موضع‌گیری‌ نژادپرستانه ترامپ و شانس دوچندان «فروشنده» در اسکار

پس از صدور فرمان رئیس‌جمهور آمریکا، اصغر فرهادی به‌عنوان یک شهروند ایرانی، از سفر به آمریکا منع شد. پس از آن اخبار تأییدنشده‌ای رسید که ممکن است برای او استثنائی قائل شوند؛ اما فرهادی قاطعانه اعلام کرد که با اماواگر در اسکار شرکت نمی‌کند و در اعتراض به فرمان تبعیض‌آمیز ترامپ، اسکار را تحریم کرد و متن سخنرانی‌‌ای را که می‌خواست در صورت برنده‌شدن در اسکار بخواند منتشر کرد. او در بخشی از آن می‌گوید:‌ «تندروها با وجود جنگ‌ها و دعواهای سیاسی‌شان در همه‌جای دنیا، بسیار شبیه به‌هم به جهان می‌نگرند. آنها برای درک جهان چاره‌ای ندارند جز تقسیم آن به دو بخش «ما و دیگران»، تا همواره با ساختن تصویری هولناک از «دیگران»، مردم کشورشان را دچار ترس از آنها بکنند». در بخش دیگری از این نوشته او تأکید می‌کند که «شباهت‌های مردم جهان بسیار بیشتر از تفاوت‌هایشان است» و بر نیاز به همدلی و همبستگی پافشاری می‌کند. پس از آن آکادمی اسکار نیز در پشتیبانی از فرهادی بیانیه‌ای صادر و حکم اجرائی ترامپ را محکوم کرد. در این بیانیه آمده است: «آکادمی اسکار مراسمی برای بزرگداشت دستاوردهای هنری سینماست و تلاش دارد مرزها را بردارد و مخاطبانی از تمام جهان داشته باشد، فارغ از تابعیت، نژاد یا دینشان. به‌عنوان نهادی که پشتیبان فیلم‌سازی و حقوق‌بشر در تمام جهان است، از اینکه اصغر فرهادی- برنده اسکار برای فیلم «جدایی نادر از سیمین»- و عوامل فیلم فروشنده تنها به دلیل دین یا ملیتشان از ورود به آمریکا منع شده‌اند بسیار متأسف و برآشفته شدیم».
هم‌زمان قانون جنجالی‌ای که رئیس‌جمهوری آمریکا تلاش در وضع آن داشت که بعدا از سوی یک قاضی فدرال متوقف شد، واکنش شدید همه نامزدهای اسکار فیلم‌های خارجی‌زبان را برانگیخته است. مارتین باتلر و بنتلی دین، کارگردانان فیلم «تانا» که از سوی استرالیا در بخش بهترین فیلم خارجی رقابت می‌کند، در بیانیه‌ای چنین گفتند: «بخش فیلم‌های خارجی اسکار تماما درباره ستایش گوناگونی فرهنگی در سینماست و به‌همین‌دلیل است که نبودن اصغر فرهادی در این مراسم بسیار ناراحت‌کننده است. ما تصمیم او را درک می‌کنیم و پشتیبان او هستیم. آنچه دلگرم‌کننده است این است که مردم آمریکا آرام ننشسته‌ و از دموکراسی خود برای پایان‌دادن به دیوانگی ترامپ استفاده کرده‌اند. ما امیدواریم آنها بازننشینند». مارتین زندولیه، کارگردان دانمارکی که با فیلم «سرزمین من» در این رقابت شرکت دارد، نیز توضیح داد که کاملا اصغر فرهادی را می‌فهمد و از هر تصمیمی که او درباره آمدن یا نیامدن به اسکار بگیرد حمایت می‌کند. او در بخش دیگری از سخنانش گفت: «حتی فکر اینکه بخواهند افرادی را به دلایل کلی مذهب یا تابعیت از سفر منع کنند خائنانه است و شاید به‌همین‌دلیل است که تا این لحظه تبدیل به قانون نشده است. هنگامی که انسان‌ها از روی ترس و قضاوت‌های نادرست نسبت به‌هم واکنش نشان می‌دهند شرایط خطرناکی به وجود می‌آید و ما باید دراین‌باره از گذشته خود درس بگیریم». مارن آدی، کارگردان فیلم «تونی اِردمن» و نماینده آلمان در بخش اسکار بهترین فیلم خارجی،، باور دارد که قانون ممنوعیت سفر اتباع هفت کشور به آمریکا روی همه تأثیر دارد و تفاوتی ندارد اهل کجا باشیم. او در مصاحبه‌ای گفت: «من فکر می‌کنم این ماجرا روی همه ما تأثیر گذاشته و برای من مهم نیست که دونالد ترامپ دست روی چه کشورهایی گذاشته است. درهم‌آمیختن موضوع پناه‌جویان با تروریسم کاری وحشتناک است، سیاستی غیرانسانی است، چراکه ترس ایجاد می‌کند و نژادپرستی را در افراد نهادینه می‌کند. کاری که ترامپ در گام‌های نخستین خود انجام داده، شکل مدرن دیکتاتوری است که در برخی از کشورهای دیگر نیز می‌بینیم. پوپولیستی که به قدرت می‌رسد، افراد نزدیکش را در جایگاه‌های کلیدی می‌گذارد، تلاش می‌کند رسانه‌ها را نامعتبر جلوه دهد و ترس و به‌هم‌ریختگی ایجاد کند». منتقدان انترتینمنت ویکلی باور دارند که تحریم اسکار از سوی فرهادی و ایستادن تمام‌قد انجمن نویسندگان آمریکا و دیگر نامزدها پشت او باعث شده که «فروشنده» در مرکز توجه قرار بگیرد. منتقدان بر این باورند که جدا از درون‌مایه فیلم که پیام‌های انسانی بسیار دارد، غیبت کارگردان و جنجال قانون منع سفر توابع هفت کشور، به داوران اسکار این موقعیت را می‌دهد که پیامی محکم علیه سیاست‌های تبعیض‌آمیز ترامپ بدهند و این شانس برنده‌شدن «فروشنده» را دوچندان می‌کند. هشتادونهمین دوره جوایز اسکار، ۲۶ فوریه (بامداد دوشنبه، ٩ اسفند به وقت ایران) برگزار می‌شود. جیمی کیمل اجرای مراسم جوایز اسکار امسال را برعهده دارد که ٢٦ فوریه در دالبی تیه‌تر در لس‌آنجلس برگزار و زنده از شبکه ای‌بی‌سی پخش می‌شود.