رویارویی دوباره دو رقیب قدیمی برای ریاست شورای شهر پایتخت؛ سرنوشت آخرین رئیس در دستان این 4 نفر

الهه خانی، گروه اجتماعی- شورای شهر تهران برای اولین بار در سال 1377 تشکیل و آغاز به کار کرد. در سه دوره اول، این شورا ۱۵ عضو اصلی و ۶ علی‌البدل داشت اما در دور چهارم (دوره اخیر) تعداد اعضا به ۳۱ عضو اصلی و ۱۲ علی‌البدل افزایش یافت. دوره چهارم شورای شهر تهران از سال 92 آغاز به کار کرد و در سال 96 نیز به پایان می‌رسد. اولین سال دوره چهارم کرسی شورای شهر در دست اصلاح طلبان بود و ریاست شورا را احمد مسجد جامعی بر عهده داشت اما در دو دوره بعدی این اصولگرایان بودند که ریاست شورای شهر را در دست گرفتند و چمران برای دو سال متوالی رئیس شورای شهر شد. دهم شهریور ماه سال گذشته بود که اعضای شورای شهر از میان کاندیدا‌ها یعنی مهدی چمران و احمد مسجد جامعی برای دومین بار چمران را با 17 رای به عنوان رئیس انتخاب کردند.

در این جلسه احمد مسجد جامعی، کاندیدای اصلاح طلبان شورا، 13 رای آورد. همچنین یکی از برگه‌ها، رای سفید بود که این یعنی یکی از اعضای شورای شهر به هیچ کدام از دو کاندیدا رای نداده و رای او ممتنع بوده است.
مسجد جامعی مثل همیشه کاندیدای اصلاح طلبان

امروز اما اصلاح‌طلبان در تلاش‌اند تا حداقل رئیس آخرین سال دوره چهارم شورای شهر تهران از میان آنها انتخاب شود. اگرچه آن‌طور که اعضای اصولگرای شورای شهر اعلام کرده‌اند انتخاب آنها همچنان مهدی چمران است، محمد سالاری، نایب رئیس فراکسیون اصلاح‌طلبان به خبرنگار آنا می‌گوید: در جلساتی که بین اعضای اصلاح‌طلب شورای شهر تهران برگزار شده کماکان همانند سال‌های گذشته کاندیدای نهایی و قطعی ما برای ریاست مسجدجامعی است.

در حالی که عده‌ای معتقدند گرایش هیات رئیسه شورای شهر تهران در انتخاب شهردار تهران هم بسیار تاثیر گذار است، سالاری توضیح می‌دهد: جزء اصول و مبانی اصلاحات این است که یک نهاد مدنی، اجتماعی و خدماتی نباید به یک نهاد سیاسی تبدیل شود و شهروندان تهرانی نیز این انتظار را از اعضای شورای شهر دارند، آنها خواهان این هستند که اعضای شورای شهر در راستای تحقق ماموریت‌های مدیریت شهری و ارائه خدمات بهتر به شهروندان فعالیت کنند.

او ادامه می‌دهد: اصلاح‌طلبان در این راستا نیز عملکرد بسیار خوبی داشته‌اند و با رویکرد کارشناسی و مبتنی‌بر نظر کارشناسان در فرآیند تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری مدیریت شهری اقدامات خوبی انجام داده‌اند.
اقبال شاکری، رئیس کمیسیون عمران و عضو اصولگرای شورای شهر تهران هم در خصوص برگزاری این انتخابات تصریح می‌کند: این انتخابات هم همانند انتخابات سال‌های گذشته برگزار می‌شود؛ این روند به صورت سالیانه تا به امروز برگزار شده و هر ساله عده‌ای هم کاندیدای این انتخابات بودند.

او درباره عملکرد شورای شهر طی یک سال گذشته اضافه می‌کند: طی یک سال اخیر روند کارکرد شورای شهر تهران رو به توسعه بوده است و به نظر می‌آید افرادی که کاندیدا می‌شوند به طور حتم مورد تمایل اعضای شورای شهر هستند.

