نرخ تورم مهم‌ترین معیار تعیین تعرفه‌های سلامت/ ارزشگذاری خدمات سلامت بر اساس الگوی ایالت کالیفرنیا

سارا امیری، گروه اجتماعی- هر ساله سطح قیمت و تعرفه‌های تمام خدمات کشور تغییر می‌کند؛ بر این اساس، تعیین یک تعرفه واقعی و یک قیمت متعادل که برای تمام جامعه شفاف باشد باید یکی از اولویت‌های سیاست‌گذاران باشد.

یکی از اصل‌های مهم که باید مورد توجه مسئولان قرار بگیرد، تعیین تعرفه‌های خدمات کشور از جمله تعرفه‌های خدمات سلامت مطابق با درآمد مردم است، زیرا طبق آمارهای اعلام‌شده هر ایرانی سالانه به طور میانگین 5 تا 7 بار به پزشک مراجعه می‌کند و این در حالی است که ما شاهد افزایش بار برخی بیماری‌ها از جمله سرطان، سکته، تروما و ... در کشور هستیم که هر کدام هزینه بسیاری را به مردم متحمل می‌کند.

برای بررسی چگونگی تعیین تعرفه‌های پزشکی در کشور با محمد جهانگیری، معاون نظارت و برنامه ریزی سازمان نظام پزشکی گفت‌و گو کردیم که در ادامه می‌خوانید.

تعرفه‌های خدمات پزشکی در کشور بر اساس چه قوانین و حتی معیارهایی تعیین می‌شود؟

تعرفه‌های پزشکی در کشور ما بر اساس قانون بیمه همگانی، برنامه پنجم و قوانینی که در کشور حاکم است تعیین می‌شود. در بحث تعیین تعرفه‌های پزشکی مسئولان از روش‌های متفاوتی استفاده می‌کنند که یکی از این‌ها قیمت تمام‌شده خدمات و هزینه تمام‌شده بر مبنای فعالیت است که جزو روش‌هایی است که در تمام دنیا از جمله در کشور ما به کار گرفته می‌شود. البته در این راستا بسیاری از بحث‌های حسابداری تعهدی نیز در نظر گرفته می‌شود و اقدامات فراوانی در این خصوص انجام می‌شود اما بحثی که در قانون مطرح‌شده تعیین تعرفه‌ها پزشکی بر اساس قیمت واقعی خدمت است که این قیمت به سه دسته از قبیل قیمت تمام‌شده، نرمال و استاندارد تقسیم می‌شود.

در کشور ما تعرفه‌ها بر اساس کدام قیمت تعیین می‌شود؟

در اغلب کشور‌های دنیا چون تمام خدمات ارائه‌شده استاندارد است، تعرفه‌ها بر اساس قیمت استاندارد تعیین می‌شود اما در کشور ما که در حال حرکت به سمت قیمت استاندارد است تعیین تعرفه بر اساس این قیمت، هزینه‌های بسیاری را متحمل می‌‌کند و تا مادامی که زیرساخت‌ها و خدمات کشور به سطح استاندارد نرسد، تعیین قیمت استاندارد از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نیست و بر همین اساس در کشور ما بیشتر از قیمت نرمال استفاده می‌شود.

آیا تعرفه‌های تعیین‌شده در کشور بومی‌سازی می‌شود؟

بر اساس قانون ما خدماتمان را در سه سطح از قبیل بخش دولتی، غیردولتی و خصوصی تعرفه‌گذاری می‌کنیم و ارزش نسبی خدمات را هر ساله بازنگری می‌کنیم که در اجرای این روند نیز از روش‌های مختلفی استفاده می‌شود که یکی از این مباحث مهم بومی‌سازی در کشور است. در اجرای بازنگری ارزش نسبی خدمات ما از ایالت کالیفرنیا آمریکا الگوسازی کرده‌ایم و در نهایت با مشارکت انجمن‌های علمی – تخصص، وزارت بهداشت، سازمام نظام پزشکی و سایر بیمه‌ها و نهادها این بازنگری در کشور بومی‌سازی می‌شود.

