بزرگداشت دو عکاس باسابقه جنگ، سعید صادقی و امیرعلی جوادیان
به گزارش گروه فرهنگی آنا و به نقل از روابط عمومی و اموربین الملل سازمان زیباسازی شهر تهران، در این نشست که به مناسبت هفته دفاع مقدس، با همکاری انجمن عکاسان انقلاب برگزار شد، مهدی مقیم‌نژاد و مجید دوخته‌چی‌زاده سخنرانی کردند.
در ابتدای مراسم، دکتر مهدی مقیم‌نژاد، عکاس و مدرس دانشگاه به ضرورت وجود نهادهای هنری در شکل‌گیری عکاسی جنگ پرداخت و گفت: هنر اگر وجه نهادینه نداشته باشد هنر رسمی و قابل تاملی نیست.
او با تاکید بر اینکه منظور از نهاد، سازوکار سازماندهی‌شده است که بر مبنای آن هدفی را تعقیب کنیم و ابزارهای مناسب آن هدف را انتخاب کنیم، ادامه داد: غالب بچه‌های عکاس آن زمان به شکل خودجوش این کار را شروع کردند و بعدها صداو‌سیما و ستاد جنگ به آن شکل رسمی دادند و آن نهاد را به وجود آورند.
به گفته مقیم‌نژاد بعد از گذشت سال‌ها از جنگ، انجمن عکاسان دفاع مقدس را داریم که حرفه‌ای‌ترین و پیگیرترین انجمن عکاسی ایران است. اگر این نهادها همان زمان ایجاد می‌شدند کتاب عکس‌های سعید صادقی با این میزان تاخیر چاپ نمی‌شد.
او با اشاره به اینکه در عکاسی جنگ می‌توانیم عکاسی نیرومندی داشته باشیم اما یکی از معضلات در این زمینه این است که بچه‌هایی که با فضای هنر معاصر آشنا هستند، ایده ندارند، گفت: از هنرمندان ایده‌پرداز این حوزه می‌توان به دو تن اشاره کرد؛ مهدی منعم که بیست سال است از قربانیان مین عکاسی می‌کند و محسن راستانی که در فضای عکاسی صحنه‌آرایی عکاسی جنگ را بازسازی کرده‌است.
این مدرس دانشگاه با تاکید بر اینکه عکاسی همواره با عینیت و بی‌طرفی گره خورده است، افزود: عکاس یک چشم ناظر به جهان است. اما آیا در واقعیت می‌شود عکاس فقط ناظر باشد؟ در مواجهه با مقوله‌ی جنگ بی‌طرفی معنا دارد؟ جایی که وجه ملی‌گرایانه و مذهبیِ جنگ به منِ عکاس مربوط می‌شود آیا می‌توانم بی‌طرف باشم. امروز وقتی پژوهشگران در مورد عکاسی جنگ نظر می‌دهند با این پیش‌فرض مواجه نیستند که بی‌طرفی در عکاسی جنگ وجود داشته باشد. به شکل غریزی عکاسی با دوربین خود از وطنش دفاع می‌کند.
مجید دوخته‌چی‌زاده، دیگر سخنران این مراسم که خود یکی از عکاسان جنگ ایران و عراق بوده، نیز ضمن یادآوری برخی از خاطرات دوران جنگ به اهمیت ثبت این حوادث اشاره کرد و گفت: اسناد و رهیافت تمام جنگ‌ها، عکس است. عکس‌ها در طی این زمان طولانی به حیات خود ادامه می‌دهند و همه‌چیز از بین می‌روند. تنها مورد برای بررسی انقلاب‌ها عکس است.
او با تاکید بر اینکه عکس‌ها هستند که با ما سخن می‌گویند، ادامه داد: در مورد جنگ ایران، عکاس‌های جنگ ایران عکاس‌های آماتور بود. آماتور به این معنی که اکثر بچه‌های عکاس جنگ از عکاسی انقلاب آمده بودند، نوجوان بودند و روحیه‌ی عکاس‌های آماتور را داشتند. هیچ‌کدام دوره ندیده بودند.
