جایزه ادبی و تاریخی محمود افشار به «سایه» رسید

به گزارش گروه فرهنگی آنا و به نقل از روزنامه ایران، در مراسم بیست و سومین جایزه تاریخی و ادبی محمود افشار که شب گذشته در کانون زبان پارسی در بنیاد موقوفات محمود افشار برگزار شد، سید مصطفی محقق داماد، ریاست تولیت موقوفات افشار ضمن تشکر از حاضران، با اشاره به جایگاه هوشنگ ابتهاج در جامعه ایرانی گفت: امیرهوشنگ ابتهاج که از او اجازه می‌خواهم با همان تخلص سایه درباره‌اش صحبت کنم، در میان شخصیت‌های فرهنگی- ادبی حاضر شخصیتی برجسته به شمار می‌آید.

داماد: «سایه» از وفادارترین شاعران پارسی زبان ایرانی به تعهدات انسانی است

وی در ادامه به فعالیت شعری ابتهاج در دو سبک شعری کهن و نو اشاره کرد و افزود: سایه علاوه بر شعر سرودن در این دو سبک شعری در ترانه سرایی، ترجمه و حتی برخی فعالیت‌های هنری هم دستی توانا دارد. با وجود گفته‌های محقق داماد در حوزه‌هایی که به آنها اشاره شد و همچنین موسیقی، عمده فعالیت‌های ابتهاج به فعالیت‌های شعری‌اش باز می‌گردد.

ریاست تولیت بنیاد موقوفات تأکید کرد که با نگاهی به اشعار ابتهاج در تمام این سال‌ها می‌توان متوجه شد که او در زبان و موسیقی شعر تا اندازه بسیاری تحت تأثیر حافظ است و ادامه داد البته در اشعار او از جهت معنا و مفهوم می‌توان به سرچشمه‌هایی از معنویت سروده‌های شاعران و عرفایی همچون مولانا رسید. محقق داماد، ابتهاج را یکی از وفادارترین شاعران پارسی زبان ایرانی به تعهدات انسانی معرفی کرد و افزود: با وجود این آنچه که سایه را در برابر تمام غزلسرایان معاصر و از سویی تمام غزلسرایان ایرانی بعد از حافظ ممتاز کرده تسلط او به بهره‌گیری از بوطیقای شعر حافظ در جهت توصیف بهار و بهارانه هاست.

جلالی: خروج شعر فارسی از شعر موزه‌ای

جلالی، رئیس نمایندگی ایران در یونسکو هم یکی دیگر از سخنرانان این مراسم بود که با اشاره به شناخت شخصی‌اش از ابتهاج گفت: با وجود آنکه تخصص لازم برای سخن گفتن درباره اشعار استاد ابتهاج را ندارم اما سروده‌های او را می‌توان از جهات مختلفی بررسی کرد. او در تمام سال‌هایی که مشغول شعر گفتن بوده در مسیری گام نهاده که جهانیان امروزه با عنوان میراث فرهنگی و غیر ملموس از آن یاد می‌کنند. مبحث مهمی که بواسطه‌اش چندین کنوانسیون در یونسکو وجود دارد و ابتهاج توانسته به این واسطه شعر فارسی را از حالت موزه‌ای و تاریخی خارج کند.

حداد عادل: صاحب رأی در «شعر کهن» و در «شعر نو»

غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی هم ضمن اشاره به اینکه بنیاد موقوفات افشار امسال فرد شایسته‌ای را برای اعطای این جایزه انتخاب کرده و گفت: بواسطه آشنایی 50 ساله‌ام با ابتهاج معتقدم که او هم در شعر کهن فارسی و هم در شعر نو دستی توانا دارد. در عرصه شعر ما کمتر شاعری را داریم که در هر دو حوزه صاحب رأی باشد که ابتهاج موفق به این کار شده است. او ادامه داد: در میان شاعران نسل اول بعد از نیما تنها 3- 2 نفر هستند که در تصحیح اشعار حافظ کاری اساسی انجام داده‌اند که اخوان ثالث، شفیعی کدکنی و ابتهاج این سه نفر هستند. همان گونه که اخوان هم 60 سال قبل گفته شعر سایه یکی از مهم‌ترین اشعارش زیبایی، سلامت و خوش آهنگی الفاظی که به کار برده، است که در کنار کاری که برای حافظ انجام داده او را شاخص کرده است.

پیام تصویری خالقی مطلق

با وجود هماهنگی‌های قبلی مبنی بر حضور جلال خالقی در این مراسم و سخنرانی اش، او به دلیل بیماری موفق به سفر به کشور نشد و پیام تصویری او در مراسم نمایش داده شد.

ابتهاج: ربطی به این تعارفات ندارم

ابتهاج هم در این مراسم با تشکر از حاضران، سخنرانی‌های انجام شده را فراتر از فرد ساده‌ای همچون او دانست و گفت: بزرگان حاضر در این جمع سخنانی درباره من گفتند که بیم آن می‌رود مرا هم به جمع خود بکشانند. من فرد ساده‌ای هستم که ربطی به این تعارفات ندارم.

البته ابتهاج که آخرین سخنران این مراسم بود، بواسطه درخواست و تشویق حاضران چند دقیقه‌ای سخن گفت. وی با اشاره به اشعاری که از وی در این محفل خوانده شد، تصریح کرد: اشعاری که از من در این مراسم خوانده شد تمام اشعار من نیست. آقای حداد عادل آن بخش از اشعار مرا خواند که تنها به سال‌های پیش از انقلاب محدود می‌شود. ای کاش سروده‌های سال 62 من هم خوانده می‌شد. امشب بزرگان در این مراسم حرف‌های بزرگانه‌ای زدند که با افراد ساده‌ای همچون من نمی‌خواند.

ابتهاج در سخنانی تأکید کرد که هیچ‌گاه به شعر و شاعری به عنوان فن و امتیاز نگاه نکرده است. وی در همین رابطه گفت: بارها به دوستان جوان گفته‌ام که با انتشار یک کتاب نباید به دنبال پز و خودنمایی بروند. شعر یک امر انسانی است و بازتابی از آرزوهای ما را در برمی گیرد.

تکریم شجریان

همچنین در این مراسم تصنیف‌هایی که از اشعار و ترانه‌های سایه ساخته شده در قالبی ویدئو کلیپی پخش شد. نکته قابل توجه در پخش این تصنیف‌ها نام استادانی همچون محمدرضا شجریان، شهرام ناظری، عبدالوهاب شهیدی و حسین علیزاده بود که هر یک با هنر خود یکی از سروده‌های این استاد ادبیات را آذین بسته بودند. در این بین به محض شنیده شدن تصنیف «سپیده» با صدای استاد شجریان حاضران به احترام او که به سبب بیماری جایش خالی بود به این مراسم با صدای تشویق‌های خود و از سویی آرزوی سلامتی‌شان برای این استاد موسیقی حال و هوایی دیگر بخشیدند.

اهدای 2 لوح تقدیر

در پایان این مراسم دو لوح تقدیر از سوی بنیاد موقوفات افشار و دانشکده ادبیات دانشگاه تهران با امضای شفیعی کدکنی و همچنین فرشی بافته شده با هنرمندی قالیبافان نائینی به استاد امیر هوشنگ ابتهاج اهدا شد.

گفتنی است در این مراسم بسیاری از شخصیت‌های ادبی و فرهنگی همچون شفیعی کدکنی، صالحی امیری، محمود دعایی، احمد مسجد جامعی و... حضور داشتند.