سفیر ایتالیا: نخستین گام تعامل ناشران ایرانی و ایتالیایی، گفت‌وگو است/ شاید بشود بخشی از مشکلات را حل کرد
به گزارش خبرنگار فرهنگی آنا، نشست خبری معرفی برنامه‌های ایتالیا به عنوان میهمان ویژه سی‌امین نمایشگاه کتاب تهران، صبح امروز (یکشنبه 28 آذرماه) با حضور مائورو کنچاتوری سفیر ایتالیا در ایران، کارلو چروتی رایزن فرهنگی ایتالیا در ایران و مسعود شهرام‌نیا مدیرعامل موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران برگزار شد.
میهمان ویژه شدن ایتالیا در راستای نقشه راه روابط دو کشور
کنچاتوری در این نشست ضمن بیان اینکه حضور ایتالیا به عنوان مهمان ویژه نمایشگاه کتاب تهران، اتفاق مهمی است، گفت: «باید بگویم رؤسای دو دولت در دیداری که 24 ژانویه 2016، در سفری که رئیس جمهوری ایران به رم داشت، نقشه راهی را برای فعالیت‌ها و همکاری‌های دو کشور تبیین کرده‌اند که نقطه عطف آنها، مربوط به مسائل فرهنگی بوده است.»
وی ادامه داد: «از نظر ما این تعهد، یک تعهد تاریخی برای ایتالیا خواهد بود. اگرچه 2 سال قبل، در نمایشگاه کتاب تهران آقای صالحی معاون امور فرهنگی وزارت ارشاد ایران پیشنهاد میهمان ویژه شدن ایتالیا را به من داد و به این توافق رسیدیم که برنامه آماده‌سازی این اتفاق، با شدت و حدت دنبال شود. در ادامه آقای فرانچسکینی وزیر فرهنگ ایتالیا، در سفری که سال 2015 به تهران داشت، رسما این دعوت را قبول کرد.»
سفیر ایتالیا در ایران اظهار داشت: «بلافاصله پس از این اتفاق، یک کمیته هماهنگی در ایتالیا تشکیل شد که برنامه‌ریزه‌ها را به عهده گرفت؛ کمیته‌ای متشکل از نمایندگان ارگان‌های مختلف از جمله وزارت امور خارجه، وزارت فرهنگ، مرکز کتاب و فرهنگ و موسسه ایچه (معادل موسسه توسعه صادرات در ایران) که با همکاری مستقیم انجمن فرهنگی ناشران ایتالیا کار خود را آغاز کرد.»
آغاز جلسات با مقامات ایرانی
وی گفت: «اعضای این کارگروه 3 هفته پیش به ایران امدند و جلسات متعددی با مسئولان ایرانی، از جمله آقای شهرام‌نیا و صالحی داشتند و در این جلسات به خط مشی‌های مشخصی رسیدند. در این زمینه، مقامات ایرانی علاقه‌ای نداشتند که همکاری‌ها تنها به نمایشگاه کتاب تهران محدود شود و ما نیز کاملا با این ایده موافقیم.»
کنچاتوری با اشاره به برنامه‌های مشخص شده و در حال اجرا توضیح داد: «ما کار را با تعیین مسیری فرهنگی که با رویدادهای فرهنگی خاص همراه هستند، آغاز کردیم و قصد داریم بعد از نمایشگاه و با مناسبت‌های فرهنگی دیگر این مسیر را ادامه بدهیمغ مناسبت‌هایی که هم جنبه فرهنگی داشته باشد و هم اینکه زمینه همکاری صنایع نشر دو کشور را فراهم آورد.»
فعالیت‌های فرهنگی زیر لوای یک لگوی خاص
وی گفت: «ما یک لگو ایرانی-ایتالیایی طراحی کرده‌ایم که تمام روزدادهای فرهنگی طراحی شده، زیر لوای این لگو برپا می‌شوند. محور اصلی این برنامه‌ها، تاریخ و تاریخچه نگارش و کتاب است؛ چراکه معتقدیم تفکر انسان، از طریق کتاب و کتابت نسل به نسل انتقال پیدا کرده است.»
