گران‌ترین قبرها در بهشت زهرا با چه قیمتی به فروش می‌رسد؟/ مجوز کتبی خانواده‌ها، شرط پیاده‌راه‌سازی در قطعات شهدا

الهه خانی-گروه اجتماعی: بهشت زهرا تهران که این‌روزها قدمت 40 ساله دارد و تنها قبرستان فعال پایتخت است در سال 1349 آماده خدمت رسانی شد اما در ابتدا به علت وجود گورستان‌های متعدد فعال در محله‌های تهران با اقبال عمومی مواجه نشد اما سرانجام با دفن اولین متوفی به نام «مرحوم محمدتقی خیال» در قطعه 1 ردیف 1 شماره 1، رسماً مورد بهره‌برداری قرار گرفت. اما امروز بیش از یک میلیون و چهارصد هزار متوفی در قبرستان پایتخت آرمیده‌اند و سالانه حدود 150 تا 170 هزار متوفی در این مکان دفن می‌شوند.البته طی سال‌های اخیر این سازمان که زیر نظر شهرداری تهران فعالیت می‌کند با مشکلاتی از قبیل فرسودگی ناوگان حمل و نفل متوفیان، برقراری امنیت در بهشت زهرا و مناطق پیرامون،خرید و فروش خبر و ... رو‌به‌رو بوده است.این موضوعات بهانه شد که سراغ اکبر توکلی‌نژاد، مدیر عامل سازمان بهشت زهرا برویم.گفت‌وگو مابا او را بخوانید.

*انتقادی که به سازمان بهشت زهرا وارد است خرید و فروش قبر با قیمت‌های گزاف است، ناظر اصلی بر این موضوع چه کسی است؟

-خرید و فروش قبور در بهشت زهرا زیر نظر مستقیم مدیرعامل صورت می‌گیرد. قبور با شماره در سیستم ثبت شده‌اند و به هیچ عنوان این امکان وجود ندارد که افراد بتوانند به یکدیگر قبر واگذار کنند. اگر کسی قصد واگذاری قبرش را داشته باشد باید ابتدا آن را وارد سیستم بهشت زهرا کند و در واقع قبر را به بهشت زهرا بازگرداند؛ در آن زمان، بهشت زهراست که قبر را به درخواست‌کننده بعدی می‌فروشد. بهشت زهرا قبور را به قیمت روز از افراد خریداری می‌کند قیمت قبر در بهشت زهرا بین 2 تا 10 میلیون تومان است و گران‌ترین قبرها مربوط به قبور سه طبقه است که 30 میلیون تومان قیمت دارند.

*در برخی از قطعات شهدا (21 و 24) تعدادی قبر وجود دارد که متعلق به افراد عادی است اما بهشت زهرا اجازه دفن، به صاحبان این قبور نمی‌دهد، علت چیست؟

-این دو قطعه در ابتدا جزو قطعات معمولی بهشت زهرا محسوب می‌شدند و پس از آن به قطعات شهدا تبدیل شدند و پس از آن به هیچ عنوان امکان دفن غیرشهید در حریم شهدا وجود ندارد و این اقدام ممنوع است. کسانی که در این قطعات قبر داشته باشند به شرط فوت می‌توانند معادلش را در قطعه دیگر دریافت کنند.

*تامین روشنایی قطعات در طول شبانه‌روز به کجا رسید؟

هم‌اکنون برج‌های نور تمام قطعات مربوط به شهدا شب‌تا صبح روشن است البته این روشنایی تنها مربوط به قطعه شهدا می‌شود و بقیه قطعات روشن نیستند.

*اخیراً نقدهایی مبنی‌بر بروز آسیب‌های اجتماعی در بهشت زهرا و مکان‌های مرتبط با آن از سوی برخی از اعضای شورای شهر مطرح شده است،علت بروز این آسیب‌ها را چه می‌دانید؟

