پای پراید به بورس نرسید

به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی آنا، پس از عرضه کالاهایی مانند گندم و شکر و شفاف‌سازی قیمتی، این بار قرار بود تا پای خودروی پراید به عرصه بورس کالا باز شود تا این خودرو برای عرضه از بازار رقابتی و بازار عرضه و تقاضا تبعیت کند. موضوعی که برخی کارشناسان بورسی آن را دارای منافع اقتصادی می‌دانند و شفاف شدن قیمت و ایجاد فضای رقابتی برای خودرو را از مهم‌ترین مزیت‌های آن عنوان می‌کنند.

از سوی دیگر کارشناسان بازار سرمایه بر این باورند که عرضه پراید در بورس می‌تواند فضا را برای خروج خودرو از انحصار مهیا کند. نکته‌ای که حتی بسیاری از خودورسازان جز یکی دو شرکت بزرگ از آن گلایه دارند.

با این حال انحصاری بودن بازار خودرو موضوع جدیدی نیست و علی رغم ورود بسیاری از نهادها و مراجع نظارتی مانند شورای رقابت به نظر می‌رسد موضوع همچنان لاینحل به قوت خود باقی مانده است.

انحصاری بودن بازار خودرو می‌تواند زمینه ایجاد رانت در این بازار را افزایش دهد تا جایی که تعیین قیمت‌های محصول تمام و کمال به دست خودروساز و دلالان بازار بیفتد. امری که به عقیده کارشناسان می‌تواند آفتی برای پیشرفت و اعتلای صنعت خودروی کشور باشد.

با مطرح شدن عرضه پراید در بورس کورسوی امیدی برای دلسوزان صنعت ایجاد شد که این بازار بتواند از انحصار خارج شود اما به نظر می‌رسد موضوع به همین سادگی‌ها نیست چرا که امروز مدیرعامل بورس کالای ایران از عقب‌نشینی خودرویی‌ها برای ورود به بورس خبر داده است.

خبری که هرچند احتمال آن می‌رفت، با این حال به نظر می‌رسید تا فرصت بیش‌تری برای عقب‌نشینی خریده شود. البته موضع رسمی خودروسازان در این‌باره اعلام نشده اما آن طور که حامد سلطانی‌نژاد گفته است خودروسازان در مواجهه با محدودیت‌های قانونی برای قیمت‌گذاری در تامین مالی پراید از طریق اوراق سلف موازی کمی نسبت به عرصه این اوراق در بورس عقب‌نشینی کرده‌اند.

در همین باره یک کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با خبرنگار گروه اقتصادی آنا با تاکید بر اینکه بورس فضای رقابتی مبتنی بر عرضه و تقاضا برای کشف قیمت است، گفت: به علت اقتصاد ناسالم و غیرشفاف هیچ زمانی بورس‌های ما نتوانسته‌اند رسالت خود را اجرا کنند؛ هرچند که بورس کالا طی سال‌های گذشته به بازارهای مختلف ورود کرده‌ است و هفته گذشته نیز با بالا رفتن تب دلال‌بازی در بازار شکر، بورس کالا در این زمینه ورود کرد و شکر در بورس عرضه شد.

علیرضا باغانی با اشاره بر خروجی دو سال اخیر بورس افزود: اگر دو سال گذشته بازار بورس را زیر ذره‌بین بگذاریم خواهیم دید وزیر صنعت تلاش بسیاری را برای خروج پتروشیمی‌ها از بورس انجام داد و از سوی دیگر، تلاش برای حضور کارخانه‌های شکر در بورس نیز با توجه به مقاومت آن‌ها قابل تقدیر است.

وی تصریح کرد: با این اوصاف خودرو که دیگر جای خود را دارد چرا که هم یک کالای سیاسی محسوب می‌شود و هم این بازار در انحصار چند شرکت بزرگ از جمله ایران‌خودرو، سایپا و بهمن است.

باغانی ادامه داد: اینکه به جای خرید پراید از نمایشگاه‌دار یا کارخانه با قیمت 21 میلیون تومان بتوان دستور خرید 20 میلیون و 500 هزار تومانی آن را در بورس داد، بیش‌تر شبیه یک آرزو است چرا که باید دید کالایی که می‌خواهیم آن را وارد بورس کنیم تا اندازه انحصاری است.

این کارشناس بورسی تاکید کرد: همین که بتوانیم برخی از کالاهایمان مانند شکر، گندم و سیمان را در بورس عرضه کنیم، جای خوشحالی است و برای عرضه محصولی مانند خودرو در بورس در ابتدا باید اقتصاد در تمامی بخش‌ها سالم‌سازی شود.

وی اضافه کرد: چند روز گذشته اظهارنظری از یکی از کارشناسان مبنی بر ایجاد رانت با ورود قیر به بورس کالا مطرح شد که این دیدگاه کاملا غیرمنطقی است و این گونه موضع‌گیری‌ها عموما به علت وجود منافع افراد صورت می‌گیرد.

باغانی ابراز کرد: در مورد خودرو حساسیت‌ها بسیار بالاست و متولیان این بازار تعداد قابل توجهی هستند که همین امر تصمیم‌گیری برای این بازار را دچار مشکل می‌کند.

به گفته وی، از زمان تصدی محمود بهمنی به عنوان رئیس کل بانک مرکزی موضوع بورس ارز مطرح بود و تا کنون نیز این بازار در بورس کالا تشکیل نشده است که عمده‌ترین علت آن را می‌توان عدم تمایل به شفاف شدن بازار ارز دانست.

وی خاطر نشان کرد: با توجه به موضع‌گیری خودروسازان نسبت به ورود خودرو به بازار بورس، راه‌اندازی بورس ارز با اهمیت‌تر جلوه می‌کند چرا که با این امر صنایع از جمله خودروسازی برای شفاف‌سازی مجاب خواهند شد.

عرضه خودرو پراید در بورس کالا موضوعی بود که مدیرعامل بورس کالا چندی پیش از آن خبر داد بود تا از طریق اوراق سلف موازی، تولید خودرو تامین مالی شده و در بورس کالا عرضه شود اما اکنون این موضوع با بی‌رغبتی خودرویی‌ها مواجه شده و به نظر می‌رسد که موضوع کاملا منتفی است.