روایتی از جایگاه آب در کربلا با آیین تشت‌گذاری در اردبیل
به گزارش خبرنگار فرهنگی آنا، آیین تشت‌گذاری در استان‌های ترک زبان، از ریشه‌دارترین آیین‌های ماه محرم است که در روزهای پایان ماه ذی‌الحجه برگزار می‌شود و در حقیقت، برگزاری این آیین، آماده شدن حسینیان برای برگزاری مراسم سوگواری امام حسین را نشان می‌دهد. اعتقاد بر این است که با انجام این مراسم، اهمیت آب و جایگاه آن در حادثه کربلا مورد توجه قرار می‌گیرد. همچنین براساس روایتهای تاریخی، در مسیر راه کاروان کربلا قبل از رسیدن به دشت نینوا، سربازان حر بن یزید ریاحی در منطقه‌ای به نام «زباله» راه بر کاروان بسته و حرکت آن را متوقف ساخته‌اند.
در این محل، امام حسین علیرغم کمبود آب دستور می‌دهند تشتها توسط آبهای موجود در مشکها پر شود که هم یاران حسین و هم سربازان حر از آن استفاده کنند و نیز احشام موجود در هر دو کاروان نیز سیراب شوند.
رسم «تشت گذاری» یا «تشت گردانی» از جمله مراسمی است که منسوب به شهر اردبیل، به طور خاص و مردم آذربایجان، به طور عام است؛ در این آیین، «تشت» نماد مشک سقای کربلا و آب، نماد رود فرات است که به روی حسین و یارانش بسته شد. مراسم تشت گذاری در اردبیل از ۲۷ذیحجه شروع می‌شود و در ۳۰ ذیحجه به پایان می‌رسد. براساس یک رسم قدیمی، شهر اردبیل به شش محله بزرگ تقسیم می‌شود و هر یک از محلات کوچک نیز با توجه به موقعیت جغرافیایی، تابع یکی از این محلات ششگانه می‌شود. شروع تشت گذاری در سه روز مانده به محرم طوری برنامه‌ریزی شده‌است که هر روز در دو محله بزرگ این مراسم برگزار شود. تشتهایی که در این مراسم مورد استفاده قرار می‌گیرند، گرد و از جنس برنز یا مس است، بعد از عزاداری، ریش سفیدان در هر محله، تشتها را بر دوش حمل کرده و وارد مساجد می‌شوند. حاضران در مسجد به احترام به پا خواسته و در جلو آنها دسته سینه زنی با شعار «الدخیل یا ابوالفضل» سینه می‌زنند.
پس از آن، ریش سفیدان با دور زدن مسجد، تشتها را در جای مخصوص خود قرار می‌دهند، آنگاه تشتها را از آبی که در کوزه‌ها بر دوششان حمل کرده‌اند، پر می‌کنند. برخی از مورخان بر این باور هستند که احداث جایگاه تشت در مساجد اردبیل بعد از روی کار آمدن حکومت صفویه انجام شده‌است، یکی از ویژگیهای معماری مساجد اردبیل این است در مساجد شهر جایگاه و سکوهایی خاص وجود دارد که برای این منظور مورد استفاده قرار می‌گیرد.
انتهای پیام/