شورا مولود دولت اصلاحات

در ادامه، سالاری، رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر تهران با بیان اینکه اصل نهاد شورا مولود دولت اصلاحات است، عنوان می‌کند: همان‌طور که در کشور مردم برای مسائل ملی نمایندگان خود را انتخاب می‌کنند در سطح شهر نیز و برای اداره آن نمایندگانی انتخاب می‌شوند. این انتخاب در حالی اتفاق می‌افتد که امروز بیش از 70 درصد جمعیت کشور در شهرها زندگی می‌کنند.

سالاری تاکید می‌کند که نمایندگان در شورای شهر باید به فکر افزایش کیفیت زندگی شهرنشینان باشند و شهروندان از ما انتظاراتی که از نمایندگان مجلس به عنوان یک نهاد سیاسی را دارند، هرگز نخواهند داشت.

نایب رئیس فراکسیون اصلاح طلبان با بیان اینکه در کشور ما به اندازه کافی احزاب و گروه‌های سیاسی وجود دارد که بتوان در آن نهادها اقدامات سیاسی هم انجام داد، ادامه می‌دهد: رویکرد اصلاح‌طلبان این است که شورای شهر تهران دچار حاشیه‌های سیاسی نشود اما آنجایی که بحث مصلحت شهر و مردم در میان بوده اصلاح‌طلبان هرگز کوتاه نیامده‌اند. به عنوان مثال در فضای شفاف‌سازی مسائل مالی مربوط به شهرداری تهران اصلاح‌طلبان محکم ایستاد‌ه‌اند و نظرات و صحبت‌های خود را نیز در این رابطه مطرح کرده‌اند.

بحث حسابرسی‌ها از سوی اصلاح‌طلبان شورا مطرح شد

یکی از مباحث بحث‌برانگیز در سال سوم شورای چهارم بحث بررسی حسابرسی‌های شهرداری در صحن شورای شهر تهران بود. سالاری در این رابطه توضیح می‌دهد: اصلاح‌طلبان در شورای شهر اولین گروهی بودند که این موضوع را مطرح کردند و برای اولین بار نیز شهرداری تهران مجبور شد تا میزان بدهی‌های خود را گزارش دهد. شهرداری مدعی است در پایتخت اقدامات عمرانی زیادی را انجام داده اما در قبال آنها درآمدهای قابل توجهی هم از کنار فروش تراکم به صورت مجاز یا غیر مجاز، تخلفات ساختمانی و فروش شهر به دست آورده است.

شاکری، عضو اصولگرای شورای شهر اما در خصوص بحث حسابرسی‌ها و عملکرد چمران در این باره نظر متفاوتی دارد. او می‌گوید: یکی از اقدامات و عملکرد موفق چمران طی یکسال اخیر ارائه حسابرسی‌ها در شورای شهر بود؛ این موضوع در چندین جلسه شورای شهر مورد بررسی قرار گرفت و روی آن بحث‌های فراوان صورت گرفت و در این خصوص تصمیمات مناسبی هم اتخاذ شد.
انتقاد اصلاح‌طلبان از عملکرد آقای رئیس

به گفته عضو اصلاح طلب شورای شهر تهران یکی از انتقادات آنها (اصلاح‌طلبان) به هیات رئیسه شورای شهر این است که مردم را نامحرم ندانند. او در این باره می‌گوید: شورا باید مجموعه گزارش‌های مربوط به حسابرسی، فرآیندهای مالی، تخلفات طرح تفصیلی و طرح جامع، عملکرد کمیسیون‌های ماده 100 و ماده 5 و یا حتی قراردادهایی که با سایر نهادها منعقد می‌شود را به اطلاع مردم برساند. اگر نظارت که جزء اختیارات شورا است با نظارت اجتماعی ادغام شود تاثیرگذاری آن بسیار چشم‌گیرتر است.

