شخصیت‌های محبوب کربلا (1): حر بن یزید ریاحی
تنها از گذشته اش می‌دانیم که او سردار قابلی بوده است بنابراین در تحلیل شخصیت ایشان همان وقایع داستان کربلا را معیار قرار داده و به تحلیل حر می پردازیم البته امتحانات بزرگ زندگی هر کس تا اندازه زیادی شخصیت فرد را تماشایی می کند و حتی کمترین ویژگی های او از آن پیدا می شود. حر ابتدا گویا تحت تاثیر جو غالب بر اجتماع در عدد سپاه باطل در می آید و این خود هشدار بزرگی است که اگر انسان بینش لازم را نداشته باشد و یا گرفتار زندگی عادتی و روزمرگی شده باشد جو زمان او را با خود می برد و اراده او را سلب می کند ولی حربن یزید ویژگی هایی داشته است که اجازه ادامه راه نادرست و جدایی از حق را به او نداد. برخی از ویژگی‌های آن جناب:
- مهمترین ویژگی حر همان است که اباعبدالله الحسین علیه السلام در ستایش از مقام حر بیان فرمودند: «انت حر کما سمتک امک حر فی الدنیا و حر فی الآخره: حضرت در حالی که غبار از صورت حر پاک می کرد فرمود تو آزادی همانطور که مادر تو را نام نهاد، آزاد در دنیا و آخرت» حر آزاد بود ولی رها و ولنگار نبود برای همین حتی وقتی در سپاه دشمن بود به امام بر نماز اقتدا کرد و اجازه نداد رویارویی‌اش با امام موجب هر دژخیمی گردد بلکه اساسا سوءً ادب هم نکرد حتی آنجا که امام علیه السلام با تندی به او فرمود «مادرت به عزایت بنشیند» او فاطمه را ستود، حر آزاد بود زیرا برای دفاع از همه خوبی ها دست از دنیا شست و زنجیر دنیا خواهی را پاره کرد و در بند دنیا نماند و به عالی ترین مقامات پر کشید و همانطور که با آزادگی پا به میدان نبرد گذاشت و بند از پای سلوک باز کرد در باطن و آخرت نیز پر گشوده و آنچه که از انسانیت و مقامات الهی می طلبید را آزادانه بدست آورد که قرآن در وصف چون او می فرماید: «نتبوا من الجنه حیث نشاء: هر جا از بهشت را بخواهیم جایگاه خود قرار می دهیم.» (زمر 74)
آزادگی حر سبب شد تا بند دنیا او را از حق جدا نکند همانطور که تعصب و مخالفت نیز نتوانست دستان او را آلوده به خون پاک ترین ها کند.
-در رفتار حر نوعی اعتقاد زلال نیز دیده می شد همان اعتقادی که سبب اقتدا به امام حسین علیه السلام در نماز می شود همان اعتقادی که سبب ادب او و احترامش به اهل البیت و سیدالشهدا می گردد و همان اعتقادی که به قول خودش در برابر فریادهای استغاثه اباعبدالله علیه السلام در میان جهنم ستم و بهشت ولایت موجب می گردد تا بهشت ولایت حق را بر گزیند.
- جوانمردی و فتوت را نیز می شود در رفتار او به خوبی مشاهده کرد. در کارزاری که امید به پیروزی و زنده ماندن ابا عبدالله علیه السلام و یارانش نمانده با این که معلوم است با پیوستن به امام زنده نخواهد ماند او سپاه حق را بر می گزیند و پستی و ضعف نفس سبب نمی شود دست از یاری حق بکشد.
- حر قدرت اعتراف به خطا و توبه و بازگشت را داشت و هرگز مانند تعصب نتوانست او را از اعتراف باز دارد. او یک افسر افسار گسیخته و پر خشونت و متکبر نبود که نتواند اعتراف به خطایش کند چنان صادقانه راه توبه را پیمود که شهادت جزای خیرش شد.
تذکر:
1-آزادگی سبب می شود تا انسان در هیاهو ها حق را بشناسد و در سپاه حق قرار گیرد.
2- دنیازدگی و قدرت پرستی روح آزادگی را در انسان می کشد، چنانچه خیلی دیگر در سپاه مقابل با اینکه نماز می خواندند و به حج می رفتند و... ولی دنیاخواهی ها و قدرت جویی های پنهانی‌شان آنها را از روح نماز وحج جدا ساخت بلکه آنها را به مقابله و جنگ خونین با حقیقت عبادت و اسلام واداشت.
3- سرنوشت حر به انسان‌های گناهکار امید می بخشد و آنها را با لطف و مهر بی نظیر خدا که در اهل البیت ظهور یافته آشنا می سازد و راهی بر آن همه مهر بر ایشان می گشاید.
درود و سلام خدای مهربان بر روح آزاد حر بن یزید ریاحی
* پژوهشگر دینی
انتهای پیام/