سفیر ایتالیا در ایران خاطرنشان کرد: «ما برنامه‌هایمان را از ششم دسامبر با برگزاری نشستی با هدف حفاظت و مرمت از سایت تاریخی پاسارگاد آغاز کردیم، چرا که معتقدیم در کشورهایی با قدمت تاریخی زیاد، مانند ایران و ایتالیا، تاریخ کتاب به قبل از خود کتاب برمی‌گردد؛ زیرا نوشتار و افکار انسان‌ها پیش از پیدایش کتاب بر روی تخته سنگ‌ها نقش بسته است.»
برگزاری ورک‌شاپ با موضوع ترجمه
وی ادامه داد: «رویدادهای فرهنگی دیگری نیز داریم، از جمله آنها باید به 19 و 20 ژانویه اشاره کرد که در این روزها کارگاه ترجمه از و به زبان ایتالیایی در شهر کتاب برگزار می‌شود. از آن جهت ترجمه را به عنوان موضوع این رویداد انتخاب کرده‌ایم که با ترجمه است که افکار نویسندگان جهانی می‌شود. در این راستا یکی از همکاران ما یعنی نادیا ماراکسی که استاد مدعو دانشگاه آزاد اسلامی نیز است، مسئولیت بخشی از امور این کارگاه را به عهده دارد.»
کنچاتوری افزود: «یکی دیگر از برنامه‌های ما در ژانویه که با رویکرد کتاب مدرن و کتاب باستانی است، مربوط می‌شود به برپایی ورک‌شاپی با موضوع تصویرگری؛ چرا که در ایران مینیاتور و نگارگری پیشینه زیادی دارد. در این کارگاه تصویرگران ایتالیایی حاضر خواهند شد و خوشحالیم که موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران میزبان این کارگاه است.»
تقدیر از ایران‌شناس ایتالیایی
وی در تشریح سایر برنامه‌های ایتالیا حول محور نمایشگاه کتاب تهران گفت: «طبیعتا از گذشته، کتاب برای ما و ایرانی‌ها راهی برای تبادل‌نظر بوده است. به همین دلیل در روزهای 22 و 23 فوریه سمیناری تحت عنوان «ایران‌شناسی در ایتالیا» خواهیم داشت که در آن از استاد گراردینولی، یکی از ایران‌شناسان شناخته شده تقدیر خواهد شد. این سمینار قرار است در دایره‌المعارف بزرگ اسلامی برگزار شود.»
سفیر ایتالیا در ایران اظهار داشت: «به نظر ما تفکر از کتاب حاصل می‌شود و بعد در قالب دستگاه‌ها و فناوری‌های مختلف به انسان‌ها انتقال می‌یابد. بنابراین برنامه دیگر ما یک نشست دوجانبه در حوزه تکنولوژی است که 19 و 20 آوریل با همکاری وزارت علوم ایران و ایتالیا برگزار خواهد شد.»
وی با تاکید بر اینکه برنامه‌های ذکر شده قطعا برگزار می‌شوند و مسئولان ایرانی در این رابطه قول همکاری داده‌اند، اضافه کرد: «البته ما نظرات و ایده‌های دیگری نیز داریم که در صورت صلاحدید به برنامه‌های تعیین شده اضافه خواهیم کرد که از جمله آنها می‌توان به برگزاری یک نمایشگاه عکس با موضوع فعالیت باستان‌شناسان ایرانی در ایران اشاره کرد.»
غرفه 300 متر مربعی ایتالیا در نمایشگاه سی‌ام
کنچاتوری همچنین درباره برنامه‌های این کشور در فضای سی‌امین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران توضیح داد: «ما در نمایشگاه تهران فضایی بالغ بر 300 متر مربع در اختیار داریم که بخشی از آن به نمایش کتاب اختصاص خواهد یافت و بخشی دیگر به فروش کتاب‌های ایتالیایی، چه به زبان ایتالیایی و چه با ترجمه فارسی اختصاص می‌یابد.»
