نجات محوطه تاریخی کلاته مستوفی بجنورد متعلق به عصر آهن

وی افزود: تپه کلاته مستوفی یک تپه کوچک طبیعی با شواهدی از یک اثر معماری خشتی به همراه یافته های فراوان سفالی مربوط به عصر آهن تا نیمه هزاره نخست پیش از میلاد است که در ابتدای دشت بجنورد و در پای دامنه گردنه بدرانلو قرار گرفته است.

به گفته این باستان شناس، موقعیت طبیعی تپه کلاته مستوفی به گونه ای است که به خوبی به دشت بجنورد اشراف داشته و امروزه به دلیل توسعه شهر بجنورد در حاشیه باختری شهر جای گرفته و همین موقعیت جغرافیایی باعث شده است تا تپه کلاته در سالیان اخیر در حاشیه و بستر روند توسعه شهر و راه های ارتباطی آن قرار بگیرد که این امر لزوم و اهمیت تعیین عرصه و محدوده حفاظتی برای آثار باستانی برفراز آن را دوچندان کرده است.

یزدانی تصریح کرد: این پروژه نیز در پاسخ به همین نیاز و برای اطمینان از حفاظت از آثار باستانی موجود با همکاری حوزه راه و شهرسازی استان خراسان شمالی در مدت یک ماه به اجرا در آمد.

وی اظهار داشت: با توجه به اهمیت محوطه، احاطه شدن توسط محدوده طرح‌های مهمی چون محورهای ارتباطی بجنورد به استان گلستان، شهرک‌های صنعتی بجنورد و بیدک انجام عملیات گمانه‌زنی برای تعیین حریم، بررسی و حفاظت بهتر و روشن بودن محدوده‌های عرصه اثر برای تصمیم‌گیری درست و بهینه با هدف جهت‌دهی به طرح‌های در حال اجرای راهسازی ضروری به نظر می‌رسید.

این باستان‌شناس هدف از اجرای این طرح را تعیین محدوده عرصه و حریم حفاظتی اثر به وسیله گمانه‌زنی به همراه تهیه‌ نقشه توپوگرافی و پیاده‌سازی خطوط عرصه و حریم به همراه ضوابط حفاظتی مربوطه در چارچوب استاندارد نقشه‌های حرائم سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور اعلام کرد.

او اظهار داشت: در این مدت 28 گمانه آزمایشی در ابعاد حدود یک در یک متر مربع در نقاطی از محوطه که شناسایی حدود عرصه با توجه به بررسی‌ها و مشاهدات سطحی امکان‌پذیر و قطعی نبود ایجاد و مورد کاوش قرار گرفت.

این باستان شناس افزود: تحلیل و شناخت بدست آمده از این گمانه‌ها و داده‌های فرهنگی و کیفیت آن‌ها موجب دستیابی به این نتیجه مهم شد که تنها می‌توان بخشی از قله تپه طبیعی کلاته را که اندازه ای در حدود 40 در 40متر مربع را شامل می‌شود به عنوان عرصه مسلم اثر باستانی کلاته مستوفی معرفی کرد، اثری که شاید بتوان ازآن به عنوان یک بنای دژ یا بارو مانند مربوط به نیمه نخست هزاره اول پیش از میلاد نام برد.

به گفته او بر اساس ترکیب تنوع سفال های بدست آمده در بررسی‌های سطحی و همچنین از گمانه‌های تعیین عرصه محوطه کلاته مستوفی این محوطه و یافته‌های آن به محدوده وسیع عصرآهن از نیمه هزاره دوم پیش از میلاد تا آغاز دوران هخامنشی تاریخگذاری می‌شود.

این باستان شناس گفت: این تپه‌ تاریخی با در بر داشتن مواد ارزشمند مربوط به اواخر هزاره دوم و اوایل هزاره اول قبل از میلاد می‌تواند در پاسخگویی به مساله گسست یا تداوم فرهنگی بین عصر مفرغ و آهن در شمال شرق ایران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار باشد، به همین دلیل تعیین عرصه و حریم برای این محوطه تاریخی کاری اساسی و ضروری به شمار می‌آمد.

یزدانی افزود: بر همین اساس نقشه محدوده عرصه و حریم حفاظتی اثر به همراه ضوابط بر روی نقشه پیاده و برای ثبت تقدیم سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان خراسان شمالی شد.