دوخته‌چی‌زاده با بیان اینکه عکاس‌ها با رزمنده‌ها به خط مقدم می‌رفتند؛ یعنی هم عکاس جنگ بودند هم رزمنده، افزود: عکس‌های جنگ از فاصله بسیار نزدیک عکاسی شده و فاصله عکاس و سوژه، و عکاس و خط مقدم و خود حادثه بسیار کم است. تفاوت عکاسی جنگ ما بقیه عکاسی‌های جنگ در همین فاصله است. نترسیدن و شجاعت و روحیه‌ی بچه‌ها به این شکل بود.
او از نبود یک موزه عکاسی برای حراست از گنجینه‌های جنگ گلایه کرد و ادامه داد: بسیاری از عکس‌های جنگ ما مجال معرفی در دنیا را پیدا نکرد. در طول جنگ ایران وعراق بسیاری از عکس‌ها در آرشیو‌ها ماند. عکاسان جنگ ما یک طلب بزرگ از دنیا دارند چون چیزی از عکاسان مطرح دنیا کم نداشتند. این سوال همواره باقی است که با تمام‌شدن جنگ نگاتیوها چه سرنوشتی پیدا کردند. این گنجینه‌ی هشت‌ساله چه می‌شود؟ ما در ایران یک موزه ملی برای عکس نداریم درحالیکه صدوهفتاد سال از تاریخ عکاسی می‌گذرد.
به گفته دوخته‌چی‌زاده امروز برای هر هنر و صنعتی گالری و موزه وجود دارد اما این امکان هنوز برای عکس ایجاد نشده‌است؛ اگر موزه عکس درست شود، موزه جنگ هم درست می‌شود. اگر اندکی از بودجه نهادهای متولی، صرف عکاسی جنگ و حفظ و حراست میراث جنگ می‌شد می‌توانستیم یک موزه کوچک برای این مقوله داشته باشیم.
او با تاکید بر اینکه ضعف سیستماتیک تبلیغات جنگ منجر به این مسئله شد، ادامه داد: دستگاه‌های امنیتی ما گاه از ثبت برخی وقایع جلوگیری می‌کردند درحالیکه تمام این عکس‌ها به نفع سیستم تبلیغات بود.
این مدرس عکاسی در ادامه در خصوص اهمیت آثار سعید صادقی و امیرعلی جوادیان به عنوان دو عکاس حرفه ای دوره جنگ، گفت: هشت سال بلندترین زمانی است که یک عکاس در یک پروژه تاریخی قرار می‌گیرد و باید به او دست‌مریزاد گفت.
دوخته‌چی‌زاده با اشاره به اینکه عکس‌های امیرعلی جوادیان از فتح خرمشهر استثنایی است، افزود: او حتی زمانی که مجروح شده عکاسی کرد و می‌توان راجع به زاویه، نوع نگاه و محل قرارگیری دوربین او ساعت‌ها حرف زد.
به گفته او عکاسان ما مثل رزمنده‌ها مظلوم بودند و امروز هم بسیاری از آنها مظلومانه در گوشه بیمارستان‌ها زندگی می‌کنند. هیچ‌کدام از عکاسان جنگ دنبال سمت و مقام و رتبه‌ای نبودند و همان روحیه بسیجی را برای اعتلای کشور حفظ کردند. در عین اینکه عکاسان حرفه‌ای جنگ در خارج از کشور برای هر فریم مبالغ بالایی دریافت می‌کنند، عکاسان ما حقوقشان ماه‌ها عقب می‌افتاد.
در این ادامه این مراسم با حضور عباس میرهاشمی مدیرعامل انجمن عکاسان انقلاب و دفاع‌مقدس، دکتر کیهان محمدخانی قائم‌مقام سازمان زیباسازی و مجتبی موسوی معاونت فرهنگی سازمان زیباسازی با اهدای لوح و هدیه از دو عکاس برجسته دفاع مقدس، سعید صادقی و امیرعلی جوادیان تقدیم و تشکر شد.
گفتنی است در پایان مراسم، فیلمی به کارگردانی هومن حسنی که به همین مناسبت ساخته شده بود به نمایش درآمد. نمایشگاه عکس‌های این دو عکاس جنگ تا روز چهاردهم مهرماه در محل نگارخانه‌ی برگ برپا خواهد بود.
انتهای پیام/