وی افزود: :فضایی دیگر نیز برای محل ملاقات بین اصحاب فرهنگ و همچنین فضایی برای ملاقات‌های دوجانبه بین ناشران ایرانی و ایتالیایی در نظر گرفته شده است چرا که به هرحال تجارت می‌تواند به فرهنگ و روابط فرهنگی کمک کند.»
سفیر ایتالیا در ایران با اشاره به گروه نویسندگان و اهالی فرهنگ آن کشور که در نمایشگاه کتاب تهران حضور خواهند داشت، گفت: «در این رویداد حدود 15 نفر از متخصصان حوزه انیمیشن و تعدادی از نویسندگان، شاعران، تصویرگران، مقاله‌نویسان و تعدادی از ناشران به تهران می‌آیند و دیدارهایی با همتایان ایرانی خود خواهند داشت. البته پیش‌بینی ما این است که فضای نمایشگاهی کفاف این دیدارها و برنامه‌ها را نداشته باشد، بنابراین فکر می‌کنیم بهتر است فضایی را در شهر نیز در اختیار بگیریم.»
وی گفت: «یکی دیگر از برنامه‌های ما که قصد داریم آن را برگزار کنیم، نمایشگاهی در کتابخانه ملی ایران و با رویکرد نسخ خطی است. به هرحال ما ایتالیایی‌ها هم مانند ایرانی‌ها استعداد این را داریم که فی‌البداهه و در حین انجام کار موارد دیگری را به برنامه‌ها اضافه کنیم.»
مشکل کپی‌رایت در ایجاد تعامل بین ناشران ایتالیایی و ایرانی
کنچاتوری در پاسخ به خبرنگار فرهنگی آنا و در پاسخ به این سوال که با وجود عدم‌عضویت ایران در معاهده کپی‌رایت، چه تدابیری را برای تعامل ناشران ایتالیایی و ایرانی در نظر گرفته‌اید؟ گفت: «اولا باید بگویم علاقه‌مندی انجمن ناشران ایتالیایی به تعامل با نشر ایران نشان می‌دهد این اتفاق دارای اهمیت است.»
وی ادامه داد: «وقتی افراد (ناشران دو کشور) یکدیگر را نمی‌شناسند و نظام‌های کاری متفاوتی دارند، اولین گام برای تعامل بین آنها، آشنایی با گفت‌وگو کردن است.»
کنچاتوری اظهار داشت: «نشر ایتالیا از قوانین کپی‌رایت تبعیت می‌کند، اما نشر ایران فعلا پایه و اساس کپی‌رایت را ندارد، اما با این وجود خیلی مهم است که دو طرف بتوانند با یکدیگر وارد گفت‌وگو شوند و نقطه‌نظرات و مشکلات یکدیگر را درک کنند. در چنین شرایطی قطعا یکی از طرفین مشکلات طرف دیگر را می‌شنود و آن وقت است که به راه‌حل‌ها فکر می‌کنند.»
سفیر ایتالیا در ایران یادآور شد: «تجربه همکاری‌های بین دو کشور نشان می‌دهد ما می‌توانیم مشکلات بزرگ را خرد و به مشکلات کوچکتری تبدیل کنیم تا شاید بشود بخشی از مشکلات را حل کرد.»
وی گفت: «در پاسخ به سوال شما باید بگویم خود من هم کنجکاوم که گفتمان بین ناشران ایرانی و ناشران ایتالیایی به چه نتایجی ختم می‌شود. آنچه که من می‌دانم آن است که مطالبه زیادی برای همکاری وجود دارد و بی‌اعتمادی بین طرفین نیست. بنابراین شاید بعد از برگزاری نمایشگاه کتاب تهران بتوانم جواب بهتری به شما بدهم.»
ایران، میهمان ویژه نمایشگاه بلونیا 2020
شهرام‌نیا، مدیرعامل موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران نیز در این نشست ضمن اشاره به پیشینه انتخاب و دعوت از ایتالیا به عنوان میهمان ویژه سی‌امین نمایشگاه کتاب تهران گفت: «این انتخاب پیش از برگزاری نمایشگاه بیست و نهم انجام شد و در همان نمایشگاه غرفه‌ای در اختیار ایتالیا قرار گرفت تا با مسئولان کتاب ایران در این زمینه مذاکرات اولیه انجام شود.»
