سهم ۲۵ درصدی البرز مرکزی از تولید ناخالص داخلی کشور

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری آنا از سازمان محیط زیست، زهرا جواهریان، مدیرکل دفتر توسعه پایدار و اقتصاد محیط زیست سازمان حفاظت محیط زیست با اعلام این خبر، افزود: طرح حاضر با هدف تعیین ارزش اقتصادی کالاها و خدمات حاصله از اکوسیستم مزبور طی مدت سه سال و با هماهنگی و همکاری یک گروه کاملاً تخصصی انجام گرفته و محاسبات و برآوردهای این طرح متکی بر آخرین دستاوردهای علمی و پیشرفته‌ترین روش‌های ارزش گذاری است.

جواهریان اشاره‌ای هم به نتایج طرح پژوهشی ارزشگذاری کالاها و خدمات زیست - بومی منطقه حفاظت شده البرز مرکزی داشت و تصریح کرد: منطقه حفاظت شده البرز مرکزی یکی از با ارزش‌ترین سایت‌های اکوسیستمی در ایران است.

به گفته وی، این منطقه با با برخورداری از تنوع در ارائه خدمات و تولید ارزش در زمینه‌های پشتیبانی، تنظیمی، تولیدی، حیات وحش، فرهنگی و اطلاعاتی، تفریحی و اکوتوریسم و ارزش‌های ذاتی از درجه اهمیت بی‌نظیری در کشور برخوردار است.

مدیرکل دفتر توسعه پایدار و اقتصاد محیط زیست سازمان حفاظت محیط زیست ضمن تاکید بر این نکته که رقم مذکور صرفاً ارزش برآوردی خدماتی است که قابلیت اندازه‌گیری و کمی شدن داشته‌اند و لذا ارزش واقعی خدمات این منطقه می‌تواند بسیار فراتر از رقم فوق باشد، افزود: نتایج حاصله حاکی از آن است که این منطقه در سال ۱۳۹۳ توانسته ارزشی بالغ بر ۲۷۹۱ هزار میلیارد ریال تولید کند.

جواهریان تصریح کرد: ارزش محاسبه شده در حدود ۲۵ درصد ارزش تولید ناخالص داخلی کشور (GDP) در سال ۱۳۹۳ است.

این مقام مسئول افزود: با توجه به ارزش برآوردی این طرح از اکوسیستم البرز مرکزی، با قاطعیت می‌توان گفت چنانچه ارزش کل سایت‌های زیست - بومی و منابع طبیعی کشور تقویم شود، رقم حاصله آن‌چنان بزرگ خواهد بود که عزم و اراده سیاست‌گذاران و تصمیم‌سازان به منظور حفاظت و حراست از آنها و برنامه ریزی برای استفاده بهینه از منابع زیست محیطی و حرکت در مسیر توسعه پایدار را تقویت کند.

پیشنهاد ارتقاء سطح حفاظتی البرز مرکزی به پارک ملی

مدیرکل دفتر توسعه پایدار و اقتصاد محیط زیست سازمان حفاظت محیط زیست ضمن اشاره به موقعیت منحصر به فرد البرز مرکزی و تنوع زیستی زاید الوصف آن که نشات گرفته از گرادیان ارتفاعی بالا، تنوع اکوسیستمی فراوان، همچنین قرار داشتن بخش اعظم منطقه به عنوان اکوتون است، اظهار کرد: یکی از پیشنهادات مطروحه، ارتقاء این منطقه حفاظت شده به پارک ملی به منظور افزایش ابعاد حفاظتی آن است.

جواهریان تاکید کرد: بدین ترتیب نه تنها با افزایش سطح حفاظت، امکان تعرض به منطقه کاهش می‌یابد بلکه می‌توان به ارتقاء خدمات و جبران خساراتی که در طول سال‌ها به اکوسیستم منطقه وارد شده است امیدوار بود.