او اضافه می‌کند: مهم‌ترین انتقادات اعضای اصلاح‌طلب شورای شهر به هیات رئیسه فعلی و شخص چمران این است که اساساً اعضای هیات رئیسه یک نگاه بالا به پایین دارند. آنها گمان می‌کنند همه چیز را می‌دانند و نیازی به احصاء نظرات کارشناسان و اعضای شورای شهر هم ندارند اما مدل حکم‌روایی محلی باید از پایین به بالا باشد. در شهر تهران که مجموعه گسترده‌ای از چالش‌ها و فرصت‌ها است نیازمند این هستیم که در فرآیند تصمیم‌سازی همه ذینفعان، مردم، کنش‌گران فرهنگی و اجتماعی و ... را در امور تصمیم‌گیری دخالت دهیم.
عمده اختلاف اصلاح‌طلبان با اصولگرایان

سالاری ادامه می‌دهد: عمده اختلاف اصلاح‌طلبان با اصولگرایان در نوع اداره شهر و مدیریت شهری دقیقا در همین زمینه است. درست است که 31 نفر در شورای شهر انتخاب شدند تا برای مردم پایتخت تصمیم‌گیری کنند اما زمانی تصمیمات و فرآیند تصمیم‌سازی بهینه خواهد بود که ما بتوانیم از ظرفیت تمامی گروه‌ها و تشکل‌های مردم نهاد بهره‌ ببریم اما هیات رئیسه فعلی شورای شهر نگاه‌شان پویایی لازم را ندارد. چمران در اکثر جلساتی که اداره می‌کند تلاش می‌کند تا نظر خود و دانش ضمنی که دارد و قالبی را که در ذهن و فکرش نهادینه شده است، به تصویب برساند. پذیرش ایده‌های نو و جدید که مبتنی بر علم امروز باشد از سوی او صورت نمی‌گیرد.
اما شاکری معتقد است؛ عملکرد چمران طی یک سال گذشته متکی‌ بر نظر سایر اعضای شورای شهر بوده در واقع چمران یک هماهنگ‌کننده است و رأساً به تنهایی تصمیمات شورا را اتخاذ نمی‌کند.
چمران نمی‌تواند خلاف مصوبات عمل کند

شاکری نسبت به انتقاد اصلاح‌طلبان به عملکرد چمران در تصمیم‌گیری‌های مصوبات شورای شهر توضیح‌ می‌دهد: طرح و لایحه‌ای که در شورای شهر تهران بررسی می‌شود و به تصویب می‌رسد در واقع با رأی‌گیری از سایر اعضای شورای شهر است و تمام این تصمیم‌گیری‌ها در صحن شورای شهر ثبت و ضبط می‌شود. چمران در واقع مدیریت برنامه‌ها را برعهده دارد و تمام مصوبه‌ها در شورای شهر طبق آراء اعضای شورای شهر به تصویب می‌رسد. امکان ندارد اعضای شورای شهر مصوبه‌ای را تصویب کنند و چمران خلاف آن را انجام دهد یا اصلا از انجام آن مصوبه چشم‌پوشی کند.

او ادامه می‌دهد: احتمال دارد پاسخ یک نامه یا یک موضوعی دیر یا زود شود اما رئیس شورا نمی‌تواند خلاف مصوبات عمل کند؛ زیرا این یک اقدام غیر قانونی است اما در بعضی از کارکردها ممکن است اعمال سلیقه صورت گیرد اما آن هم در اولویت دادن به موضوعات است نه اینکه خود به صورت انفرادی تصمیم‌گیری کند که این موضوع هم به سلایق و کارکرد افراد بستگی دارد. از حیث عملکرد چه چمران و چه فرد دیگری به عنوان رئیس شورای شهر انتخاب شود باید تابع نمایندگان و رأی آنها باشد. به نظر من رئیس فعلی شورای شهر تهران در این زمینه قصور یا کوتاهی نداشته است هرچند که ممکن است پیگیری برخی موضوعات دیر یا زود انجام شده باشد.

