راز موج عظیم ناهید چیست؟

به گزارش گروه علم و فناوری آنا به‌ نقل از Nature، تصاویری که فضاپیمای «آکاتسوکی» ژاپن از زهره به زمین ارسال کرد، برای نخستین‌بار سطح این سیاره را عجیب‌تر از آنچه تصور می‌شد مقابل چشم ما قرار داد. عجیب‌ترین تصویر در نخستین روز قرار گرفتن این فضاپیما در مدار ناهید ثبت شد؛ تصویری که در آن یک برآمدگی در اتمسفر این سیاره به طول نزدیک به 10 هزار کیلومتر دیده می‌شد.

ابتدا تصور شد که این به‌ دلیل نقص در سیستم تصویربرداری فضاپیماست اما وقتی تمامی تصاویر به مدت چهار روز این برآمدگی را نشان می‌داد تا اینکه به تدریج سطح اتمسفر دوباره صاف شد، کیهان‌شناسان متوجه شدند با پدیده‌ای عجیب مواجه هستند. پدیده‌ای آنقدر عجیب که برای سیاره شگفت‌انگیز زهره هم غیرمعمول است.

زهره سیاره‌ قبل از زمین در منظومه شمسی‌ است که 30 درصد از ما به خورشید نزدیک‌تر است. سطح سولفور و گازهای گلخانه‌ای در اتمسفر این سیاره به‌ قدری بالاست که اگر تمام خودروهای زمین به کامیون‌های ایرانی تبدیل شوند و یک میلیارد سال گازوئیل بسوزانند، باز هم زهره 90 درصد بیشتر از ما سولفور در آسمان دارد. این اتمسفر موجب شده است دمای سطح این سیاره نزدیک به 500 درجه سانتیگراد باشد و بادهایی با سرعت بیش از 400 کیلومتر در ساعت در سطح این سیاره بوزند. این در شرایطی‌ است که اندازه این سیاره تقریبا برابر با زمین است.

مأموریت سفینه ژاپنی این بود که اتمسفر و سطح زهره را برای امکان فرود روی این سیاره بررسی کند. پدیده‌ای که در اتمسفر دیده شد، اکنون یک توضیح نیم‌بند پیدا کرده است. دانشمندان معتقدند برآمدگی اتمسفر حاصل همکاری عوارض سطحی و موج گرانشی سیاره است. این پدیده زمانی روی می‌دهد که امواج عمودی گرانشی، باد، عوارض سطحی و پایداری عوارض جوی با یکدیگر همدست می‌شوند. مشابه این وضعیت در کوهستان‌های زمین و جایی که ابرها از قله کوه سرازیر می‌شوند قابل مشاهده است.

در سطح زهره یک رشته کوه به ارتفاع پنج کیلومتر و وسعتی معادل قاره آفریقا وجود دارد که موجب شکل‌گیری این نظریه شده است. اگرچه هنوز هیچ اثبات قطعی‌ای برای این نظریه وجود ندارد اما نزدیک‌ترین حدس برای برآمدگی عجیب جوی این سیاره است.

متأسفانه فضاپیمای آکاتسوکی پس از آنکه یک دور در مدار زهره زد، ارتباطش را با زمین از دست داد و در نهایت چندماه بعد «جاکسا» (سازمان تحقیقات فضایی ژاپن) اعلام کرد که مأموریت نیمه‌کاره رها شده است.

دمای سطح زهره به‌ شکلی‌ است که تقریبا تمام فلزاتی که در مأموریت‌های فضایی از آنها استفاده می‌شود در این دما ذوب می‌شوند و برای فرود روی سطح این سیاره باید راهی تازه پیدا شود. از سوی دیگر بادهای با سرعت 400 کیلومتر نیز برای این‌ کار دردسر بزرگی هستند و ژاپنی‌ها با این ماموریت نیمه‌کاره، تنها بر سوالات و شگفتی‌ها افزوده‌اند.

مترجم: محمدرضا احمدی‌نیا