چگونه تهدید ترامپ را به فرصت تبدیل کنیم؟

1- به گفته دکتر فرجی دانا، وزیر سابق علوم، ایران بابت مهاجرت نخبگان یا اصطلاحا «فرار مغزها» که عمدتا به آمریکا و کشورهای غربی صورت می‌گیرد، سالانه حدود ۱۵۰ میلیارد دلار ضرر می‌کند یعنی حدود ۴ برابر کل درآمد نفتی امسال. همچنین به گفته مشاور وزیر کار، سرمایه ایرانیان خارج از کشور بیش از هزار میلیارد دلار است و این در حالی است که تمام سرمایه‌گذاری خارجی جذب شده در پسابرجام تاکنون حدود ۱۲ میلیارد بوده است. حالا که رئیس‌جمهوری جدید آمریکا رسما تمام ایرانیان را فارغ از قومیت، مذهب یا گرایش سیاسی‌شان به خاک آمریکا ممنوع‌الورود کرده و تروریست می‌داند، بهترین فرصت برای روحانی است تا به وعده انتخاباتی خود عمل کرده و فضا را برای بازگشت نخبگان علمی، سیاسی، فرهنگی و فعالان اقتصادی به کشور فراهم کند. بدون شک تحقق این موضوع حتی می‌تواند دستاورد بزرگتری از برجام برای دولت باشد. اگر مراسم تشییع آیت‌الله هاشمی، به عنوان یکی از ستون‌های نظام که نماد عقلانیت، خردورزی و اعتدال بود، تبدیل به اولین گام برای نمایش وحدت و همبستگی ملی احزاب و گروه‌های مختلف سیاسی شد، اکنون می‌توان گام دوم را برای تحقق آشتی و همبستگی در جهت پیشبرد منافع ملی برداشت.

2- اگر سال‌ها قبل هنگام لفاظی‌ها و درشت‌گویی‌های احمدی‌نژاد، آمریکایی‌ها رئیس‌جمهوری و وزیر امورخارجه‌ای چون اوباما و هیلاری کلینتون داشتند که می‌توانستند با بهره‌برداری از ادبیات غیردیپلماتیک احمدی نژاد درباره انکار هولوکاست و...، ایران را نژادپرست و یهودستیز جلوه دهند و جهان را علیه ما متحد کنند، اکنون ورق برگشته است. بی‌تدبیری‌های دولت سابق تا آنجا رفت که چین و روسیه هم با تصویب تحریم علیه ایران مخالفت نکردند و عملا ایران جز چند کشور کوچک در آفریقا و آمریکای لاتین که در قبال بذل و بخشش‌های دولت قبل گوشه چشمی به ایران داشتند، در جامعه جهانی دوست و غمخواری نداشت. ترامپ نیز رفتارهای مشابهی دارد. او با قطع کردن تماس تلفنی نخست وزیر استرالیا، متحد دیرین آمریکا یا تهدید به لشکرکشی به مکزیک، از بزرگترین شرکا و همسایگان آمریکا، هر روز این کشور را بخصوص در میان متحدانش منزوی‌تر میکند. حال نوبت ماست که جهان را علیه آمریکای ترامپ بشورانیم و شرکای جدید در عرصه بین‌المللی بیابیم. برای تحقق این موضوع تقویت موضع دولت اعتدال و انتخاب دوباره روحانی به ریاست جمهوری با رای بالاتر می‌تواند سیگنال مثبتی به جهانیان باشد.

3- مقابله به مثل در قبال فرمان ترامپ و ممنوعیت ورود ورزشکاران و گردشگران آمریکایی به ایران نه تنها کمکی به پیشبرد منافع ایران نمی‌کند، بلکه قدرت نرم و موقعیت ایران را در مجامع فرهنگی و ورزشی تضعیف می‌کند و برخلاف رافت اسلامی و سنت مهمان‌نوازی ایرانی است. اغلب ورزشکاران و گردشگرانی که به ایران می‌آیند، بعد از سفر خود سفیر حسن نیت ایران به کشورشان می شوند، در رسانه‌ها از ایران به نیکی یاد می‌کنند و با اسلام ستیزی و ایران هراسی در غرب مقابله می‌کنند. تضعیف موقعیت چنین افرادی در غرب به معنی خلع سلاح کردن خودمان است. ایران بایستی با مدارا و خویشتنداری، موضع افرادی چون برنی سندرز را تقویت کند که سخنرانی نتانیاهو را در کنگره تحریم و از برجام دفاع می‌کنند و در کارزار انتخاباتی خود علیه دخالت‌های آمریکا در منطقه، جنگ افروزی و کودتای ۲۸ مرداد سخن می‌رانند.

در انتها بخشی از سخنرانی روحانی در مراسم تنفیذش را یادآور می‌شوم:

بگذاریم که فضا و فرصت خدمت برای همه ایرانیانی که دل در گرو این مرزوبوم دارند، باز شود. بگذاریم که شایستگان، به ملت خدمت کنند. بگذاریم که سینه‌ها از کینه‌ها پاک شود. بگذاریم که آشتی به‌جای قهر، و دوستی به‌جای دشمنی بنشیند. بگذاریم که اسلام با چهره رحمانی‌اش، ایران با چهره عقلانی‌اش، انقلاب با چهره انسانی‌اش و نظام با چهره عاطفی‌اش هم‌چنان حماسه بیافرینند.

*روزنامه نگار