وی ادامه داد: «سه هفته قبل نیز گروهی شش نفره که رئیس اتحادیه ناشران ایتالیا نیز در آن حضور داشت به تهران آمدند و جلسات متعددی با حضور آنان و مسئولان نمایشگاه و شهرآفتاب برگزار شد که نتایج خوبی را به همراه داشت.»
شهرام‌نیا گفت: «نمایشگاه کتاب تهران سابقه طولانی در موضوع میهمان ویژه ندارد. ما این پروسه را از نمایشگاه بیست و هفتم که کشور افغانستان میهمان ویژه آن بود، آغاز کردیم و در دوره بیست و هشتم و بیست و نهم نیز کشورهای عمان و روسیه میهمان ویژه نمایشگاه کتاب تهران بودند، بنابراین حضور ایتالیا به عنوان میهمان ویژه در نمایشگاه سی‌ام، چهارمین تجربه ما در این زمینه است.»
مدیرعامل موسسه نمایشگاه فرهنگی ایران، انتخاب میهمان ویژه را فرصتی برای گسترش تعاملات فرهنگی و معرفی بیشتر یک کشور در فضای نمایشگاهی خواند و افزود: «سعی ما این است که تعاملات‌مان صرفا به این رویداد فرهنگی محدود نشود، بلکه نمایشگاه کتاب تهران زمینه‌ساز آشنایی و معرفی فرهنگ ایران به ایتالیا و اروپا را فراهم آورد و همین‌طور فرصتی باشد برای معرفی شدن ادبیات و فرهنگ دو کشور به مردم آنها.»
وی گفت: «سابقه تعاملات فرهنگی بین کشورها زیاد است و آثار فراوانی از ایتالیایی به فارسی و آثار اندکی از کتاب‌های فارسی به ایتالیایی ترجمه و منتشر شده است، بنابراین امیدوارم این فرصت امکان ترجمه بیشتر آثار ایرانی را فراهم آورد.»
شهرام‌نیا در این نشست به آینده این تعاملات نیز اشاره کرد و اظهار داشت: «مذاکرات اولیه در زمینه اینکه ایران میهمان ویژه نمایشگاه کتاب بلونیا در سال 2020 شود، صورت گرفته و امیدواریم با این اتفاق تعاملات متداوم و مستمری را با کشور ایتالیا داشته باشیم.»
حمایت ایران از ناشران ایتالیایی برای انتشار کتاب‌های ایرانی
در بخش دیگری از این نشست، کارلو چروتی رایزن فرهنگی کشور ایتالیا در ایران نیز برنامه‌های تهیه شده پیرامون میهمان ویژه شدن ایتالیا در نمایشگاه کتاب تهران را پربار خواند و ابراز امیدواری کرد که برنامه‌های مشخص شده در حین برگزاری غنای بیشتری پیدا کنند.
وی گفت: «ارتباط فرهنگی بین دو ملت اهمیت زیادی دارد و مهم این است که مردم یکدیگر را در روزمره‌گی‌های خود بشناسند.»
چروتی همچنین در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران درباره انتشار آثار ایرانی در کشور ایتالیا خاطرنشان کرد: «تاکنون آثار نویسندگانی مانند محمود دولت‌آبادی، مصطفی مستور و فریبا وفی به ایتالیایی ترجمه و منتشر شدند. وزارت ارشاد ایران نیز لیستی از کتاب‌هایی که تمایل دارد به زبان ایتالیایی ترجمه و منتشر شوند، به ما ارائه کرده که ناشران کوچک و متوسطی در ایتالیا هستند که به این کار تمایل دارند.»
وی ادامه داد: «البته حمایت‌های مالی نیز از سوی ایران در نظر گرفته شده که با وجود آنها امیدواریم روند انتشار آثار ایرانی به ایتالیایی همراه با موفقیت باشد.»
انتهای پیام/