از تخریب شیرهای سنگی وآسیاب‌های آبی تا نقش برجسته کول فرح
به گزارش خبرنگار فرهنگی آنا، استان خوزستان علاوه بر جاذبه‌های طبیعی از مناطق تاریخی بسیاری برخوردار است، به طوری که می‌توان گفت که این استان بخش زیادی از میراث فرهنگی و قومی هم‌میهنانمان را در خود جای داده است.
شیرهای سنگی
شیرهای سنگی که در قبرستان‌های این استان قابل رویت است، برای گردشگران خارجی و داخلی به منزله موزه‌های روباز است که پیشینه و قدمت آن به دوره مادها می‌رسد. گفته می‌شود عشایر بختیاری روی قبر افراد شجاع و دلیر ایل بختیاری شیرهای سنگی قرار می‌دادند که این نمادی از پیروزی و شجاعت و دلاوری آنها باشد.
با وجود ارزش بسیار بالای این میراث برجای مانده، اما چندی است که شیرهای سنگی مورد بی‌توجهی قرار می‌گیرند به طوری‌که بسیاری از این شیرها به سرقت رفته و یا شکسته شده و در لابه لای جرزهای دیوار و ساختمان‌ها به کار گرفته می‌شوند.
.
کول فرح
کول در گویش بختیاری به معنای تنگه است. در این تنگه 6 نقش برجسته از دوران ایلام حکاکی شده است و از آثار بسیار مهم باستانی استان خوزستان و ایران به شمار می‌رود.
نقش برجسته شماره یک: نخستین نقش برجسته که در ارتفاع 6 متری از دامنه کوه قرار دارد، یک صفحه به ابعاد 1×1.70 متر است. در این تصویر یکی از حاکمان مستقل آیاپیر (نام قدیم منطقه ایذه) به نام هانی که همزمان با شوتروک نهونته دوم پادشاه ایلام در سال 2700 پیش از میلاد بوده، در حال قربانی کردن نشان داده شده است. در این تصویر شاه کلاه گردی بر سر دارد و دو نفر او را همراهی می‌کنند که یکی از آنها وزیر شاه (به نام شوترورو) است. در مقابل شاه سه نوازنده با دو ساز چنگ و یک دف در حرکت هستند. در قسمت پایینی هم تصویر یک شکارچی و یک بز کوهی وجود دارد. در زیر شکارچی سه کاهن ایستاده‌اند و دو گاو نر و یک بز کوهی را هدایت می‌کنند. پیش از این، سه قوچ قربانی شده‌اند که سر آنها از بدن جدا شده است. یک سنگ نوشته 24 سطری، افراد حاضر را با خط ایلامی نام برده که قسمتی از آن به این شرح است: «من هانی پسر تاهی هی حاکم آیاپیر هستم. من مجسمه‌ام را در اینجا برپا داشته‌ام پس از آنکه رب‌النوع سراپا مسلح تیروتور خدای منطقه سیل هیته حمایتش را بر من ارزانی کرده بود.»
نقش برجسته شماره دو: دومین نقش برجسته بر روی تخته سنگی مثلثی قرار دارد و باز هم صحنه مراسم مذهبی قربانی کردن را نشان می‌دهد .در این نقش برجسته، فردی در میان تصویر وجود دارد که دستان خود را به حالت نیایش جلوی صورت خود گرفته است. لباس او برخلاف معمول ایلامی‌ها، تا زانوی اوست در حالی که در اکثر موارد، لباس ایلامی‌ها تا قوزک پا می‌رسد. در جلوی صورت این شخص صحنه قربانی کردن حجاری شده است و مردی گاو نری را از پشت بر زمین زده است و چند قربانی دیگر نیز روی زمین قرار دارند. در سمت چپ نیز 4 مرد با احترام دنبال شخصیت وسط تصویر در حال حرکت هستند.
.
