وضعیت یوز ایرانی فاجعه بار است/ در خوشبینانه‌ترین حالت در سراسر کشور 30 یوز باقی مانده
به گزارش گروه فرهنگی آنا و به نقل از روابط عمومی خانه هنرمندان ایران، در ادامه برنامه‌های مستند سینماتک خانه هنرمندان ایران که با همکاری انجمن تهیه‌کنندگان سینمای مستند برگزار می‌شود، سه‌شنبه 2 شهریور فیلم مستند «تنهاوش» ساخته فتح الله امیری در تالار استاد شهناز به روی پرده رفت. در ادامه نیز نشست نقد و بررسی فیلم با حضور فتح الله امیری و پدرام اکبری برگزار شد.
امیری در این نشست گفت که در کل زیستگاه‌های جنوب کشور نه 30 یوز، بلکه تنها دو یوز ایرانی نر وجود دارد و پارک ملی کویر هم دیگر یوزی ندارد. به گفته وی، در خوشبینانه‌ترین حالت در سراسر کشور 30 یوز باقی مانده است.
در ابتدای این نشست اکبری به دلبستگی جدی کارگردان فیلم به حوزه محیط زیست اشاره کرد و گفت: انتخاب یوز ایرانی به عنوان سوژه فیلم از دقت نظر امیری حکایت دارد، مخاطبان با تماشای فیلم، با یوز ایرانی بیشتر آشنا شده و از وضعیت زادبوم‌های آن آگاه می‌شوند. او با تلاش و پیگیری فراوان موفق شده تصاویری از تنها یوز باقیمانده در پارک ملی کویر ثبت کند. دریغ و شگفتا که در منطقه مرکزی ایران تنها یک یوز باقی مانده است، یوزی که همانطور که در فیلم می‌بینیم، چه بسا تاکنون از بین رفته باشد.
پس از آن امیری در پاسخ به سوال اکبری در خصوص دشواری‌های ساخت فیلم در آن منطقه گفت: در ابتدا جا دارد یادی کنیم از مرحوم اینانلو و همینطور سه شهید محیط بانی که در سال جاری جان خود را از دست دادند. برای ساخت این فیلم زمانی طولانی صرف شد چرا که قصد داشتم هر طور شده اثبات کنم که کارشناسان در دوربین‌گذاری‌های خود اشتباه کرده‌اند و قطعا یک یوز ایرانی در پارک ملی کویر وجود دارد. اگرچه اکنون به این نتیجه رسیده‌اند که همین یوز نیز قطعا از بین رفته و پارک ملی کویر دیگر یوز ندارد.
وی ادامه داد: پس از ساخت «تنهاوش» و ثبت وضعیت یوز ایرانی در پارک ملی کویر، این دغدغه من را رها نکرد که ببینم در دیگر نقاط ایران وضعیت به چه صورت است. در آن زمان مدیر پروژه یوز ایرانی می‌گفت کمتر از 70 یوز در سراسر ایران وجود دارد، اما پس از وارد شدن به ساخت فیلم «یوز» متوجه شدم وضعیت یوز ایرانی فاجعه بار است. به گمان من در خوشبینانه‌ترین حالت تنها 30 یوز ایرانی در سرتاسر کشور وجود دارد. در کل زیستگاه‌های جنوب ایران تنها 2 یوز نر وجود دارد. صدها دوربین در این مناطق و تمامی چشمه ها کارگذاری شده و صرفا 2 یوز نر مشاهده شده و هیچ یوز ماده ای در کار نیست. پیش از انجام پژوهش گمان می‌کردم در جنوب ایران 30 یوز و در شمال 40 یوز داریم، اما اکنون به این نتیجه رسیده‌ایم که تنها 2 یوز در جنوب کشور وجود دارد.
امیری افزود: در مستند «یوز» به دو مساله پرداخته‌ایم، نخست وضعیت جفت‌گیری و زاد و ولد یوزهای ایرانی. چندی پیش تصمیم گرفته شد یک یوز نر از خراسان شمالی و یک یوز ماده از خراسان جنوبی را به پارک پردیسان تهران منتقل کنند تا شاید منجر به زاد و ولد شود، اما یوزها در اسارات توله‌ای به دنیا نمی‌آورند و شاید این اتفاق تنها یکبار در تاریخ رخ داده باشد. این دو یوز نیز پس از دو سال و به رغم جفت‌گیری، هنوز بچه ای به دنیا نیاورده‌اند. جابجا کردن یوزها در طبیعت و نزدیک کردن آنها به هم برای جفت‌گیری نیز کاری است که ریسک دارد و مدیران ما به دلیل حواشی این مساله، جرات انجام آن را ندارند. ضمن اینکه ترجیح بر این است که یوزهای ماده در مناطق خود باقی بمانند تا اینکه مثلا به پارک ملی کویر منتقل شوند. شاید بهتر بود تنها یوز پارک ملی کویر در همان زمان به مناطق شمالی منتقل می شد، اگرچه این امر نیز احتمالا با مخالفت مسئولان پارک ملی کویر روبه‌رو می‌شد.
کارگردان «حیات در رگهای سرد» ادامه داد: داستان دیگر فیلم «یوز» به نقطه‌ای در جاده تهران- مشهد مربوط می‌شود که صرفا 2 کیلومتر طول دارد، اما تاکنون قتلگاه 6 یوز ماده بوده است. اگر روزی نسل یوز ایرانی منقرض شود، شاید بتوان گفت 40 درصد آنها در همین جاده از بین رفته‌اند، اما متاسفانه مسولان سازمان محیط زیست و وزارت راه صرفا شعار می‌دهند ولی برای 2 کیلومتر راه چاره‌اندیشی نمی‌کنند. این یک تراژدی تلخ در کشور است که با این همه ادعا، در 2 کیلومتر راه این تعداد یوز کشته می‌شود و کاری نمی‌کنند، و از آن طرف عکس یوز را روی پیراهن تیم ملی چاپ می‌کنند.
امیری در پایان گفت: برای ساخت «یوز» سعی کرده‌ایم که هزینه‌ها در کمترین سطح خود باشد و از امکانات شخصی بهره بگیریم. روزهای فیلمبرداری در ساخت چنین مستندهایی طولانی است و در اختیار گرفتن امکانات فیلمبرداری و گروه‌های حرفه‌ای، نیاز به هزینه‌های میلیاردی دارد اما علاقه‌ام به این کار آنقدر زیاد است که هیچوقت به دلیل کمبود منابع مالی، کم‌کاری نکرده‌ام حرفه‌ای‌ترین شبکه‌های تلویزیونی دنیا مثل زد دی اف و بی بی سی به ایران آمدند و نتوانستند تصویری از یوز ایرانی شکار کنند ولی ما این کار را کردیم.
انتهای پیام/