چرا اوباما حاضر به استفاده از واژه «نسل کشی» برای قتل عام ارامنه نشد؟

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا، نشریه گاردین در گزارشی نوشت اجتناب اوباما از بکار بردن عبارت «نسل کشی» در خصوص قتل عام ارامنه توسط امپراطوری عثمانی، در آستانه بزرگداشت یک‌صدمین سال آنکه قرار است جمعه برگزار شود، خشم و انتقادات بسیاری در پی داشت.

«باراک اوباما» رئیس جمهور آمریکا بار دیگر به دلایل سیاسی از ذکر عنوان «نسل کشی» برای حادثه کشتار ارامنه به دست خلافت عثمانی خودداری کرد.

پس از یک هفته مناقشه بر سر اطلاق واژه «نسل کشی» به این رویداد، کاخ سفید در اظهاراتی که در آستانه مراسم بزرگداشت قربانیان این حادثه ایراد کرد، از تکرار واژه «نسل کشی» اجتناب ورزید و تاکید کرد این مراسم، «اذعان بر لزوم دست یافتن صادقانه به حقایق» است.

این در حالی است که بسیاری از کار‌شناسان منتظر به‌کار بردن عبارت «نسل کشی» از سوی اوباما بودند.

​آنچه که حادثه کشتار ارامنه را جنجال برانگیز می‌کند اختلاف نظر بر سر شمار قربانیان این رویداد تاریخی است. برخی مورخان بر این عقیده‌اند که در جریان قتل عام امپراطوری عثمانی به ارامنه، یک و نیم میلیون ارمنی به قتل رسیدند و این فاجعه را یک «نسل کشی» می‌دانند. دولت ترکیه اما با رد این اتهام معتقد است تعداد کشته شدگان بسیار کمتر از این میزان بوده و نمی‌توان واژه «نسل کشی» را به آن اطلاق کرد.

البته باراک اوباما در سال ۲۰۰۸، اطلاق این عبارت را یکی از شعارهای کمپین انتخاباتی خود برای ریاست‌جمهوری عنوان کرده بود و حتی فیلمی پنج دقیقه‌ای نیز جهت حمایت از ارامنه در این خصوص منتشر کرد اما وی پس از انتخاب به عنوان رئیس‌جمهوری ایالات متحده هرگز این عبارت را به کار نبرد.

به موازات این امر، جان کری وزیر امور خارجه آمریکا ملاقاتی با همتای ترک خود، «مولود چاووش اوغلو» داشت.

در مصاحبه کوتاهی که دو وزیر با خبرنگاران داشتند، هیچ یک به مسئله کشتار ارامنه اشاره‌ای نکردند.

کاخ سفید اعلام کرده‌است مشاور امنیت ملی آمریکا، سوزان رایس را به ملاقاتی با «چاووش اوغلو» فرستاده تا از وی بخواهد «قدم‌های روشنی جهت مذاکره در خصوص حل این مناقشه» با ارامنه بردارد.

به گفته یک منبع آگاه که نخواست نامش فاش شود، بسیاری از مقامات پنتاگون به‌خصوص آن‌ها که رابطه نزدیکی با آنکارا دارند، کاخ سفید را از به‌کار بردن این عبارت به‌ شدت بر حذر داشته‌اند.

به گفته این منبع، به‌کار بردن این عبارت در شرایط بحرانی امروز آسیب زیادی به روابط آمریکا و ترکیه خوهد زد به‌خصوص در شرایطی که واشنگتن در مبارزه با گروه تروریستی داعش به کمک ترکیه نیاز دارد. از سوی دیگر، امنیت مقامات سفارت آمریکا در ترکیه و اتباع این کشور نیز حائز همیت است.

براساس گزارش گاردین، در توضیح رویکرد اخیر اوباما گفته می‌شود که وی لحن خود را تحت فشار وارد شده از سوی مقامات وزارت امور خارجه و پنتاگون (مقر فرماندهی وزارت دفاع آمریکا) تغییر داده است.

ترکیه از همپیمانان ناتو بوده و یک شریک سیاسی قوی برای دولت واشنگتن تلقی می‌شود. به همین دلیل، برخی از مقامات وزارت امور خارجه آمریکا، به ویژه آنهایی که در ارتباط مستقیم با دولت آنکارا و کشورهای خاورمیانه هستند، به شدت دولت اوباما را از به کار گیری واژه نسل کشی برحذر می‌دارند.

گاردین در پایان مطلب خود می‌نویسد انتظار می‌رود که تغییر لحن واشنگتن و امتناع از به کار بردن واژه نسل کشی رویکرد درستی باشد چرا که به این ترتیب هم وقایع گذشته در یک چارچوب منطقی و درست به رسمیت شناخته می‌شود و هم تعامل با شرکای منطقه آسان‌تر می‌شود.