نقش برجسته شماره سه: نقش برجسته شماره سه سنگ چهارگوش بزرگی به ارتفاع 280 سانتی‌متر است که در هر 4 سمت آن تصاویری حجاری شده است. مضمون این سنگ‌نگاره حمل مجسمه یکی از خدایان ایلامی، بر دوش چهار مرد است و شاه با عده زیادی از همراهان، آنها را دنبال می‌کند. مجسمه این خدا بر روی تختی به صورت ایستاده قرار دارد و دستان خود را به کمر زده و لباسی بلند بر تن دارد. در پشت مجسمه، 67 نفر در چهار صف قرار دارند و دو نفر اول در بالا که با قد بلندتری نشان داده شده‌اند، افراد مهمی‌اند. در قسمت غربی سنگ، 4 صف دیگر قرار دارد و 49 نفر دیگر دنباله‌روی صف‌های جبهه جنوبی هستند. در جبهه شمالی، 45 نفر دنباله‌روی شخصی هستند که دست بر سینه ایستاده است. در قسمت شرقی نیز صحنه قربانی دیده می‌شود و 36 غزال و 3 گاو بزرگ به سمت راست در حرکت هستند. 7 مرد کوچک دیگر نیز دیده می‌شوند و از آنجا که برهنه می‌باشند، احتمال داده می‌شود اسیران جنگی باشند. در گوشه دیگر شمالی، 9 نفر دیگر به سوی شاه می‌روند. در شمال سنگ اصلی، سنگ دیگری افتاده که احتمال می‌رود قربانگاه بوده باشد.
نقش برجسته شماره چهار: این نقش برجسته بسیار شبیه نقوش حجاری شده در تخت جمشید است اما از نظر زمانی بسیار قدیمی‌تر از نقوش تخت جمشید می‌باشد. از این رو آن را مادر نقوش زیبای درگاه‌های کاخ صد ستون و پلکان آپادانا می‌دانند. در بالای این نقش برجسته، شاه با ردای بلند بر تخت نشسته است و در مقابل او یک میز هدایا قرار دارد. پشت سر او نیز سه نفر ایستاده‌اند. دو میز دیگر نیز پیش رویِ شاه قرار دارند. در پایین این تصویر، افرادی در چهار ردیف دیده می‌شوند که یک دست خود را به جلو دراز کرده و دست دیگر را در برابر صورت خود به عنوان احترام گرفته‌اند. در طرفین این نقش افرادی در حال تقدیم هدایا هستند.
نقش برجسته شماره پنج: در نقش برجسته شماره پنج یک فرد ایلامی در حال اجرای مراسم مذهبی است. این نقش از نظر طرز قرار گرفتن دست‌ها و فاصله پاها، همانند نقش شماره دو است. در مقابل فرد ایلامی یک آتشدان و حیوانات قربانی شده (که به صورت وارونه حجاری شده‌اند) دیده می‌شود.
نقش برجسته شماره شش: این نقش برجسته مانند نقش شماره سه، مربوط به حمل مجسمه یکی از خدایان ایلامی است. در این تصویر چهار نفر که کلاه بر سر دارند، در حال بلند کردن مجسمه هستند.
حمام کرناسیون
حمام کرناسیون که از مناطق دیدنی و قدیمی شهر دزفول است، در میان بناهای با ارزشی چون خانه‌های قدیمی بزرگ، مسجد و همچنین مقبره سید عبدالله داعی (یکی شعرا و عرفای بزرگ دزفول) قرار گرفته است.
حمام کرناسیون با بازسازی، از سال 1385 به موزه مردم‌شناسی مشهور است و در شهر دزفول مرکزی برای نمایش انواع آداب و رسوم و مشاغل سنتی محسوب می‌شود. این حمام که از بناهای باقی‌مانده دوره قاجاریه است از بخش‌های مختلفی تشکیل شده به طوری که در در قسمت گرمخانه آن آثار فلزی دیدنی و دست نوشته‌هایی از شخصیت‌های دزفول به گردشگران نشان داده می‌شود.
آسیاب‌های دزفول
از دیگر قسمت‌های تاریخی شهر دزفول آسیاب‌های آن است که برای هر گردشگری کاربری و بنای قدیمی‌اش جالب است.
گفته می‌وشد که این پل در 1700 سال پیش به دستور شاپور اول ساسانی بر روی رود دز احداث شده است و با توجه به این‌که در دوره‌های مختلف مورد مرمت قرار گرفته نقطه اتصال شرق و غرب شهر است.
این پل که پیشینه‌اش به دوره ساسانیان باز می گردد 14 دهانه دارد و بین هر دو دهانه نیز یک طاق نمای کوچک قرار گرفته است. بر اساس پژوهش‌های باستان شناسان این آسیاب‌ها در دوره‌های بعد از ساسانیان نیز مورد استفاده قرار می گرفته به طوری‌که در دوره صفویه به 60 عدد رسیده است اما در اثر سیلابهای فصلی مورد تخریب قرار گرفته‌اند.
انتهای پیام/