واردات واگن و ریل، تیغ دو لبه

به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی آنا، بر اساس افق برنامه 1404 باید 25هزار کیلومتر خط ریلی و راه آهن در کشور احداث شود که این امر از نیاز ایران به ریل و واگن و تجهیزات ریلی حکایت دارد. در این میان به علت وضع تحریم‌ها طی چند سال گذشته و رکود بازار بسیاری از شرکت‌های تولیدی صنعت ریل و واگن با ظرفیت بسیار کم‌تر از ضریب واقعی خود مشغول به کار بودند و فعالیت برخی دیگر متوقف شدند که خوشبختانه بااجرای برجام بازار برای فعالان داخلی بازتر شد.

با این حال بسیاری از فعالان بخش خصوصی کشور پس از اجرای برجام برای تامین نیاز بازار داخلی از طریق وادرات نگران بودند و این امر در حوزه راه‌آهن و صنعت ریلی نیز مشهود بود. این در حالی است که طی سال‌های گذشته بخشی از نیاز صنعت ریلی با واردات واگن‌های دست دوم از دیگر کشورها تامین می‌شد که این امر مورد انتقاد بسیاری از فعالان بخش خصوصی بود.

آن طور که مدیرعامل شرکت ریل ترابر سبا می‌گوید: شرکت بزرگ واگن‌سازی در کشور توان تولید سالانه 5 هزار واگن باری و یک هزار واگن مسافری را دارند که بر این اساس واردات واگن دست دوم و حتی نو به کشور توجیهی ندارد.

محمدجواد فخاری به خبرنگار آنا گفته بود: باید افرادی که تمایل به سرمایه‌گذاری در بخش حوزه حمل‌ونقل ریلی در کشور دارند، از صنایع داخلی و بومی با برند ایرانی استفاده کنند تا بر اساس آن هم شرکت‌های فعال در بخش واگن‌سازی با ظرفیت تولید بالاتری فعالیت کنند و هم نیروی کار این بخش بیشتر مورد استفاده قرار گیرد.

به گفته وی، واردات واگن دست دوم مربوط به زمان نبود بسته‌های حمایتی برای تولید واگن در کشور بود، اما امروز با وجود این بسته‌های حمایتی، تحت هیچ شرایطی نباید واردات صورت گیرد.

این اظهارات در شرایطی است که بسیاری از فعالان صنعت حمل و نقل ریلی معتقدند در شرایطی که توانمندی تامین ناوگان طی سال‌های گذشته در کشور ایجاد شده است بنابراین فضای برجام و قراردادها و تفاهم‌نامه‌های منعقده در زمینه راه‌آهن باید در راستای توسعه فناورانه این صنعت باشد.

موضوعی که دبیر سابق انجمن صنفی شرکت‌های حمل و نقل ریلی بر آن تاکید دارد و می‌گوید: چندین کارخانه از جمله واگن پارس، پلور سبز و ایریکو ساخت واگن باری و مسافری را انجام می‌دهند بنابراین توانمندی کلی وجود دارد اما در این میان چندین مسئله مهم از قبیل فناوری مورد استفاده و تطبیق آن با فناوری‌های روز دنیا مورد بحث است.

مجید بابایی معتقد است وقتی صحبت از همکاری با کره‌ می‌شود، باید این همکاری‌ها از نوع توسعه کارهای فناورانه و یا در راستای تامین تجهیزات و ناوگان قطارهای سریع‌السیر باشد.

به گفته این کارشناس صنعت ریلی، صنعت راه‌آهن کشور در زمینه تامین و ساخت واگن و لوکوموتیو بیش از دو سه دهه فعال است و حتی‌الامکان باید از این توانایی‌ها استفاده شود.

اما بحث پرحاشیه واردات ریل و واگن هر از گاهی به یکی از مباحث داغ وزارت راه و شهرسازی تبدیل می‌شود. اخیرا نیز روسیه از قصد ایران برای خریداری لوکومتیو و واگن‌های قطار مورد نیاز خود به ارزش بیش از ۳۸۰ میلیون یورو خبر داده است.

آندره واداپیانوف معاون مدیرعامل کمپانی «پی ام ریل» که قرار است ۲۳۰۰ واگن با ارزش بیش از صد میلیون یورو به شرکت پارس واگن بفروشد، گفت‌وگو و مذاکرات خود با مقامات ایرانی را تائید کرده و برای صادرات به ایران ابراز علاقه‌مندی کرده است.

همچنین الکساندر پولوتین مدیر فروش کمپانی «پروی لوکوماتیو کمپانی» روسیه نیز گفته است: با شرکت مپنا در ایران برای صادرات تجهیزات صنایع راه‌آهن به ارزش ۲۷۰ میلیون یورو مذاکراتی داشته‌ایم که شاید تا ماه آینده به نتیجه نهایی برسد.

البته طی هفته گذشته راه‌آهن برای تولید ۴۰ هزار تن ریل با شرکت ذوب‌آهن اصفهان قرارداد منعقد کرد که بر اساس آن قرار است تا این شرکت تا پایان سال ماهانه ۱۰ هزار تن از این قرارداد را تحویل دهد و شرکت راه‌آهن نیز به‌صورت نقدی آن را خریداری کند.

به گفته پورسیدآقایی مدیرعامل راه‌آهن، پس‌ازاین قرارداد نیز قرارداد برای ۱۰۰ هزار تن ریل ۶۰ UIC منعقد خواهد شد.

حالا باید دید که بحث دوباره واردات ریل و واگن به کشور در شرایطی که شرکت‌های داخلی مدعی‌‌اند توانایی و ظرفیت تولید آن را دارند، به کدام سمت و سو کشیده خواهد شد.