به گفته وی، مبتنی بر برآوردهای انجام شده مجموع ارزش برآوردی عملکرد پشتیبان و تنظیمی منطقه برابر ۲۰۶۱ هزار میلیار ریال، مجموع ارزش برآوردی عملکرد تولیدی ۳۸ هزار میلیار ریال، مجموع ارزش برآوردی عملکرد پشتیبان حیات ۶۶۹ هزار میلیار ریال، ارزش برآوردی عملکرد فرهنگی و اطلاعاتی ۱.۸ هزار میلیار ریال و مجموع ارزش ذاتی برآورد شده ۲۲ هزار میلیار ریال در سال ۱۳۹۳ است که در مجموع ارزشی بالغ بر ۲۷۹۱ هزار میلیارد ریال برآورد شده است.

ارزش گذاری انجام شده تنها بخشی از ارزش‌های منطقه را در بر می‌گیرد

این مقام مسئول ضمن یادآوری این موضوع که برخی از خدمات اکوسیستمی قابلیت شناسایی با دانش جاری بشر و برخی دیگر همچون تعامل بین گونه‌ها ناشی از تنوع زیستی، قابلیت کمی کردن و ارزش گذاری با روش‌های مرسوم را ندارند، اظهار کرد: بنابراین می‌توان گفت که ارزش گذاری انجام شده تنها بخشی از ارزش‌های منطقه مورد مطالعه را نشان می‌دهد و نمی‌توان مدعی شده که تمام ارزش‌ها محاسبه شده‌اند.

جواهریان با ابراز تاسف از غفلت و بی توجهی نسبت به ارزش‌های اکوسیستمی همچون خدمات تنظیمی و پشتیبانی، یادآوری کرد: نتایج این پژوهش نشان داد که بخش مغفول مانده خدمات تنظیمی و پشتیبانی، رقم قابل ملاحظه‌ای از کل ارزش برآوردی یعنی بیش از ۹۰ درصد را به خود اختصاص داده است.

به گفته وی، ارزش خدمات اکوسیستمی در طول زمان به دلیل افزاش تقاضا ناشی از رشد جمعیت، تغییر الگوی مصرف، افزایش سطح و استانداردهای زندگی و تبدیل روستاها به شهر از نرخی فزاینده تبعیت می کند.

مدیرکل دفتر توسعه پایدار و اقتصاد محیط زیست سازمان حفاظت محیط زیست، کمیابی و محدود بودن این گونه خدمات و وجود ویژگی‌های برگشت‌ناپذیری را از دیگر عواملی دانست که در تحلیل‌های مرسوم ارزش گذاری کمتر مورد توجه قرار می گیرند.

جواهریان معتقد است: چنانچه عامل برگشت‌ناپذیری اکوسیستم‌ها در تجزیه و تحلیل‌ها منظور شود، ارزش‌های برآوردی افزایش قابل ملاحظه‌ای را نشان خواهند داد.

به گفته وی، تخریب محیط زیست، آلوده کردن فضاهای جنگلی و منابع آبی اعم از آب‌های سطحی و زیر زمینی، جنگل‌زدایی، خشک کردن تالاب‌ها، در معرض انقراض قرار گرفتن گونه‌های جانوری و گیاهی، تعرض به فضاهای طبیعی و عدم وجود مدیریت یکپارچه و جامع بر منابع طبیعی از دیگر عواملی هستند که ارزش‌های فعلی و آتی این اکوسیستم‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهند.

تاکید توسعه پایدار بر استفاده از بازده سرمایه های طبیعی است نه اصل آن ها

این مقام مسئول اشاره‌ای هم به چارچوب برنامه‌ریزی توسعه پایدار داشت و اظهار کرد: بر اساس تعاریف ارائه شده در توسعه پایدار، منابع زیستی، سرمایه‌های طبیعی هستند و از این رو برای دستیابی به توسعه پایدار تنها باید از بازده این سرمایه بهره گرفت. چرا که در معرض قراردادن اصل سرمایه‌های طبیعی، بازده حاصله از آن ها را کاهش می‌دهد و این موضوع نقض اصولی دستیابی به توسعه پایدار است.

جواهریان با تاکید بر اینکه تاثیر منفی عدم توجه به محافظت از منابع طبیعی بر کیفیت زندگی مردم در ابعاد مختلفی همچون کاهش سطح رفاه یا ایجاد مخاطره برای سلامت آن‌ها، تصریح کرد: با گذشت زمان، این واقعیت که حفظ محیط زیست مهم ترین اولویت است نه تنها برای نسل فعلی بلکه برای نسل‌های آتی با شدت بیشتری آشکار خواهد شد.