تعرفه‌های پیشنهاد شده چه مراحلی را برای تایید و اجرا باید سپری کند؟

هر ساله برای بخش‌های دولتی، غیر دولتی و خصوصی تعرفه‌های جداگانه تعیین می‌شود، برای انجام اقدامات کارشناسانه به شورای عالی بیمه خدمات سلامت ارسال می‌شود،سپس در شورای عالی مصوب می‌شود و به تایید می‌رسد، به هیات دولت برای تصویب ارسال می‌شود و در نهایت اجرایی می‌شود.

نرخ تعرفه‌های پزشکی هر ساله بر اساس چه معیاری در کشور افزایش می‌یابد؟

طی چند سال اخیر، نرخ تورم مهم‌ترین معیار تعیین نرخ افزایش تعرفه‌ها بوده است اما واقعیت این است که چون در چند سال گذشته نرخ تورم بسیار بالا بوده و متناسب با آن حوزه سلامت نتوانست رشد تعرفه داشته باشد یک عقب‌ماندگی را در تعرفه‌های پزشکی شاهد بوده‌ایم. برای اینکه این مساله جبران شود باید تدابیری اندیشیده شود که در سال گذشته مقداری از این تدابیر دیده شد اما چون همیشه نرخ تورم در خدمات حوزه سلامت 1.5 برابر نرخ تورم عمومی است و ما نمی‌توانیم تعرفه‌ها را بر این اساس تعیین کنیم یک عقب ماندگی در تعرفه‌های خدمات سلامت دیده می‌شود.

آیا این مساله موجب کاهش کیفیت خدمات سلامت نمی‌شود؟

با توجه به اینکه تعرفه‌های پزشکی کشور بر اساس نرخ تورم عام افزایش پیدا می‌کند و در این خصوص ما نسبت به نرخ خدمات سلامت که مقداری بیش از این است بی‌توجه هستیم همیشه افزایش تعرفه‌های پزشکی مورد نقد قرار می‌گیرد. اما باید گفت اگر تعرفه‌ها افزایش پیدا نکند مسائلی در کشور ایجاد می‌شود که در ابتدا مردم و سپس جامعه پزشکی متضرر می‌شود زیرا یا کیفیت خدمات پزشکی کاهش پیدا می‌کند یا مردم برای دریافت خدمات بهتر ناچار به افزایش پرداختی از جیب خود می‌شوند.

آیا فشار رسانه به افزایش حساسیت وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشکی در بحث تعرفه‌گذاری خدمات سلامت تاثیر داشته است؟

ما به هیچ عنوان تحت تاثیر هیچ فشاری قرار نگرفته‌ایم زیرا آنچه وزارت بهداشت از آن پیروی می‌کند اجرای قانون است و طبق قانون تعرفه‌های تعیین‌شده زمانی اجرا می‌شود که مصوب هیات دولت باشد. زمانی که تعرفه تعیین‌شده به تصویب رسید وزارت بهداشت بر اجرای آن نظارت خواهد داست و از وضع آن دفاع خواهد کرد.

آیا دستگاه‌های نظارتی بر اجرای تعرفه‌های مصوب نظارت خواهند داشت؟

بله، برای اولین بار در سال گذشته کمیته‌ای برای نظارت بر تعرفه‌های پزشکی تشکیل شد که خوشبختانه ما شاهد همکاری 99 درصدی پزشکان بودیم. وزارت بهداشت، وزارت رفاه، سازمان‌های بیمه‌گر، انجمن‌های علمی – تخصصی، سازمان نظام پزشکی و پرستاری، پزشکی قانونی و معاونت نظارت راهبری با این ستاد همکاری فعال خواهند داشت و در صورت مشاهده هر گونه تخلف با فرد خاطی برخورد قانونی می‌شود.