در رویکرد مدیریت شهری مبنی‌ بر اداره کردن پایتخت بر مبنای مدیریت فرهنگی و اجتماعی بیشترین اتفاقات در حوزه پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی در حرم و سازمان بهشت زهرا اتفاق افتاده است. حدوداً دو سال است که خانه مهر حضرت امام(ره) با هدف مستقیم پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی در حرم و محدوده سازمان بهشت زهرا تاسیس شده است. همچنین سه تا چهار گشت دائم در طول شبانه‌روز برای پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی فعالیت می‌کنند. خانه مهر حضرت امام(ره) توانسته است فعالیت‌ دستگاه‌های ذی‌نفوذ در این زمینه را همچون نیروی انتظامی، دژبان مستقر در سازمان بهشت زهرا و دادگاه شهر آفتاب تجمیع کند. با توجه به اقدامات انجام‌شده بیش از 35 درصد از آسیب‌های اجتماعی طی سال‌های گذشته در محدوده بهشت زهرا کاهش پیدا کرده است. همچنین مسافرانی که از جنوب کشور قصد سفر به شاه‌چراغ(ع) یا امام رضا(ع) را دارند در بین راه ،خانه مهر امام(ره) را برای اسکان انتخاب می‌کنند. البته در برخی از موارد افراد سودجو و متکدیان از فرصت داغ‌داری مردمی که در بهشت زهرا هستند استفاده می‌کنند که گشت‌ها می‌توانند در کاهش این موضوع نقش بسزایی را ایفا کنند.

*سال‌های متوالی است که حفاظت از بهشت زهرا برعهده دژبان ارتش است اما شنیده‌ها حاکی از آن است که سازمان بهشت زهرا تصمیم داشت این موضوع را به ناجا واگذار کند؛ در این باره توضیح دهید.

-مثل همه سازمان‌ها که یک بخش حراست در آن‌ها وجود دارد سازمان بهشت زهرا نیز به این بخش نیاز دارد. در سال‌های اخیر حفاظت و حراست و برقراری امنیت برعهده دژبان ارتش بوده است که از عهده کار به خوبی برآمده‌ است. اخیراً مذاکراتی نیز در این زمینه به منظور حفظ امنیت در بهشت زهرا با ناجا نیز انجام شد اما این بحث‌ها تنها در حد صحبت‌های اولیه باقی‌ ماند و به هیچ نتیجه‌ای نرسید. اکنون همانند سال‌های گذشته این دژبان ارتش است که وظیفه حفاظت و حراست از بهشت زهرا را برعهده دارد.

*حفاظت از منطقه اطراف حرم امام خمینی(ره) هم برعهده سازمان بهشت زهرا است؟

-حفاظت از مناطق مربوط به اطراف حرم مطهر امام خمینی(ره) به سه منطقه 18، 19 و 20 مربوط می‌شود و این موضوع به سازمان بهشت زهرا مربوط نیست البته هر چند ماه یک بار در سازمان بهشت زهرا مانور پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی نیز برگزار می‌شود. در این مانورها رئیس دادگاه شهر آفتاب، رئیس کلانتری منطقه، رئیس دژبان ارتش مستقر در بهشت زهرا و ... حضور پیدا می‌کنند.

*ناوگان حمل ونقل متوفیان بهشت زهرا فرسوده شده، در این زمینه چه اقدامی از سوی بهشت زهرا صورت گرفته است؟

-چند سال بود که مدیریت بهشت زهرا این موضوع را پیگیری می‌کرد و ما توانستیم با یک شرکت خارجی قرارداد ورود 200 دستگاه آمبولانس جدید را به امضا برسانیم و قرار است این تعداد در چند نوبت به ما تحویل داده شوند. اکنون 50 دستگاه آمبولانس جدید به سازمان بهشت زهرا تحویل داده شده است.

*طی ماه‌های گذشته ماجرا ساماندهی قبور شهدا در بهشت زهرا به بحثی داغ تبدیل شده بود اما بهشت زهرا مدعی بود که این اقدام را بر اساس رضایت خانواده‌ها انجام داده است؛ پس چرا هم اکنون ساماندهی قبور بهشت زهرا متوقف شده است؟

-قبوری را که ساماندهی کرده‌ایم با مجوز کتبی خانواده‌های آنها بوده است و بر اساس رأی دیوان عدالت اداری بهسازی قبور شهدا باید بر اساس رضایت خانواده آنها باشد البته ما تنها پیاده‌راه‌سازی انجام می‌دهیم و قصد بهسازی یا تغییر در قبور را نداریم. در این خصوص جلسات متعددی هم در دادگاه شهر آفتاب برگزار شد و شکایات برخی از خانواده‌ها در این خصوص را بررسی کردند. اکنون پیاده‌راه‌سازی‌ قطعه 21 پایان یافته است و فعلا پیاده راه سازی در ادامه قطعه 24 تا زمان کسب رضایت از تمام خانواده شهدا متوقف شده است. اگر نتوانیم خانواده شهید را پیدا کنیم یا خانواده رضایت ندهند ما به قسمت مربوط به آنها دست نمی‌زنیم.