قربان، عید پیروزی ...

و اما قربانی، نمی خواهم روزشمار را ورق بزنم، همه می دانیم که روز دهم ذی الحجه عید قربان است ،آری ،عید در لغت از ماده عود،به معنای بازگشت است، لذا به ایامی که مشکلات از گروهی برداشته می شود و آن گروه بر سختی ها فائق می آیند و به خوشی های اول بر می گردند، عید گفته می شود.

ماده قربان از قرب است، یعنی نزدیک بودن، شخصی که در این روز قربانی می کند در نظر دارد بدین وسیله تقرب و نزدیکی به خداوند متعال را بجوید.

عید قربان، عید اضحی نیز گفته می شود، اضحی جمع ماده ضحی است، یعنی ارتفاع روز و امتداد نور آفتاب .

آن زمان که خورشید بالا می آید(قبل از ظهر).قرآن کریم می فرماید: والشمس والضحیها (قسم به خورشید و قسم به چاشتگاه آن).

قربانی را اضیحه یا ضحیه گویند، حجاج موقع بالا آمدن آفتاب قربانی می کنند، تا با این قربانی (کشتن شتر یا گوسفند)، اولاً عمل به دستور باری تعالی و ثانیا به تآسی از (ابراهیم پیامبر)به عهد خویش عمل کرده باشند.

آری، مناسک حج را پایانی است، پایان مناسک قربانی کردن است، آنچه بر تو در حال احرام حرام بود مثل نگاه کردن در آیینه، شانه زدن مو و.......حلال می شود ،عیدت مبارک، چرا؟

عید قربان، عید پیروزی: آنچه خالق آفریده به سه گروه تقسیم نمود:

1_گروهی که فقط پیرو غریزه هستند ، همچون حیوانات

2-گروهی که پیرو وظیفه هستند، مثل ملائکه

3_گروهی که گاهی دنبال غریزه و گاهی به دنبال وظیفه اند ، مانند انسان .

مولانا چه زیبا بیان کرده است:

در حدیث آمد که خلاق مجید خلق عالم را سه گونه آفرید

یک گروه را جمله علم و عقل وجود آن فرشته است و نداند جز سجود

نیست اندر عنصرش حرص و هوا نور مطلق زنده از عشق خدا

یک گروه دیگر از دانش تهی همچو حیوان از علف در فربهی

وان سوم هست ادمیزاد و بشر از فرشته نیمی و نیمی ز خر

ولی هرگاه انسان بر سردوراهی وظیفه و غریزه قرار گرفت، غریزه را انتخاب کرد، نه تنها به سوی حیوانات گرایش پیدا کرد که از حیوان هم پست تر شد- چون از دو واژه عقل و فکر و رهنمودهای بزرگان (پیامبران و امامان)استفاده نکرد.(اولئک کالانعام بل هم اذل)

آیا تا بحال این جرقه به ذهنمان خطور کرده است که قربانی از چه زمانی معمول شده است؟

باید دانست که عید قربان ریشه در دوران قبل از تاریخ بشر دارد. انسان های اولیه برای به دست آوردن ترحم خدایان دست به قربانی کردن حیوانات و انسان ها می زدند.

تاریخ قربانی بسیار قدیم است، از زمان آدم ابوالبشر معمول بوده و در ادیان گذشته نیز جزء مقررات دینی به شمار می آمده:

1-در ایات 27تا30 سوره مائده "قربانی فرزندان حضرت آدم که نخستین قربانی در عالم هستی به شمار می رود که خود داستانی واقعی و حقیقی است.

2-حضرت نوح پیامبر پس از توفان، مذبحی مشخص و در آنجا حیوانات بسیاری را برای خدا قربانی کرد.

3- قربانی حضرت ابراهیم خلیل "ع"فرزندش اسماعیل "ع"را که در ایات 102تا107سوره صافات بیان شده است.

4- در زمان حضرت موسی به عقیده یهودیان دو نوع قربانی دموی و غیردموی معمول بوده است.

5- در آیین مسیحیت به عقیده عیسویان و ......

واما اسرار و حکمت قربانی چیزی جزء فدا کردن مال و انفاق آن در راه خدا و کشتن حیوان اشاره به کشتن نفس اماره است.

حال چند سوال: آیا با این همه عظمت توانستند قداست این عید بزرگ را نگه دارند؟

آیا قربانی را آن طور که خداوند می فرماید معنا کردند؟

آیا عید قربان با قربانی کردن حجاج معنا می کنند؟

آیا صحرای منا جای دفن غریزه است یا قربانی کردن حجاج؟؟؟؟؟

نمی خواهم وارد سیاست بشوم می خواهیم علاج دردهای نهفته در درون انسان های ناچیز را همه بدانند.......

* مدیر فرهنگی، اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی شیراز