانسه در اتخاذ موضع گیری مبتنی بر حمایت از حملات نظامی عربستان به یمن باعث افزایش خطر گروه‌های افراطی و تروریستی در منطقه و جهان را در پی خواهد داشت.

تحولات چند ساله اخیر در منطقه خاورمیانه بالاخص در سوریه و کشتارهای عظیم صورت گرفته در یمن طی چند ماهه گذشته که با چراغ سبز و حمایت‌های برخی کشور‌ها مانند فرانسه صورت می‌گیرد، گویای این امر است که متاسفانه برخی کشورهای ثروتمند حوزه خلیج فارس همچنان به عنوان منبع سودآوری برای فروش تسلیحاتی فرانسه و برخی دیگر کشورهای فرا منطقه‌ای عمل می‌کنند.

متاسفانه آنچه اکنون در منطقه خاورمیانه به عینه دیده می‌شود تلاش بازیگران منطقه‌ای با بهره‌گیری از تروریست‌ها برای تغییر در موازنه منطقه‌ای به نفع خود و تحقق پاره‌ای آمال و آرزوهای دست نیافتنی است. سکوت همراه با رضایت فرانسه وحمایت‌های‌ گاه و بیگاه ضمنی و صریح آن در برابر این سیاست‌ها، آینده منطقه را با هاله‌ای از ابهام رو به رو ساخته است.

اقدامات مداخله‌جویانه الیزه در ورای مرزهای فرانسه در چارچوب ناکامی‌های دولت این کشور به رهبری فرانسوا اولاند از حزب سوسیالیست و شکاف‌های ایجادشده در آن حزب و نیز کاهش شدید محبوبیت حزب و دولت در نزد اذهان عمومی نیز قابل ارزیابی است. البته این تفکر را می‌توان مورد حمایت برخی جناحهای درون حزب سوسیالیست دانست.

برخی از جریان سیاسی که در تلاش‌اند با توسل به سیاست فرا فکنی و دامن زدن به بحران‌های منطقه‌ای، بر ناکامی‌های دولت سرپوش بگذارند. البته این نوع اقدامات بی‌هوده بوده و به کاهش مشکلات اولاند و جریان مذکور کمکی نخواهد کرد.

اکنون آمریکا و برخی دیگر از متحدان آن به این باور مهم دست یافته‌اند که برقراری ثابت و امنیت منطقه‌ای منهای ایران و بدون حمایت و حضور ایران و اجرای هرگونه مدل امنیتی موثر در منطقه بدون بازیگری ایران به سرانجام مقصود نخواهد رسید.

مقابله با عادی‌سازی روابط کشورهای منطقه بر اساس اصول همزیستی مسالمت آمیز و حسن همجواری، سیاست دیرینه است که از سوی فرانسه و برخی دیگر از بازیگران بین المللی پیگیری می‌شود تا بتوانند جای پای خود را برای ادامه حضور منطقه‌ای حفظ کنند. سنگ اندازی فرانسه به نیابت از عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی در جریان مذاکرات هسته‌ای برآمده از این سیاست است.

استفاده از تجربه و اشتباهات آمریکا در منطقه از سوی پاریس برای حل بحران‌های خاورمیانه از جمله سوریه و یمن در چارچوب ضرورت نگاه واقع بینانه به تحولات منطقه برای دستیابی به حل مشکلات و بحران‌ها و پرهیز از نگاه یک سویه ضروری و حیاتی است و زمینه ساز ایجاد ثبات و امنیت پایدار در منطقه است.

قرارداد فروش رافائل در دستور کار اولاند در قطر

در دیدار امروز خود با مقامات قطری، قرارداد ۷. ۸ میلیارد دلاری فروش ۲۴ فروند رافائل را به این کشور کوچک اما ثروتمند حاشیه خلیج فارس که خود را درگیر رقابت با عربستان می‌بیند و در عین حال تلاش می‌کند متحدی افزون بر واشنگتن بیابد، نهایی کند.

در خلال چند ماه اخیر شرکت فرانسوی «داسو» موفق شده به ۱۰ سال انزوای خود در فروش جنگنده‌های پیشرفته‌اش پایان دهد و ۳ قرارداد مهم خارجی را امضا کند؛ فروش ۲۴ جنگنده به مصر در فوریه، ۳۶ جنگنده به هند در دو ماه بعد و ۲۴ جنگنده به قطر.

فرانسه پیش از این در ماه فوریه هم قرارداد مشابهی با دولت مصر، اصلی‌ترین دشمن اخوان‌المسلمین بست و انتظار دارد به زودی قراردادهای تازه‌ای نیز برای فروش رافائل‌ها، روی میز داشته باشد.