کارگاه ساخت کاغذ ابری در کتابخانه و موزه ملی ملک

به گزارش گروه فرهنگی آنا و به نقل از روابط عمومی کتابخانه و موزه ملی ملک، موقوفه آستان قدس رضوی، کارگاه ساخت کاغذ ابری با تدریس مهدی سهرابی، خوش‌نویس و ابری‌ساز، به رایگان در روز شنبه 16 مرداد 1395 خورشیدی از ساعت 13 تا ساعت 16 برگزار می‌شود.

ابری‌سازی یکی از هنرهای کهن ایرانی در فن کتاب‌آرایی است. هنرمندان ابری‌ساز با ایجاد نقوش اتفاقی و ترکیبات رنگی چشم‌نواز و زیبا، طرح‌های خیال‌انگیز و جذابی روی کاغذ پدید می‌آوردند. «ابری» در اصطلاح، کاغذی‌ است که با درآمیختن رنگ‌های گوناگون روی آن، نقوشی درهم شبیه به ابر یا امواج آب بر آن، پدید می‌آید. از این‌گونه کاغذ برای آراستن حاشیه کتاب‌های نفیس خطی، مرقعات، متن قطعات خط و نقاشی، روی جلد، آستربدرقه کتاب، زمینه قلمدان و جعبه‌های روغنی استفاده می‌شده است. این کاغذ امروزه اما بیش‌تر برای قطعه‌نویسی به کار می‌رود.

کتابخانه و موزه ملی ملک با برگزاری «دوره آموزشی ابری‌سازی (کاغذ ابروباد)»، زمینه آشنایی بیش‌تر هنرجویان حوزه هنرهای سنتی کتابت و کتاب‌آرایی را با یکی از جذاب‌ترین تکنیک‌های این بخش فراهم می‌کند. مهدی سهرابی، خوش‌نویس، ابری‌ساز و قطاع کرمانشاهی مدرس این کارگاه آموزشی است. او پیش از این چند کارگاه و دوره آموزشی ساخت کاغذ ابری در کتابخانه و موزه ملی ملک برگزار کرده است.

او در این‌باره می‌گوید: «ساخت و بهره‌گیری از کاغذهای ابری، در ایران، از زمان صفویه رایج شد. هنرمندان این دوره توانستند نقش‌های محبوب خود را با رنگ‌های متنوع و با اشکال و نقش‌های پرمایه بر کاغذ ترسیم کنند. این هنر و تکنیک هرچند در دوره قاجار در ایران به فراموشی رونهاد اما از ایران به هند رفت و در آنجا گسترش یافت. از آنجا نیز به ژاپن راه یافت. هنرمندان ژاپنی هم با هنرنمایی روی این کاغذها،‌ آن را ارتقا بخشیدند. ابری‌سازی در ادامه سفر دور و دراز خود، از غرب ایران به عثمانی و سپس اروپا رفت و در ادامه به تغییراتی که در آن داده شده بود به ایران بازگشت».

به گفته وی، امروزه هنرمندان ژاپنی و ترک، علاقه فراوانی به ساخت کاغذهای ابری دارند و در این زمینه خلاقیت‌های بسیاری از خود نشان داده‌اند.

این ابری‌ساز می‌افزاید: «اکنون در پی آنیم پس از برگزاری چند دوره و کارگاه آموزشی، اکنون باز به شیوه عملی در کتابخانه و موزه ملی ملک، تکنیک‌های ایرانی در حوزه ساخت کاغذهای ابروباد را به هنرجویان و هنردوستان بیاموزیم».

به گفته سهرابی، وجود نسخه‌های نفیس خطی به کاغذ ابروباد در موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک، بستری مناسب برای ارایه چنین آموزش‌هایی فراهم می‌کند و هنرجویان می‌توانند در یک فضای مرتبط با این هنر قدیمی و جذاب، به شکلی عملی، تکنیک‌های ابری‌سازی را فرابگیرند.

علاقه‌مندان به شرکت در کارگاه ساخت کاغذ ابری برای نام‌نویسی می‌توانند در روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه 12 و 13 مرداد 1395 خورشیدی از ساعت 10 تا ساعت 16 با شماره تلفن 66700878 تماس بگیرند. این کارگاه با ظرفیت 40 نفر نفر برگزار می‌شود اما حضور در آن تنها با نام‌نویسی پیشین ممکن خواهد بود. اولویت حضور در کارگاه با علاقه‌مندانی خواهد بود که با توجه به محدودیت ظرفیت، زودتر تماس گرفته و نام‌نویسی کنند.

هشتمین جشنواره ماه هشتم، هم‌زمان با فرارسیدن دهه کرامت از 14 تا 24 مرداد 1395 خورشیدی با برنامه‌های گوناگون در حوزه فرهنگ و هنر ایرانی- اسلامی در کتابخانه و موزه ملی ملک به نشانی «تهران، میدان امام خمینی، سردر باغ ملی، خیابان ملل متحد» برگزار می‌شود.