عضو اصولگرای شورای شهر تهران معتقد است اگر ریاست شورای شهر هم خود موضوعی را بیان یا پیگیری نکرد نمایندگان به صورت قانونی می‌توانند این اقدام را انجام دهند و موضوع مدنظرشان را مکاتبه و پیگیری کنند. به گفته وی سوال و استیضاح حق نمایندگان شورای شهر است و مانعی بر سر راه نمایندگان برای اعمال نظارت نمایندگی وجود ندارد. رئیس شورای شهر در جهت‌دهی و اولویت‌بندی موضوعات نقش دارد اما مانع و مشکلی برای اعمال نظارت نمایندگی نیست.
آن چهار نفر

سالاری مدعی است که سرنوشت انتخاب رئیس آخرین سال دوره چهارم شورای شهر تهران و هیات رئیسه در دست اصولگرایان یا اصلاح‌طلبان نیست. البته از 31 نفر اعضای شورای شهر 13 نفر اصلاح‌طلب هستند اما چهار نفر از اعضای شورای شهر که ورزشکاران هستند نقش تعیین کننده‌ای در انتخاب هیات رئیسه نیز دارند و در واقع آنها هستند که سرنوشت هیات رئیسه را تعیین می‌کنند.
رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر تهران ادامه می‌دهد: برای انتخاب سایر اعضای هیات رئیسه هم اصلاح‌طلبان به منظور کاندید شدن به توافق نظر رسیده‌اند اما احتمالاً در روز انتخابات کاندیداها مشخص می‌شوند و در حال حاضر انتخاب کاندیدایی برای ریاست از اهمیت بیشتری برخوردار است. برای کاندید شدن به منظور شرکت در انتخابات هیات رئیسه رقابتی بین اعضای فراکسیون اصلاح‌طلبان وجود ندارد و هر کدام از دوستان که توانایی و البته قابلیت رأی‌آوری بیشتری را داشته باشند به عنوان کاندیدای هیات رئیسه معرفی می‌شوند.

به طور حتم هر کدام از جناح‌‌ها علاقه‌مندند تا کاندیدای مطلوبشان سکان شورای شهر را در دست گیرد. در همین راستا شاکری معتقد است چمران و هیات رئیسه فعلی شانس بیشتری برای ابقاء دارند و می‌گوید: چمران در مورد هماهنگی موضوعات هم به عنوان یک نماینده و جایگاه پیشکسوتی سعی کرده است با همه جناح‌ها و نمایندگان به صورت یکنواخت برخورد کند. روز سه‌شنبه حتما رقابت خوبی را بین کاندیداها خواهیم داشت؛ این رقابت تنها بر سر ریاست شورا نیست و حتی هیات رئیسه هم قابل اهمیت است و من پیش‌بینی می‌کنم هیات رئیسه فعلی بدون کمترین تغییرات مجددا رأی بیاورد. باید منتظر روز سه شنبه ماند.

سالاری هم با اینکه به عنوان عضوی از شورای شهر نسبت به ریاست چمران و هیات رئیسه فعلی انتقاداتی دارد، توضیح می‌دهد: البته رویکرد اصلاح‌طلبان شورای شهر تهران این است که وقتی هیات رئیسه شورا تعیین می‌شوند به دموکراسی تن دهند و خواهان این هستیم که اگر اصلاح‌طلبان نیز به پیروزی رسیدند آنها نیز به این موضوع تن دهند و اقدامات انجام شده در شورای شهر به صورت تعاملی باشد.
حالا باید منتظر ماند و دید فردا با رای 31 نفر از اعضای شورای شهر تهران چه کسی بر کرسی ریاست شورای شهر تهران تکیه می‌زند؟