رضایت شرکت های پتروشیمی از تامین مالی در بورس کالا/ بازار مشتقه ارز، ریسک بازار نقد را خنثی می کند

حوری قاسمی،‌خبرنگار اقتصادی آنا: بورس کالا چند سالی است که در تلاش است با ابزارهای جدید امکان عرضه موثر کالاهای مختلف را بر مبنای عرضه و تقاضا ایجاد کند. از همین رو تا کنون فعالیت ها گسترده ای در این بورس صورت گرفته است.

از مهمترین فعالیت‌های بورس کالا در سال‌های اخیر می‌توان به تامین مالی از طریق انتشار اوراق سلف موازی اشاره کرد.

برای آشنایی بیشتر با کارهای انجام شده در این مورد با حامد سلطانی نژاد،‌ مدیرعامل بورس کالا به گفتگو نشسته ایم که در زیر می‌خوانید.

در خصوص تامین مالی از طریق انتشار اوراق سلف موازی تا کنون بورس کالا اقداماتی را انجام داده که بیشتر به شرکت‌های پتروشیمی مربوط می شود. ادامه این روند در بورس کالا به چه شکل خواهد بود؟

تا کنون چندین شرکت پتروشیمی از جمله پتروشیمی آبادان، ‌پتروشیمی پردیس و پتروشیمی شیراز تجربه انتشار اوراق سلف موازی در بورس کالا را دارند که از این نحوه تامین مالی نیز رضایت داشتند.

در ادامه این روند پتروشیمی برزویه هم تقاضا داده که از طریق این اوراق بتواند تامین مالی انجام دهد.

در مجموع به نظر می رسد که انتشار این اوراق کمک می‌کند تا تامین مالی پتروشیمی‌ها بسیار آسان‌تر از تامین مالی از کانال سیستم بانکی و سیستم‌های دیگر صورت گیرد زیرا این تامین مالی دقیقا به پپشتوانه تولید واحدهای پتروشیمی انجام می‌شود.

از طرف دیگر این اوراق سلف موازی که اکنون وجود دارد منجربه تحویل کالا نمی‌شود اما اگر بتوانیم اوراق سلفی که منجر به تحویل کالا می‌شود را نیز طراحی کنیم می‌توان امیدوار بود یک بازار روزانه در بورس کالا شکل بگیرد.

در این روش، افرادی که اوراق را خریداری می کنند افرادی خواهند بود که کالا را برای مصرف تحویل می‌گیرند و می‌توانیم مطمئن باشیم بازار روزانه‌ای برای محصولات مانند محصولات پتروشیمی در بورس کالا خواهیم داشت.

همچنین در تلاشیم تا انواع دیگری از قراردادها مانند قراردادهای فوروارد را برای محصولات پتروشیمی در بورس کالا طراحی کنیم و در این زمینه بر روی فروش محصولات پی وی سی به شکل قرارداد آتی تا کنون کارهایی انجام شده است.

در این راه نیز به منظور استفاده از تجربیات دیگران با بورس تایوان مذاکراتی انجام شده تا از الگوی بورس مشتقه آن استفاده شود.

مشکل دیگری که در معاملات وجود داشت این بود که امکان معاملات بلند مدت در بورس کالا وجود نداشت. در این مورد چه کارهایی انجام شده است؟

مقدمات لازم برای رفع تمام نیاز شرکت‌ها به منظور عرضه بلند مدت کالاهایشان را آماده کرده‌ایم. شرکت‌ها متمایل بودند تا به منظور توانایی برای برنامه ریزی بلند مدت تولید وارد قالب قراردادهای بلند مدت شوند و کالاهایی را تولید کنند که مشتری داشته باشد و این را با قراردادهای بلند مدت تضمین کنند. با قراردادهای بلند مدت،‌ تولیدکنندگان مطمئن هستند و می دانند چه کالایی را در چه بازه زمانی تولید کنند و همان کالایی که برایش قرارداد بسته شده را تولید می کنند.

از طرف دیگر،‌ عرضه کنندگان محصول در بورس کالا، نگرانی برای تعیین قیمت در قراردادهای بلند مدت داشتند که این موضوع نیز در بورس کالا مرتفع شده است. به این شکل که قرارداد بلند مدت با مصرف کننده بسته می‌شود و قیمتش هم قیمتی است که برای بازارعمده فروشی در بورس کالا استخراج شده است.

مقرر بود تا خودرو نیز در بورس کالا عرضه شود. سرانجام این طرح به کجا رسید؟

پیشنهادعرضه خودرو در بورس کالا از اینجا شروع شد که خودرو سازان به دنبال تامین مالی در بورس کالا بودند و به دلیل آنکه روش تامین مالی در بورس کالا ، تامین مالی از طریق سلف موازی است مقرر شد تا خودرو در بورس کالا عرضه شود.

از آنجا که قیمت اوراق سلف موازی در بازار ثانویه تحت تاثیر دو عامل نرخ سود بانکی و قیمت دارایی پایه ای که بر مبنای آن اوراق سلف موازی منتشر شده است،‌تعیین می شود بنابراین ما نیازمند آن بودیم که یک بازار نقد متشکلی را برای آن کالا داشته باشیم. خودرو نیز از این امر مستثنی نیست و اگر بخواهند به پشتوانه کالا که در اینجا خودرو است اوراق سلف موازی منتشر کنیم باید حتما بازار نقد آن نیز وجود داشته باشد.

کارهای اولیه برای عرضه خودرو انجام شد اما در وسط کار متوجه شدیم که خودرویی که می خواهند به واسطه آن تامین مالی کنند کالایی است که مشمول قیمت گذاری است و از آنجا که کالایی که به بورس وارد می شود نباید مشمول قیمت گذاری باشد و بر اساس عرضه و تقاضا قیمتش تعیین شود این کار انجام نشد اما اگر خودرویی باشد که مشمول قیمت گذاری نباشد بورس کالا این آمادگی را دارد که هم بازار نقد و هم بازارسلف آن را راه‌اندازی کند.

کار ایجاد بازار مشتقه ارزی به کجا رسیده است؟

اتفاقی که برای ارز در بورس کالا قرار است بیافتد ایجاد بازار مشتقه ارزی است.

تصور برخی کارشناسان و مسئولین به اشتباه این است که بورس کالا می خواهد وارد معاملات اسکناس ارز شود که این اتفاق قرار نیست بیافتد بلکه بورس کالاقراردادهای مشتقه ارز را راه اندازی کند.

در بازار مشتقه ارز بسیاری از این قرادادها ممکن است منجر به تحویل ارز نشود بنابراین نگرانی از این بابت که اختلالی در بازار ارز ایجاد شود وجود ندارد بلکه بر عکس بازار مشتقه ارزی می تواند ریسک بازارهای نقد را خنثی کند.