علت نشتی آب مریخ در آسمان چیست؟

به گزارش گروه علم فناوری آنا به‌ نقل از Nature، تقریبا همه کیهان‌شناسان و محققان مریخ معتقدند که این همسایه زمین، میلیاردها سال قبل، مانند سیاره ما حاوی آب بوده است اما به دلایلی این آب از سطح این سیاره ناپدید شده است. دلیل ناپدید شدن این آب، اینطور توضیح داده می‌شد که مریخ طی میلیون‌ها سال گرم و بسیار داغ، آب سطحی خود را بخار کرده یا به داخل سیاره مکیده است و در نتیجه به یکی از خشک‌ترین سیارات منظومه شمسی تبدیل شده است.

اکنون گروهی از کیهان‌شناسان در دانشگاه کلورادو طی تحقیقی روی ساختار جوی مریخ، به‌ این نتیجه رسیده‌اند که نشتی آب از طریق جو و به‌ دلیل نداشتن سیستم یخچالی مانند سیستم جو زمین اتفاق افتاده است. در سیستم یخچالی، جو زمین از لایه‌ای به بعد، به‌شدت سرد می‌شود و با تغییر شکل مولکول‌های گازی بخار آب، این مولکول‌ها به‌ شکل مایع و جامد، سنگین‌تر می‌شوند و به سطح زمین نزدیک می‌مانند و در پایان هم دوباره به آن بازمی‌گردند؛ اما در مریخ چنین مکانیزمی در دوران گرما حاکم نبوده است.

مولکول‌های آب بخار می‌شدند و به جو می‌رفتند و در آنجا آنقدر بالا می‌رفتند تا اشعه ماوراء بنفش نور خورشید، آنها را به اکسیژن و هیدروژن تجزیه می‌کرد. سپس هیدروژن که بسیار سبک و فرار است، به سادگی از دام جاذبه مریخ فرار و از جو آن خراج می‌شده است که در نتیجه به سرعت آب سطح مریخ از طریق اتمسفر آن به بیرون منتقل شده است.

اگرچه داده‌های فعلی درباره اتمسفر مریخ که توسط Mars Express تهیه شده‌اند کامل نیستند اما این پدیده توضیح قابل‌ قبولی درباره خشکی شدید سطح این سیاره ارائه می‌دهد و روند خشک‌شدن آن را میلیون‌ها سال عقب می‌برد. در پروژه‌های آتی سازمان فضایی اروپا، اعزام ماهواره مدارگرد برای بررسی جو مریخ برنامه‌ریزی شده است که می‌تواند پاسخ‌های قطعی برای این نظریه به‌ دست بیاورد اما تا همین‌جا نیز مشخص شده است که سیارات دیگر که از ابعاد و ویژگی‌های بسیار شبیه به زمین برخوردار هستند، به دلیل نداشتن رفتارهای جوی زمین، امکان نگهداری از حیات به شیوه‌ای که در سیاره ما اتفاق می‌افتد را ندارند.

مترجم: محمدرضا احمدی‌نیا