گزارش روند بازگشت اشیای تاریخی چغامیش تقدیم رئیس‌جمهوری شد

به گزارش گروه فرهنگی آنا و به نقل از مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری، سلطانی‌فر همچنین این موفقیت حقوقی را که در پی موفقیت چند ماه اخیر مربوط به بازگرداندن اشیا تاریخی فرهنگی خورین حاصل شده است به ملت ایران و دولت تدبیر و امید و اصحاب عرصه فرهنگ و میراث فرهنگی تبریک گفت.

ظرف مدت چهار ماه گذشته این دومین محموله ارزشمند تاریخی فرهنگی است که پس از حدود 5 دهه کشمکش حقوقی و سیاسی با اقدامات دولت تدبیر و امید به میهن اسلامی بازگردانده می شود.

سلطانی فر در این نامه تاکید کرده است: «موفقیت بزرگ تاریخی به دست آمده حاصل پیگیری‌های فشرده حقوقی و تدابیر اتخاذ شده در دولت بوده است. تپه باستانی چغامیش در جنوب غربی کشور در دشت خوزستان واقع شده است این تپه مربوط به هزاره چهارم پیش از میلاد بوده و از نظر باستان‌شناسی دارای اهمیت به سزایی است در سال‌های 1340 تا 1342 حفاری‌های باستان‌شناسی توسط پروفسور دلوگاز و پروفسور کنتور از موسسه شرق‌شناسی دانشگاه شیکاگو آمریکا برای اولین بار در این تپه باستانی شروع شد مطابق قوانین ناظر بر حفاری‌های باستان‌شناسی مقرر بود کلیه اشیای حاصله به صورت مساوی بین دولت ایران و آن موسسه تقسیم شود در همان سال پروفسور دلوگاز از دولت ایران درخواست نمود که برای مطالعات تکمیلی بر روی اشیای مکشوفه، علاوه بر سهم خود، سهم ایران که بالغ بر 264 قلم بود به موسسه مذکور منتقل شود.»

اشیای مذکور شامل اثر مهر، ظروف سفالی و اشیا سفالی بوده است، پیشنهاد وی توسط دولت وقت بررسی و مجوز لازم صادر گردیده است. به استناد این مصوبه توافق نامه‌ای بین وزارت فرهنگ و هنر وقت و موسسه شرق‌شناسی شیکاگو منعقد می‌گردد که اشیا موصوف به مدت 3 سال جهت مطالعات تکمیلی به موسسه منتقل و بعد از مطالعه به ایران عودت شود. در سال 1349 از تعداد 264 قلم تعداد 156 قلم به ایران عودت داده می‌شود و از سال 1352 توسط وزارت فرهنگ و هنر وقت مکاتبات مربوط به انتقال 108 قلم باقی مانده از اشیا با موسسه شروع می‌شود پس از استقرار نطام جمهوری اسلامی ایران، از سال 1361 مجددا از سوی سازمان میراث فرهنگی بازگشت 108 قلم اشیا باقی مانده ایران پیگیری می‌شود و در اواخر دهه 60 شمسی به دلیل تعلل موسسه در عودت این اشیا، دولت ایران به استناد توافق‌نامه الجزایر نزد دیوان داوری لاهه علیه دولت آمریکا طرح دعوی نموده و درخواست انتقال سریع اشیا به کشور و جبران خسارت وارده را می‌نماید. در آخرین جلسه دادرسی که در تاریخ 19 لغایت 24 آبان ماه 1393 در لاهه هلند تشکیل شد قضات دیوان از طرفین درخواست شهود نمودند از سوی سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری دو نفر کارشناس حقوقی و باستان‌شناسی به جلسه دیوان اعزام و نزد دیوان در خصوص بهره‌مند نشدن موزه‌های ملی و محلی ایران از این اشیا، عدم بهره‌مندی علمی و جبران هزینه‌های دادرسی شهادت دادند. در نهایت بعد از جلسات مکرر دادرسی، دیوان رای به انتقال اشیا به ایران داده و در تاریخ یکم اردیبهشت 1394 با تمهیدات انجام شده رئیس موسسه شرق‌شناسی دانشگاه شیکاگو با توجه به تعهد قانونی زمان انعقاد موافقتنامه خود شخصاً اشیا مورد نظر را به ایران آورد و به سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری تحویل داد تا در موزه ملی ایران نگهداری شود.

این آثار با توجه به موقعیت جغرافیایی و زمانی ایجاد و کشف اهمیت زیادی دارند چون این آثار نشان‌دهنده‌ تکنولوژی آن دوره و میزان فعالیت‌ها در چغامیش هستند.این اشیا شامل پوپک‌های گلی، ژتون‌ها و تبلت‌هایی در زمینه مدیریت بازرگانی و اقتصادی آن زمان ایران هستند و قدمتی بیش از 6 هزار سال دارند.

این مدارک، اسناد اقتصادی ایران در آن زمان محسوب می‌شوند‌، چغامیش مهم‌ترین و کلیدی‌ترین سایت قبل از شوس است و به عنوان منطقه مهم کشاورزی و اقتصادی مطرح بوده است.سایت چغامیش درمنطقه دشتستان خوزستان و در کنار رودخانه دز قرار گرفته است، در آنجا خانه‌های پیش رفته با خشت وجود داشته و فعالیت‌های کشاورزی و مدیریت بازرگانی و اقتصادی نیز در این منطقه انجام می‌شده است.